سقوط بهای نفت و جهانگستری ویروس کرونا باعث شده که رشد اقتصادی خاورمیانه به پائین ترین سطح خود
طی نیم قرن گذشته کاهش یابد
صندوق بین المللی پول با بازنگری در ارزیابی های خود اوضاع اقتصادی بمراتب بدتری را برای خاورمیانه پیش بینی کرده است. در گزارش جدید خود این نهاد مالی بین المللی گفته است که سقوط بهای نفت و جهانگستری ویروس کرونا باعث شده که رشد اقتصادی خاورمیانه به پائین ترین سطح خود طی نیم قرن گذشته کاهش یابد.
این گزارش می نویسد : به استثناء ایران که بالاترین شمار قربانیان را داشته است، بحران سلامت ناشی از شیوع ویروس کرونا نسبتاً تلفات کمی در خاورمیانه به بار آورده، هر چند آثار و پی آمدهای اقتصادی قرنطینه و کاهش جهانی رشد بسیار شدید بوده‌اند. بر پایه پیش بینی صندوق بین المللی پول اقتصادهای کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا در سال جاری به طور متوسط ٥٫٧ درصد کوچک خواهند شد و این رقم در کشورهای درگیر در جنگ تا ١٣ درصد نیز افزایش خواهد یافت.
صندوق بین المللی پول تصریح کرده است که سقوط بیسابقۀ رشد طی نیم قرن گذشته چالش های اقتصادی و انسانی موجود و همچنین فقر و خطر شورش های اجتماعی را تشدید خواهد کرد. رشد اقتصادی شش کشور عربی عضو شورای همکاری خلیج فارس (عربستان، امارات، قطر، کویت، عمان و بحرین) در نتیجۀ سقوط بهای نفت بیش از هفت درصد کاهش خواهد یافت.
مدیر بخش خاورمیانه و آسیای مرکزی صندوق بین المللی پول گفته است که "منطقه با بحرانی بی سابقه روبرو است." به دلیل کُند شدن رشد اقتصاد جهانی بهای نفت ٧٠ درصد کاهش یافته و به ٤٠ دلار در بشکه رسیده است. همین منبع افزوده است که در نتیجۀ این امر کشورهای صادرکنندۀ نفت در منطقه ٢٧٠ میلیارد دلار از درآمدهای خود را از دست داده اند. با این حال، بر اساس گزارش صندوق بین المللی پول "کشورهای ضعیف و در جنگ" بیشترین آسیب را متحمل شده اند و سقوط نرخ رشد اقتصادی آنها به ١٣ درصد بالغ می شود. در این کشورها تولیدناخالص سرانه از ٢ هزار و ٩٠٠ دلار به ٢ هزار دلار کاهش خواهد یافت.
به گفتۀ مدیر بخش خاورمیانه و آسیای مرکزی صندوق بین المللی پول، تشدید فقر، بیکاری و نابرابری بی ثباتی منطقه را در پی خواهد دارد. به این ترتیب، بدهی های عمومی دولت ها سریعاً افزایش خواهد یافت. در سودان این بدهی معادل ٢٥٨ درصد تولید ناخالص ملی و در لبنان و مصر به ترتیب معادل ١٨٣ درصد و ٩٠ درصد تولید ناخالص ملی خواهد بود.
صندوق بین المللی هشدار داده است که سقوط رشد اقتصادی کشورهای خاورمیانه ٢٥ میلیون کارگر مهاجر در کشورهای عرب حوزۀ خلیج فارس را نیز با بحران بیکاری روبرو کرده است. یعنی کسانی که با ارسال پول به کشورهای خود در سر پا نگه داشتن اقتصادهای آنان سهم داشته‌اند. بر اساس برآوردها تنها در عربستان و امارات روی هم دو میلیون و ششصد هزار کارگر خارجی مشاغل خود را از دست خواهند داد. صندوق بین المللی پول همچنین بعید دانسته که این کشورها بتوانند آثار اقتصادی ویروس کرونا را در درازمدت به ویژه تاثیر آن بر بهای نفت را کنترل کنند.
ناصر اعتمادی / رادیو بین المللی فرانسه