ماریا کورینا ماچادو
کمیته نوبل نروژ اعلام کرد ماریا کورینا ماچادو، رهبر مخالفان ونزوئلا، برنده جایزه نوبل صلح سال ۲۰۲۵ شده است. در بیانیه این کمیته که جمعه ۱۸ مهر منتشر شد، آمده است این جایزه بهدلیل «تلاشهای خستگیناپذیر او در ترویج حقوق دموکراتیک مردم ونزوئلا و مبارزهاش برای گذار عادلانه و مسالمتآمیز از دیکتاتوری به دموکراسی» به ماچادو اهدا میشود.
کمیته نوبل افزود ماچادو «شعله دموکراسی را در میان تاریکی فزاینده زنده نگه داشته است».
ماچادو رهبر مخالفان نیکلاس مادورو، رییسجمهوری ونزوئلا، به شمار میرود. مادورو که به تقلب در انتخابات ریاستجمهوری ونزوئلا متهم شده، با بحران مشروعیت بینالمللی دست و پنجه نرم میکند.
ماچادو در دو دهه گذشته یکی از چهرههای برجسته جنبش دموکراسیخواهی در ونزوئلا بوده استو او در ابتدا با تاسیس سازمان «سوماته» برای برگزاری انتخابات آزاد و منصفانه مبارزه کرد و بعدها رهبری نیروهای مخالف دولت را بر عهده گرفت.
کمیته نوبل در ادامه بیانیه خود از ماچادو بهعنوان نمونهای «استثنایی از شجاعت مدنی در آمریکای لاتین» یاد کرد و افزود: «او توانسته اپوزیسیونی را که زمانی بهشدت دچار تفرقه بود، حول یک خواسته مشترک که برگزاری انتخابات آزاد و استقرار حکومتی مردمی است، متحد کند.»
ماچادو سال گذشته از سوی ائتلاف مخالفان بهعنوان نامزد انتخابات ریاستجمهوری معرفی شد، اما حکومت ونزوئلا صلاحیت او را رد کرد.
او سپس به حمایت از ادموندو گونزالس اوروتیا، نامزد مورد حمایت احزاب مخالف، پرداخت و صدها هزار داوطلب را برای نظارت بر روند انتخابات سازماندهی کرد.
هرچند نظرسنجیها از پیروزی گونزالس حکایت داشتند، اما در نهایت نهاد انتخاباتی ونزوئلا مرداد ۱۴۰۳ اعلام کرد مادورو با کسب ۵۱ درصد آرا برای بار سوم بهعنوان رییسجمهوری این کشور انتخاب شده است.
ماچادو نتیجه انتخابات را نپذیرفت و به مبارزه علیه مادورو ادامه داد. او با وجود تهدیدهای جانی کشورش را ترک نکرده و همچنان در ونزوئلا مانده است، اما بهدلیل شدت گرفتن سرکوبها از سوی حکومت، ناچار است در مخفیگاه زندگی کند.
ماچادو در ماههای اخیر از مواضع دونالد ترامپ، رییسجمهوری آمریکا، تمجید کرده است.
او ۲۴ شهریور با اشاره به تنشهای فزاینده میان کاراکاس و واشینگتن تاکید کرد ترامپ «بزرگترین فرصتی» است که اپوزیسیون ونزوئلا در اختیار دارد.
ماچادو آبان ۱۴۰۳ نیز گفته بود سیاستهای ترامپ میتواند زمینه را برای خروج مادورو از قدرت در ونزوئلا فراهم آورد و دموکراسی را در این کشور نجات دهد.
کمیته نوبل در ادامه بیانیه خود نوشت: «ماچادو با شجاعت، کلام و اراده خود نشان داده است که ابزارهای دموکراسی، همان ابزارهای صلح هستند. او امید به آیندهای را زنده کرده است که در آن حقوق بنیادین شهروندان پاس داشته میشود و مردم آزادند در صلح زندگی کنند.»
در سال ۲۰۲۳، نرگس محمدی، فعال حقوق بشر ایرانی، برنده جایزه نوبل صلح شد.
این جایزه در سال ۲۰۰۳ نیز به شیرین عبادی، حقوقدان و فعال حقوق بشر، رسیده بود.
جوایز نوبل طبق وصیت آلفرد نوبل، مخترع و صنعتگر ثروتمند سوئدی، بنیانگذاری شدهاند و از سال ۱۹۰۱ تاکنون به پاس دستاوردهای برجسته در حوزههای علم، ادبیات و صلح اهدا میشوند؛ هرچند در دوران جنگهای جهانی با وقفههایی همراه بودند.
جایزه اقتصاد بعدتر به این مجموعه افزوده شد.
برندگان جوایز نوبل را کمیتههایی از متخصصان نهادهای علمی گوناگون انتخاب میکنند. محل اهدای همه جوایز استکهلم است، بهجز جایزه صلح که در اسلو اعطا میشود؛ سنتی که ریشه در دوران اتحاد سیاسی سوئد و نروژ در زمان آلفرد نوبل دارد.