ایران در رتبه ۱۷۴، افغانستان در رتبه ۱۲۲
گزارش‌گران بدون مرز (RSF) تازه‌ترین رده‌بندی از وضعیت آزادی رسانه‌ها در جهان، اعلام کرد روزنامه‌نگاری در ۱۳۰ کشور یعنی ۷۳ درصد کل کشورهای جهان، "به طور کامل یا نسبی مختل شده است". در این ره بندی، از میان ۱۸۰ کشور، ایران با رتبه ۱۷۴ام در یکی بدترین جایگاه‌ها قرار گرفته است. افعانستان نیز در رده ۱۲۲ام قرار دارد.
بنابر گزارش سال ۲۰۲۱ گزارش‌گران بدون مرز، از میان ۱۸۰ کشور، روزنامه‌نگاری در ۷۳ کشور به شکل ناگواری مختل و در۵۳ کشور در تنگنا قرار گرفته استَ. این کشورها در نقشه جدید با با رنگ‌های سیاه و قرمز و نارنجی یعنی "وضعیت دشوار"، "بسیار بد" و "نامطلوب" رده‌بندی شده‌اند.
اعمال محدودیت و اختلال در پوشش خبری از جمله مشکلات این کشورها عنوان شده است.
در این گزارش با اشاره به گزارش دهی درباره همه‌گیری کرونا از اعمال محدودیت و اختلال در پوشش خبری بسیاری کشورها انتقاد شده است.
کریستف دولوار دبیر اول گزارش‌گران بدون مرز در این باره گفته "روزنامه نگاری بهترین واکسن علیه اطلاعات نادرست است. متاسفانه تولید و توزیع آن از سوی کارداران سیاسی، اقتصادی و فنآوری و گاهی نیز فرهنگی مسدود می‌شود".
گزارش‌گران بدون مرز در گزارش تازه خود روزنامه‌نگاری را "واکسنی علیه اطلاعات ناراست" توصیف کرده است.
سالانه گذشته نیز این نهاد هشدار داده بود که کرونا آزادی رسانه‌ها را بیش از پیش تهدید کرده است.
روزنامه‌نگاری در ایران: 'سرکوب حکومتی آزادی'
در رتبه بندی تازه گزارش‌گران بدون مرز، ایران با یک پله سقوط در رتبه ۱۷۴ ام قرار گرفته است.
بر "مقامات حکومتی با سخت‌تر کردن مهار اطلاعات و افزایش بازداشت و محکوم کردن روزنامه‌نگاران به حبس‌های سنگین، تلاش کردند شمار مبتلایان و کشته شدگان بر اثر کووید -۱۹ را کاهش دهند".
بنابر گزارش روزنامه‌نگاران بدون مرز، جمهوری اسلامی ایران یکی از کشورهای جهان است که از آغاز انتشار رده‌بندی جهانی آزادی رسانه‌ها از سال ۱۳۸۱ به علت سرکوب حکومتی آزادی اطلاع رسانی همواره در در پایین‌ترین رده‌های جدول قرار داشته است.
به نوشته این گزارش، "وضعیت همه‌گیری کووید -۱۹ با تلاش مقام‌های حکومتی در کاهش آمار بیماران مبتلا و کشته شده بدتر شد. حکومت در حالی از هشتاد هزار کشته شده سخن می‌گوید که بنا بر برخی از منابع، شمار جانباختگان بیش از ۱۸۰ هزار نفر برآورد شده‌اند".
در این گزارش همچنین با اشاره به فشار حکومت ایران بر روزنامه‌نگاران و شهروند- خبرنگاران، آمده "مقامات حکومتی افزون بر مهار اطلاعات در رسانه‌های سنتی و رسمی و در اینترنت، تهدید، احضار و بازداشت و محکوم کردن روزنامه‌نگاران و شهروند-خبرنگاران را هم افزایش داده‌اند. از سوی دیگر ایران در ۵۰ سال گذشته بیشترین شمار احکام اعدام علیه روزنامه‌نگاران را صادر و یا اجرا کرده است. روح الله زم مدیر سایت خبری و کانال تلگرام آمدنیوز بعد از آن که در یک محاکمه غیرعادلانه محکوم شد، به تاریخ ۲۲ آذر۱۳۹۹ به دار آویخته شد".
افغانستان؛ کشتارهدفمند خبرنگاران
گزارش‌گران بدون مرز در گزارش خود درباره افغانستان هشدار داده است که کشتارهدفمند خبرنگاران آزادی رسانه‌ها را تهدید می کند.
در این گزارش آمده، "در افغانستان افزون بر ویروس کووید-۱۹ که در میان خبرنگاران دست کم ده‌ها کشته برجای نهاد اما ویروس دیگری نیز از درون به افغانستان آسیب می‌رساند. ویروس خشونت افراط‌گرایانه‌ای که خبرنگاران و به ویژه خبرنگاران زن را هدف قرار داد".
بنابر این گزارش تنها در سال ۲۰۲۰، دست‌کم شش خبرنگار و همکار رسانه‌ای به شکل هدفمند به قتل رسیدند. چهار تن دیگر نیز از آغاز سال میلادی کشته شده‌اند.
این گزارش افغانستان را یکی از مرگبارترین کشورهای جهان برای خبرنگاران خواند.
گزارش‌گران بدون مرز ضمن هشدار درباره این کشتارها از مقامات حکومت افغانستان خواهان تحقیق و بررسی جدی شد.
کشورهای پیشرو در رده بندی جهانی ۲۰۲۱
در این گزارش برای پنجمین سال پیاپی نروژ با آنکه رسانه‌ها از تنگناهایی در دسترسی به اطلاعات درباره همه‌گیری کرونا انتقاد داشتند، اما رتبه نخست رده بندی جهانی آزادی رسانه‌ها ماند، فنلاند در رده دوم قرار گرفت و سوئد رده سوم را به دست آورد.
بدین ترتیب وضعیت آزادی رسانه‌ها در مجموع در شمال اروپا بهتر از نقاط دیگر جهان توصیف شده است.
بنابر نقشه تازه گزارش‌گران بدون مرز . تنها ۱۲ کشوراز ۱۸۰ کشور جهان یعنی ۷٪ ( یک درصد کمتر از سال گذشته) می‌توانند از داشتن زیستگاهی مساعد برای اطلاع رسانی خرسند باشند.
در این رده بندی آمریکا نیز در رتبه ۴۴ قرار گرفته است.
در این رده بندی برزیل نیز با چهار پله سقوط به رده ۱۱۱ نزول یافته است. گزارش‌گران بدون مرز، توهین، بدنام کردن، تحقیر سازماندهی شده روزنامه‌نگاران را در برزیل به عنوان روشی مرسوم برای ژائیر بولسونارو رییس جمهوری و افراد خانواده و نزدیکانش معرفی کرده است.
در این گزارش چین نیز رده ام را به خود اختصاص داده است. از نظر این گزارش چین همچنان بر اعمال سانسور و پروپاگاندا و نظارت شدید بر اینترنت ادامه می‌دهد.
این گزارش همچنین یادآوری کرده است که از نظر بهبود شرایط اطلاع‌رسانی و انجام کار روزنامه‌نگاری بیشترین پیشرفت در قاره آفریقا صورت پذیرفته است.
بی بی سی فارسی
