عباس عراقچی، وزیر امور خارجه ایران، و استیو ویتکاف، نماینده ترامپ در امور خاورمیانه، دور چهارم مذاکرات را با میانجیگری عمان در مسقط در حال گفتوگو هستند، با وجود آنکه آمریکا در اظهارات علنی خود مواضعی سختگیرانه اتخاذ کرده که به گفته مقامات ایرانی، به روند مذاکرات کمکی نخواهد کرد.
ویتکاف روز پنجشنبه در گفتوگو با «بریتبارت نیوز» گفت: «خط قرمز ما این است: غنیسازی صفر. یعنی برچیدن کامل، عدم تسلیحاتی شدن»، و خواستار برچیدن کامل تأسیسات هستهای ایران در نطنز، فردو و اصفهان شد.
او در این مصاحبه افزود: «اگر مذاکرات روز یکشنبه ثمربخش نباشد، ادامه نخواهند یافت و مجبور خواهیم شد مسیر دیگری را در پیش بگیریم.»
ترامپ که تهدید به اقدام نظامی علیه ایران در صورت شکست دیپلماسی کرده، قرار است از ۱۳ تا ۱۶ مه به عربستان سعودی، قطر و امارات متحده عربی سفر کند.
در واکنش به سخنان ویتکاف، عراقچی روز شنبه گفت که ایران درباره حقوق هستهای خود سازش نخواهد کرد.
او تأکید کرد: «ایران با حسن نیت به مذاکرات ادامه میدهد... اما اگر هدف این مذاکرات محدود کردن حقوق هستهای ایران باشد، صراحتاً میگویم که ایران از هیچیک از حقوق خود عقبنشینی نخواهد کرد.»
به گفته مقامات ایرانی، تهران مایل است در ازای لغو تحریمها برخی محدودیتها بر برنامه هستهای خود را بپذیرد، اما پایان دادن به برنامه غنیسازی یا واگذاری ذخایر اورانیوم غنیشده، از جمله «خطوط قرمز غیرقابل مصالحه ایران» در این مذاکرات محسوب میشود.
یک مقام ارشد ایرانی نزدیک به تیم مذاکرهکننده گفت: «درخواست آمریکا برای غنیسازی صفر و برچیدن سایتهای هستهای ایران، کمکی به پیشبرد مذاکرات نمیکند.»
وی که نخواست نامش فاش شود، افزود: «آنچه آمریکا بهصورت علنی میگوید با آنچه در مذاکرات مطرح میشود متفاوت است.»
او گفت که مسائل پس از انجام مذاکرات روز یکشنبه شفافتر خواهد شد. این مذاکرات در ابتدا قرار بود در سوم مه در رم برگزار شود اما به دلیل آنچه عمان «دلایل لجستیکی» عنوان کرد، به تعویق افتاد.
علاوه بر این، ایران بهصراحت اعلام کرده که حاضر به مذاکره درباره برنامه موشکی بالستیک خود نیست و نظام حاکم خواهان تضمینهای قوی است مبنی بر اینکه ترامپ بار دیگر توافقی هستهای را نقض نخواهد کرد.
ترامپ که از فوریه کارزار «فشار حداکثری» علیه تهران را احیا کرده، در دوره اول ریاستجمهوری خود در سال ۲۰۱۸ از توافق هستهای سال ۲۰۱۵ ایران با شش قدرت جهانی خارج شد و تحریمهای فلجکنندهای را مجدداً علیه ایران اعمال کرد.
ایران که همواره اعلام کرده برنامه هستهایاش صلحآمیز است، از سال ۲۰۱۹ برخی محدودیتهای توافق ۲۰۱۵ را نقض کرده و به گفته آژانس بینالمللی انرژی اتمی، غنیسازی اورانیوم را تا سطح ۶۰ درصد — که به سطح ۹۰ درصد مورد نیاز برای ساخت سلاح هستهای بسیار نزدیک است — بهطرز «چشمگیری» افزایش داده است.
خبرگزاری ویترز