دونالد ترامپ به‌تدریج با پیامدهای منفی جهانی سیاست‌های خود روبه‌رو می‌شود
ترامپ هنگام آغاز ریاست‌جمهوری‌اش در ۲۰ ژانویه وعده داد که ایالات متحده از آن روز به بعد «مایه حسرت همه کشورها» خواهد بود.
ترامپ مدعی شد: «ایالات متحده جایگاه واقعی خود را به عنوان بزرگ‌ترین، قدرتمندترین و محترم‌ترین کشور روی زمین بازخواهد یافت و موجب شگفتی و تحسین جهانیان خواهد شد.»
با گذشت چند ماه، به نظر می‌رسد اوضاع آن‌گونه که بسیاری بر اساس آن پیام تصور می‌کردند، پیش نمی‌رود.
در مناطق مختلف جهان، به نظر می‌رسد که نگاه ضد ترامپ و دولتش در حال شکل‌گیری است، چه به دلیل اقداماتش، از جمله تلاش برای شروع جنگ‌های تجاری تا بازداشت مهاجران و چه به دلیل فاصله گرفتن از هم‌پیمانان قدیمی ایالات متحده یا تهدید به تصرف اراضی کشورهای دیگر.
در ادامه، سه نشانه از شکل‌گیری نگرش ضد ترامپ را بررسی می‌کنیم که در کشورهای مختلف جهان به شیوه‌های گوناگون بروز کرده است:
۱. رأی مخالف در کشورهای هم‌پیمان
گرچه کانادا و استرالیا در دو سوی کره زمین قرار دارند، اما در انتخابات اخیرشان یک عامل مشترک بر نتیجه تأثیرگذار بود: دونالد ترامپ.
پیش از آغاز دوره دوم ریاست‌جمهوری ترامپ، به نظر می‌رسید رهبران احزاب محافظه‌کار این دو کشور، که ویژگی‌هایی مشابه او داشتند، در مسیر پیروزی در انتخابات قرار دارند.
اما همه چیز در عرض چند هفته تغییر کرد: پیر پوآلیور در انتخابات ۲۸ آوریل کانادا و پیتر داتن در انتخابات ۳ مه استرالیا شکست سنگینی خوردند.
در این انتخابات، احزاب چپ میانه حاکم به رهبری مارک کارنی در کانادا و همتای استرالیایی‌اش آنتونی آلبانیزی در استرالیا به پیروزی رسیدند.
کارنی که در ماه مارس جایگزین جاستین ترودو شد، خود را رهبری معرفی کرد که می‌تواند ثبات کانادا را تضمین کند و در برابر ایده‌های ترامپ، همچون اعمال تعرفه بر واردات از کانادا یا الحاق این کشور به عنوان ایالت ۵۱ آمریکا، مقاومت کند.
استیون لامی، استاد بازنشسته روابط بین‌الملل دانشگاه کالیفرنیای جنوبی، به بی‌بی‌سی موندو می‌گوید: «پیِر پالیِو (رهبر حزب محافظه‌کار کانادا) از نظر مواضع سیاسی به ترامپ نزدیک دیده می‌شد، و زمانی که ترامپ شروع به تمسخر ترودو کرد و خواستار تبدیل کانادا به ایالت پنجاه‌و‌یکم شد، این دیگر برای کانادایی‌هایی که به وطن خود افتخار می‌کنند قابل تحمل نبود.»
بر پایه نظرسنجی‌ها، از دید استرالیایی‌ها نیز آنتونی آلبانیزی در برابر ترامپ چهره‌ای قابل‌اعتمادتر از رقیب محافظه‌کارش به نظر می‌رسید.
اما در برخی دیگر از نقاط جهان نتایج دیگری رقم خورده است.
در انتخابات ماه آوریل اکوادور، دانیل نوبوآ که در جریان کارزار انتخاباتی‌اش نزدیکی خود به ترامپ را نشان داده بود، بار دیگر به ریاست‌جمهوری رسید. همچنین، در دور نخست انتخابات ریاست‌جمهوری رومانی و در انتخابات محلی انگلستان در ماه مه، احزاب راست افراطی یا پوپولیست پیروز شدند.
اما شیوه‌ای که عامل ترامپ بر دو متحد دیرینه آمریکا، یعنی کانادا و استرالیا، اثر گذاشته، ممکن است به الگویی تازه برای انتخابات‌های مهم در کشورهای دیگر تبدیل شود.
لامی می‌گوید: «احزاب سیاسی اگر برایشان سودی داشته باشد، مواضع ضد ترامپ می‌گیرند، اما باید مراقب باشند؛ چون آمریکا هنوز کشوری است که قواعد را تعیین می‌کند و رهبری اقتصادی جهان را بر عهده دارد.»
۲. کاهش اعتبار جهانی
واشنگتن دهه‌ها تلاش کرده بود تا اعتبار خود را به عنوان یک قدرت جهانی حفظ کند، اما نشانه‌هایی وجود دارد که نشان می‌دهد در دوران ترامپ، اعتبار بین‌المللی این کشور رو به کم‌رنگ‌تر شدن می‌رود.
یک نظرسنجی دوره‌ای از شرکت ایپسوس در ۲۹ کشور مختلف جهان نشان داد که در ۲۶ کشور از این تعداد، نسبت افرادی که معتقدند ایالات متحده در دهه آینده «تأثیر مثبتی» بر تحولات جهانی خواهد داشت، کاهش یافته است.
افرادی که در تمامی کشورهای مورد بررسی در ماه آوریل چنین دیدگاهی داشتند به طور میانگین ۴۶ درصد بودند، که کاهش چشمگیری نسبت به ۵۹ درصدی دارد که همان نظرسنجی در ماه اکتبر به آن رسیده بود.
بیشترین افت در کانادا با کاهش ۳۳ درصدی ثبت شد، و پس از آن هلند با ۳۰ درصد و سایر کشورهای اروپایی در رتبه‌های بعدی قرار دارند.
این پژوهش شش کشور از آمریکای لاتین را نیز در بر گرفته که در آن‌ها اعتبار ایالات متحده کاهش یافته، هرچند با درجات متفاوت: در مکزیک این کاهش ۲۱ درصد بوده و به ۴۶ درصد رسیده، در حالی که در آرژانتین تنها سه درصد افت داشته است.
با وجود کاهش اعتبار ایالات متحده در برزیل، کلمبیا، شیلی و پرو، هنوز در این کشورها و همچنین در آرژانتین، بیش از ۵۰ درصد از پاسخ‌دهندگان به تأثیر مثبت ایالات متحده اعتقاد دارند.
کلیفورد یانگ، رئیس بخش نظرسنجی و گرایش‌های اجتماعی شرکت ایپسوس، در گفتگو با بی‌بی‌سی موندو می‌گوید: «یافته‌های نشان می‌دهد که نگرش جهانی نسبت به ترامپ عمدتاً منفی است.»
به نظر او، این پدیده با سیاست‌هایی که دولت ترامپ ممکن است پیش بگیرد مرتبط است و «بیشتر به عدم قطعیت و ناتوانی در پیش‌بینی آینده، چه از نظر اقتصادی و چه سیاسی، مربوط می‌شود.»
این یافته با دیگر نظرسنجی‌ها تطابق دارد که از افزایش بدبینی در برخی کشورها نسبت به عملکرد جهانی ایالات متحده خبر می‌دهد.
ایپسوس داده جالب دیگری نیز منتشر کرده است: برای نخستین بار از آغاز این نوع سنجش در ده سال گذشته، چین در نگاه جهانی تأثیرگذاری مثبت‌تری نسبت به ایالات متحده دارد.
در نظرسنجی ماه آوریل، به‌طور میانگین ۴۹ درصد از پاسخ‌دهندگان در سراسر کشورهای شرکت کننده در نظرسنجی باور داشتند که چین تأثیری مثبت بر جهان خواهد داشت، رقمی که افزایشی ۱۰ واحدی را در مقایسه با اکتبر نشان می‌دهد.
۳. کاهش گردشگران
هم‌زمان با بازگشت ترامپ به قدرت، به‌نظر می‌رسد تعداد مسافران خارجی به ایالات متحده رو به کاهش است؛ و این روند ممکن است خسارات مالی قابل‌توجهی برای اقتصاد این کشور در پی داشته باشد.
«با آنکه افت درآمدهای گردشگری خارجی در ماه مارس تا حدی ناشی از دیرهنگام برگزار شدن عید پاک در ماه آوریل بود، برخی برآوردها برای ادامه سال ۲۰۲۵ امیدوارکننده به نظر نمی‌رسند.»
شرکت تحلیلی توریزم اکونومیکس که با موسسه آکسفورد اکونومیکس مرتبط است، در ماه دسامبر پیش‌بینی کرده بود که سفر گردشگران خارجی به آمریکا امسال ۸.۸ درصد رشد خواهد داشت. اما در آوریل محاسبات را به‌روزرسانی کرد و کاهشی ۹.۴ درصدی را برای سال ۲۰۲۵ پیش‌بینی کرد.
این موسسه می‌گوید: «سیاست‌ها و اظهارات دونالد ترامپ باعث شده که نگرش مسافران بین‌المللی نسبت به آمریکا منفی شود» و این روند را ناشی از عواملی مانند محدودیت‌های مرزی و مهاجرتی، نوسانات ارزی و فضای بی‌ثبات سیاسی دانسته است.
در این میان، باز هم بیشترین افت در کانادا بوده است: کاهشی نزدیک به ۲۰ درصد در تعداد گردشگران کانادایی که به ایالات متحده سفر می‌کنند.
علاوه بر این، گزارش‌هایی از کاهش چشم‌گیر در رزرو پروازهای تابستانی از کشورهایی چون هلند، آلمان، اکوادور، مکزیک و دیگر کشورها نسبت به سال قبل منتشر شده است.
یانگ معتقد است که این موضوع بی‌شک به کاهش اعتبار ایالات متحده و اقدامات ترامپ، مانند تعرفه‌ها، مرتبط است؛ اقداماتی که به گفته او «مقابله مستقیم با برخی کشورها» هستند.
او می‌گوید: «مردم این کشورها این سیاست‌ها را خصمانه می‌بینند و به همین دلیل رفتارشان را تغییر می‌دهند.»
- هراردو لیساردی
- بخش موندو بی‌بی‌سی
