از آغاز جنگ داخلی سوریه در سال 2011، رژیم بشار اسد متهم به ارتکاب جنایات گسترده علیه مردم این کشور شده است. این جنایات شامل شکنجه‌های وحشیانه، اعدام‌های فوری، تجاوز، و استفاده از تسلیحات شیمیایی است که قربانیان آن هزاران زن، مرد و کودک سوری بوده‌اند.
تصاویر «قیصر»؛ شواهد جنایات وحشتناک
در سال 2014، یک عکاس نظامی با نام مستعار «قیصر»، بیش از 50 هزار تصویر از اجساد افرادی که در بازداشتگاه‌های رژیم اسد جان باخته بودند، افشا کرد. این اجساد آثار وحشتناک شکنجه را نشان می‌دهند؛ از جمله کشیدن ناخن‌ها، سوختگی با ابزارهای داغ، و بریدگی‌های عمیق.
بسیاری از این اجساد شماره‌گذاری شده بودند، برخی بدون چشم و بسیاری برهنه یا تنها با لباس زیر دیده می‌شوند.
این تصاویر به تصویب قانون «قیصر» در آمریکا منجر شد که تحریم‌های شدیدی علیه دولت سوریه اعمال کرد و فشار بر رژیم اسد را افزایش داد.
«کشتارگاه انسانی» در صیدنایا
زندان صیدنایا، که به «کشتارگاه انسانی» مشهور است، یکی از مراکز اصلی شکنجه و اعدام‌های جمعی رژیم اسد است. گزارش‌ها حاکی است که بازداشت‌شدگان در این زندان تحت شکنجه‌های بی‌رحمانه قرار گرفته‌اند؛ از جمله آویزان شدن از سقف، ضرب و شتم با ابزارهای سنگین، و استفاده از دستگاهی موسوم به «فرش پرنده» که بدن قربانیان را از کمر خم می‌کند و باعث درد شدید و شکستگی ستون فقرات می‌شود.
بر اساس گزارش «دیدبان حقوق بشر سوریه»، از سال 2011 تاکنون بیش از 100 هزار نفر در زندان‌های رژیم جان باخته‌اند.
به‌کارگیری تسلیحات شیمیایی علیه غیرنظامیان
ارتش سوریه بارها به استفاده از تسلیحات شیمیایی علیه غیرنظامیان متهم شده است. در حملاتی که در سال‌های 2013 و 2017 با گاز سارین و کلر انجام شد، صدها نفر از جمله زنان و کودکان جان خود را از دست دادند. در نوامبر 2023، دادگاه فرانسه حکم بازداشت بین‌المللی بشار اسد و برخی مقامات ارشدش را به اتهام استفاده از این تسلیحات صادر کرد.
خشونت جنسی در ابعاد گسترده
بر اساس گزارش‌های حقوق بشری، نیروهای اسد مسئول بیش از هشت هزار مورد تجاوز و خشونت جنسی سیستماتیک هستند. قربانیان شامل زنان، دختران نوجوان، و حتی مردان بوده‌اند. این خشونت‌ها شامل تجاوز، شوک الکتریکی به اندام‌های تناسلی، و اجبار به برهنگی بوده است.
تلاش برای محاکمه عاملان
از سال 2022، دادگاه‌های آلمان، فرانسه و هلند چندین مقام ارشد نظامی و اطلاعاتی سوریه را به اتهام جنایات جنگی محاکمه کرده‌اند. در آمریکا نیز یک متهم سوری به دلیل شکنجه زندانیان در بازداشتگاه «عدرا» بازداشت شد.
در پایان سال 2023 نیز، دیوان بین‌المللی دادگستری، سوریه را ملزم کرد تا شکنجه و رفتار غیرانسانی با بازداشت‌شدگان را فوری متوقف کند.
رژیم بشار اسد در هشت دسامبر و پس از تصرف شهرهای حلب، حماه، حمص و دمشق به دست مخالفان مسلح، سقوط کرد
