در آگاراک مرز میان ارمنستان و ایران هوا مثل صحرا داغ و خشک و پر‌گرد و خاک است.
منطقه را کوه‌های صخره‌ای و خشک احاطه کرده است نه درختی و نه سایه‌ساری. این منطقه جای خوشایندی به‌ویژه برای همه آنهایی که ساعات طولانی در سفر بوده‌اند تا به ارمنستان برسند نیست.
زنی موهایش را مطابق مد روز کوتاه کرده است و فرزندش را در آغوش دارد در حالی که شوهرش بر سر قیمت با راننده‌های تاکسی چانه می‌زند. خانواده سه‌نفره دیگری با پسر کوچک‌شان می‌خواهند به اتریش کشور محل اقامت‌شان بازگردند.
بیشتر افرادی که به ارمنستان آمده‌اند اقامت یا شهروندی کشور‌های دیگر را دارند. بسیاری از آنها به دلیل جنگ میان اسرائیل و ایران که اکنون به روز نهم رسیده است ایران را ترک کرده‌اند.
پدری که با فرزند خردسالی نزدیک خودرو کوچکی که اجاره کرده ایستاده است می‌گوید: «امروز یکی از مناطقی که بمباران شده بود را دیدم». آنها از تبریز به ارمنستان آمده‌اند.
او می‌گوید:«همه مردم ترسیده‌اند، همه جا خطرناک است، این وضعیت عادی نیست».
جنگ ۱۳ ژوئن با حمله اسرائیل به مراکز هسته‌ای و نظامی و همچنین برخی مناطق پر‌جمعیت ایران شروع شد.
مجموعه فعالان حقوق بشر در ایران (هرانا) که سازمان حقوق بشری مستقر در واشنگتن است و مدت‌هاست تحولات ایران را در نظر دارد می‌گوید تاکنون ۶۵۷ نفر در این حملات کشته شده‌اند. در حملات تلافی‌جویانه موشکی ایران به اسرائیل حداقل ۲۴ نفر کشته شده‌اند.
اسرائیل می‌گوید کنترل هوایی تهران را به دست آورده است و از مردم خواسته است تا مناطقی را تخلیه کنند. در روزهای گذشته راه‌بندان‌های سنگین در مسیر‌هایی که به خارج از شهر‌ها می‌رود ایجاد شد چرا که حدود ۱۰ میلیون نفر از ساکنان شهر تهران در جستجوی یافتن مکانی امن در خارج از شهر هستند.
افرادی که از تهران به ارمنستان آمده‌اند می‌گویند این سفر حداقل ۱۲ ساعت طول کشیده است. برخی می‌گویند حملات نیرو‌های اسرائیلی را ندیده‌اند اما صدای انفجار‌ها را شنیده‌اند.
مرد جوان افغان با یک چمدان که نخواست نام خود را فاش کند می‌گوید: «ایران وضعیت نگران‌کننده‌ای دارد. هر شب اسرائیل حمله می‌کند. من به سختی از آنجا گریختم. هیچ پروازی در کار نیست و هیچ راه دیگری برای خارج شدن از کشور وجود ندارد».
او وضعیت موجود در تهران را «بسیار بد» توصیف می‌کند.
او می‌گوید: «افرادی که جایی برای رفتن دارند تهران را ترک می‌کنند. هر شب اسرائیل حمله می‌کند و مردم به دلیل صدای انفجار‌ها نمی‌توانند بخوابند. وضعیت به طور کلی هیچ خوب نیست».
زن جوانی با روسری سفید و مژه‌های بلند مصنوعی می‌گوید قصد دارد به استرالیا کشور محل اقامتش بازگردد.
او که همراه با چند نفر دیگر قصد سفر به سوی ایروان پایتخت ارمنستان دارد می‌گوید:«من صحنه‌هایی دیدم که برایم خیلی ناگوار بود و نمی‌خواهم درباره آن حرف بزنم».
«یک نفر بیاید به کشورت حمله کند چطور می‌توانی حال عادی داشته باشی؟»
برخی مقامات اسرائیل از امکان سقوط حکومت ایران بر اثر حملات نظامی گفتگو می‌کنند.
اما جواد که برای تعطیلات تابستان به سبزوار در شمال شرقی ایران رفته بود و می‌خواهد به آلمان بازگردد می‌گوید فکر نمی‌کند چنین اتفاقی بیفتد.
او می‌گوید: «اسرائیل هیچ شانسی ندارد. این کشور دوست ما نیست بلکه دشمن ماست. اسرائیل نمی‌تواند به کشور ما بیاید تا به ما کمک کند. او به جای ما باید اوضاع خودش را تغییر دهد».
برخی ایرانی‌هایی که از مرز عبور می‌کنند هم به سوی ایران باز‌می‌گردند. علی که تعطیلات خود را همراه با خانواده‌اش در ارمنستان گذرانده است قصد دارد به تهران بازگردد.
او می‌گوید: «من هیچ نگرانی ندارم و از هیچ‌چیز نمی‌ترسم. اگر قرار باشد بمیرم ترجیح می‌دهم در کشور خودم بمیرم».
او می‌گوید «اسرائیل همه کشور‌های جهان را به ستوه آورده است، غزه، لبنان و کشور‌های دیگر».
او می‌پرسد: «چطور چنین کشور کوچکی می‌تواند سلاح‌های هسته‌ای داشته باشد؟ بر مبنای کدام قانون این کشور می‌تواند بمب داشته باشد در حالی که ایران که فقط بر استفاده صلح‌آمیز از انرژی هسته‌ای تمرکز دارد و نمی‌خواهد بمب بسازد».
به طور گسترده باور بر این است که اسرائیل سلاح‌های هسته‌ای دارد هرچند این کشور این موضوع را نه رد و نه تأئید می‌کند.
BBC
