فعالان حقوق دیجیتال، قطع جاری اینترنت در ایران را «بدترین» قطع اینترنت در تاریخ پرتنش کنترل اینترنت این کشور توصیف کرده‌اند. اکنون نزدیک به دو روز از زمانی که دولت قطع سراسری اینترنت را اعمال کرد و ارتباط با دنیای خارج را برای اکثریت ۹۱ میلیون نفری جمعیت کشور محدود کرد، گذشته است. در زمان نگارش این گزارش، به نظر می‌رسد برخی خدمات داخلی اینترنت در حال فعال شدن باشند، اما فقط برای افرادی داخل کشور که شماره تلفن ایرانی دارند.
در حالی که درگیری با اسرائیل شدت گرفته است، ایران عملاً خود را از شبکه جهانی وب جدا کرده است.
اختلالات از روز چهارشنبه شروع شد و دولت دلیل این کار را «نگرانی» از حملات سایبری مداوم از سوی اسرائیل عنوان کرد تا سرعت اینترنت را کاهش دهد.
اما از آن زمان، یک خاموشی کامل اتفاق افتاده است که احتمالاً پس از دستور حکومت به ارائه‌دهندگان اینترنت برای خاموش کردن دکل‌های مخابراتی برای جمعیت صادر شده است.
امیر رشیدی از گروه میان - سازمان حامی حقوق بشر- می‌گوید: «این بدترین قطع اینترنت در تاریخ کشور است.»
او در شبکه‌های اجتماعی نوشت: «از آبان ۱۳۹۸ هم بدتر است. آن زمان ترافیک ورودی اینترنت به ایران به‌طور کامل مسدود نشده بود، اما از شب گذشته حتی ترافیک ورودی هم قطع شده است.»
قطع کامل اینترنت به این معناست که هیچ وب‌سایت یا سرویسی قابل دسترسی نیست. حتی کسانی که از وی‌پی‌ان (شبکه خصوصی مجازی) روی گوشی‌هایشان استفاده می‌کنند (که اغلب در ایران فیلتر هستند) هم نمی‌توانند به اینترنت وصل شوند.
داگ مادوری از شرکت اطلاعات شبکه‌ای کنتیک می‌گوید: «این وضعیت برای مردم ایران به‌شدت آسیب‌زاست، به‌ویژه با توجه به حملات موشکی در جریان. آن‌ها ممکن است نتوانند به دیگران اطلاع دهند که حال‌شان خوب است یا برای دریافت اطلاعات از جهان بیرون دچار مشکل شوند.»
ایران سابقه طولانی در قطع اینترنت دارد؛ از جمله در جریان ناآرامی‌های سال ۲۰۲۲.
بسیاری از وب‌سایت‌ها و خدمات خارجی، از جمله بخش فارسی بی‌بی‌سی، پیش‌تر برای کاربران داخل ایران فیلتر شده‌اند.
با وجود فیلترینگ، استفاده از وی‌پی‌ان در ایران بسیار رایج است و میلیون‌ها نفر از آن برای دور زدن محدودیت‌ها استفاده می‌کنند. بخش فارسی بی‌بی‌سی هر هفته به حدود ۲۲ میلیون نفر در سراسر جهان دسترسی دارد که نزدیک به ۱۳ میلیون نفر از آن‌ها در داخل ایران هستند.
اما در شرایط قطع فعلی، دسترسی به اینترنت تقریباً غیرممکن شده است.
مروه فتافطه از گروه مدافع حقوق دیجیتال «اکسس ناو» (Access Now) می‌گوید: «در کشوری مانند ایران که حکومت جریان اطلاعات را به‌شدت کنترل می‌کند و میلیون‌ها نفر از اعضای جامعه ایرانیان مهاجر برای ارتباط با خانواده‌هایشان به ابزارهای دیجیتال وابسته‌اند، قطع اینترنت عملی بی‌رحمانه است.»
او می‌افزاید: «ما از مقام‌های ایرانی می‌خواهیم فوراً و به‌طور کامل دسترسی به اینترنت را در کشور بازگردانند و پلتفرم‌های فیلترشده را رفع فیلتر کنند چرا که این مسئله به جان انسان‌ها گره خورده است.»
برخی از افرادی که در نزدیکی مرزهای ایران زندگی می‌کنند ممکن است بتوانند از طریق شبکه‌های خارجی به اینترنت متصل شوند.
بررسی‌ها از وضعیت اتصال نشان می‌دهد که تعداد کمی مسیر ارتباطی همچنان فعال است که به‌احتمال زیاد برای استفاده نهادهای دولتی و امنیتی هستند.
BBC
