بر اساس اعلام کمیته نوبل در روز ۱۴ مهر، محمدی به دلیل مبارزه‌اش با ظلم بر زنان ایرانی و تلاش برای ارتقای حقوق بشر و آزادی برای همه، شایسته دریافت این جایزه شناخته شد. او آخرین بار در آبان ۱۴۰۰ بازداشت شد و از آن زمان تاکنون در اوین محبوس است.
او دومین ایرانی برنده این جایزه پس از شیرین عبادی است که در سال ۲۰۰۲ نوبل صلح به او اهدا شد.
نرگس محمدی طی سال‌های گذشته بارها با عناوین اتهامی مختلف به دلیل فعالیت‌های حقوق بشری‌اش بازداشت، محاکمه و زندانی شده است.
سخنگوی کانون مدافعان حقوق بشر با وجود محبوس بودن، دست از فعالیت‌های خود برنداشت و بارها با انتشار نامه‌هایی از زندان به وضعیت زنان زندانی به ویژه زندانیان سیاسی، شکنجه، وضعیت نامناسب زندان‌ها و آزار و اذیت بهائیان اعتراض کرد.
اعتراض او به «تعرض و اذیت و آزار جنسی زنان» در بازداشتگاه‌ها و محل بازداشت و ارسال نامه‌ای خطاب به جاوید رحمان، گزارشگر ویژه حقوق بشر سازمان ملل در امور ایران از جمله این موارد است.
در آن نامه محمدی تاکید کرده بود که آزار و تعرض جنسی، بخشی از برنامه سرکوب حکومت علیه زنان معترض و مبارز است.
این نامه همراه با چهار مورد دیگر، باعث شد چندی پیش پرونده‌ای جدید با اتهام «تبلیغ علیه نظام از طریق دادن بیانیه از داخل زندان» برای محمدی باز شود.
بر اساس همین پرونده، او اواسط مرداد از سوی دادسرای امنیت زندان اوین در شعبه ۲۹ دادگاه انقلاب به یک سال حبس تعزیزی دیگر محکوم شد و مجموع مجازات‌هایش به ۱۰ سال و ۹ ماه زندان تعزیزی و ۱۵۴ ضربه شلاق تعزیزی افزایش یافت.
سخنگوی کانون مدافعان حقوق بشر همچنین به اتفاقات رخ داده در جامعه ایرانی، خیزش انقلابی ایرانیان و کشتار شهروندان از جمله دانشجویان، سرکوب و فشار به خانواده‌های دادخواه، نقض حقوق و آزادی‌های مردم از سوی جمهوری اسلامی و... واکنش نشان داده است.
محمدی اواسط تیر امسال با انتشار نامه‌ای به سرکوب و اعمال زور، خشونت و فشار بر دانشجویان واکنش نشان داد و از نهادهای بین‌المللی خواست اجازه ندهند تا «جامعه رنج‌کشیده» ایران شاهد ۱۸ تیر دیگری در دانشگاه‌هایش شود.
او همچنین نامه‌ای هم خطاب به نمایندگان پارلمان اروپا و حاضران در اکران فیلم «شکنجه سفید» (ساخته این فعال حقوق بشر) منتشر کرد و سلول انفرادی را ابزار «شکنجه، سرکوب، اعتراف اجباری و اعدام» خواند.
محمدی با اشاره به اینکه در سلول‌های انفرادی بازداشتگاه‌ها به زنان زندانی تعرض می‌شود، از جامعه جهانی خواسته بود تا صدای مردم ایران باشند.
در یکی از جدیدترین واکنش‌ها، این فعال حقوق بشر از جامعه جهانی خواست تا در برابر وضعیت آرمیتا گراوند، نوجوانی که به نظر می‌رسد بر اثر ضرب و جرح ماموران حکومتی به دلیل بر سر نداشتن حجاب به کما رفته باشد، سکوت نکنند.
محمدی پیش‌تر هم به موضوع حجاب اجباری پرداخته و آن را دسیسه حکومت دینی و زن‌ستیز برای «سلطه بر زنان» و «حذف» آنان از عرصه عمومی خوانده بود.
او در نامه‌ای در اواخر تیر گفته بود اکنون جهان شاهد است که قدرت امتناع زنان، قدرت استبداد حکومت دینی را در هم شکسته و زنان به جایگاهی تاریخی دست یافته‌اند.
این فعال حقوق بشر که خود حاضر به رعایت حجاب اجباری نبوده، اخیرا به دلیل بر سر نداشتن روسری در حضور مقام‌های زندان، از سوی ماموران مورد ضرب و جرح قرار گرفت.
بر اساس گزارش منتشر شده در صفحه اینستاگرامی‌اش، محمدی بیستم شهریور مقابل چشمان شماری از مقام‌های زندان به دست یک مامور کتک خورده و «دیوانه» خطاب شده بود.
اهدای جایزه نوبل صلح به او در شرایطی است که پیش‌تر نام او در فهرست نامزدهای دریافت این جایزه از سوی موسسه تحقیقات صلح اسلو منتشر شده بود.
در این فهرست علاوه بر نرگس محمدی، نام محبوبه سراج، کنشگر افغانستانی نیز دیده می‌شد.
کمیته پنج نفره نوبل در نروژ بیش از یک سال صدها نامزد مورد نظر در این بخش را بررسی کرده بودند.
«افزایش هم‌بستگی بین ملت‌ها»، «کاهش تنش‌های نظامی» و «برگزاری همایش‌های صلح» از جمله شاخص‌هایی است که نوبل آن‌ها را در مورد نامزدهای جایزه صلح خود مدنظر قرار می‌دهد.
جایزه نقدی این بخش حدود یک میلیون دلار است که معمولا برنده یا برندگان نوبل صلح آن را صرف اهداف انسان‌دوستانه می‌کنند.
بنیاد نوبل پیش از این اعلام کرده بود بر خلاف سال گذشته، قصد دارد از ایران، روسیه و بلاروس برای شرکت در مراسم سالانه اهدای جوایز نوبل دعوت کند.
این تصمیم اما روز ۱۱ شهریور و در پی اعتراض چهره‌های سیاسی و فعالان مدنی، لغو شد.
