بنیامین نتانیاهو، نخستوزیر اسرائیل، روز یکشنبه، ۱۶ فوریه / ۲۸ بهمن، پس از دیدار با مارکو روبیو، وزیر امور خارجه ایالات متحده، اعلام کرد که اسرائیل و آمریکا مصمم به خنثیسازی جاهطلبیهای هستهای ایران و «تهاجم» آن در خاورمیانه هستند.
به گزارش خبرگزاری رویترز، نتانیاهو پس از دیدار با روبیو در اورشلیم گفت که آنها «گفتوگویی بسیار سازنده» درباره موضوعات مختلف داشتهاند، اما «هیچیک مهمتر از ایران نیست.»
او افزود: «اسرائیل و آمریکا در مقابله با تهدید ایران دوشادوش یکدیگر ایستادهاند. ما توافق کردیم که آیتاللهها نباید به سلاح هستهای دست یابند و همچنین توافق کردیم که تهاجم ایران در منطقه باید متوقف شود.»
روبیو نیز اظهار داشت: «پشت هر گروه تروریستی، پشت هر اقدام خشونتآمیز، پشت هر فعالیت بیثباتکننده، پشت هر چیزی که صلح و ثبات میلیونها نفری که این منطقه را خانه خود میدانند تهدید میکند، ایران قرار دارد.»
دشمنی دیرینه میان ایران و اسرائیل دهههاست که در قالب جنگهای پنهان و حملات زمینی، دریایی، هوایی و سایبری ادامه دارد. ایران که میگوید غنیسازی اورانیوم را برای اهداف صلحآمیز انجام میدهد، همچنین از گروههایی در سراسر خاورمیانه حمایت کرده که خود را «محور مقاومت» در برابر اسرائیل و نفوذ آمریکا در منطقه میدانند.
این محور شامل نهتنها حماس، گروه فلسطینی که با حمله به اسرائیل در اکتبر ۲۰۲۳ جنگ غزه را آغاز کرد، بلکه جنبش حزبالله در لبنان، جنبش انصارالله (حوثیها) در یمن و همچنین گروههای مسلح شیعه در عراق و سوریه نیز میشود.
در طول ۱۶ ماهی که از آغاز جنگ غزه میگذرد، اسرائیل رهبران ارشد حماس و حزبالله را ترور کرده و اسرائیل و ایران حملات تلافیجویانه محدودی علیه یکدیگر انجام دادهاند.
نتانیاهو گفت که اسرائیل از آغاز جنگ در غزه «ضربهای سهمگین» به ایران وارد کرده و با حمایت دونالد ترامپ، رئیسجمهور آمریکا، «شکی ندارم که میتوانیم و خواهیم توانست کار را تمام کنیم.»
او از روبیو به خاطر «حمایت بیقید و شرط» از سیاست اسرائیل در غزه تشکر کرد و گفت که اسرائیل و آمریکا تحت هدایت ترامپ، راهبردی مشترک در قبال این منطقه دارند. هماکنون در غزه آتشبسی شکننده برقرار است.
نتانیاهو افزود: «میخواهم به همه کسانی که اکنون به ما گوش میدهند اطمینان دهم که رئیسجمهور ترامپ و من کاملاً هماهنگ و در همکاری کامل با یکدیگر کار میکنیم.»
تدوین راهبرد برای سوریه
روبیو نیز اظهار داشت: «حماس نمیتواند بهعنوان یک نیروی نظامی یا حکومتی ادامه دهد و تا زمانی که بتواند حکومت کند یا اداره امور را در دست داشته باشد، یا بهعنوان نیرویی تهدیدآمیز از خشونت استفاده کند، صلح غیرممکن خواهد بود.»
اسرائیل حمله به غزه را پس از آن آغاز کرد که مبارزان حماس به جنوب اسرائیل حمله کرده و به گفته مقامات اسرائیلی، ۱۲۰۰ نفر را کشته و بیش از ۲۵۰ نفر را گروگان گرفتند.
طبق اعلام مقامات بهداشتی فلسطین، بیش از ۴۸,۰۰۰ نفر در غزه کشته شدهاند. همچنین، به گفته نهادهای بشردوستانه، بخشهای زیادی از نوار غزه ویران شده و اغلب ۲.۳ میلیون نفر جمعیت پیش از جنگ این منطقه، بارها آواره شدهاند.
ترامپ با اعلام اینکه ایالات متحده، غزه را تحت کنترل خود درخواهد آورد، ساکنان فلسطینی آن را اسکان مجدد خواهد داد و آن را به یک استراحتگاه ساحلی بینالمللی تبدیل خواهد کرد، خشم جهان عرب را برانگیخته و متحدان آمریکا را غافلگیر کرده است.
این جاهطلبیها، نگرانیهای فلسطینیان از تکرار «نکبت» سال ۱۹۴۸ را افزایش داده است. در آن سال، صدها هزار فلسطینی در جریان جنگی که به تأسیس دولت اسرائیل انجامید، از خانههای خود آواره شدند.
روبیو طرح ترامپ را اینگونه توصیف کرد: «نه ایدههای تکراری گذشته، بلکه چیزی جسورانه ... و چیزی که صراحتاً نیاز به شجاعت و دیدگاه داشت تا مطرح شود.»
او افزود: «این طرح ممکن است بسیاری را شوکه و غافلگیر کرده باشد، اما آنچه نمیتواند ادامه یابد، همان چرخهای است که بارها و بارها تکرار میشود و به همان نقطه ختم میشود.»
کشورهای عربی در حال کار بر روی ارائه یک چشمانداز جایگزین برای غزه هستند. این منطقه پیش از جنگ اسرائیل و حماس نیز گرفتار فقر و بیکاری بود.
روبیو در مورد سوریه، کشوری که در جنگ داخلی ویران شده و برای بازسازی پس از سقوط بشار اسد، رئیسجمهور سابق و متحد نزدیک ایران، به میلیاردها دلار نیاز دارد، محتاطانه سخن گفت.
رژیم اسد توسط شورشیانی به رهبری احمد الشرع، یکی از اعضای سابق القاعده و رهبر گروه هیئت تحریر الشام، سرنگون شد. الشرع در اواخر ژانویه بهعنوان رئیسجمهور موقت اعلام شد و کمتر از دو ماه پس از هدایت کارزاری که به سقوط اسد انجامید، قدرت خود را تثبیت کرد.
روبیو گفت: «اگرچه سقوط اسد قطعاً امیدبخش و مهم است، اما اگر سوریه تنها یک نیروی بیثباتکننده را با نیروی دیگری جایگزین کند، این یک تحول مثبت نخواهد بود.»
او افزود: «این مسئلهای است که ما با دقت زیر نظر خواهیم داشت تا راهبرد خود را در قبال تحولات سوریه تدوین کنیم.»