رئیسجمهور دونالد ترامپ روز جمعه فرمانی اجرایی امضا کرد که به ایالات متحده اجازه میدهد کشورهایی را که شهروندان آمریکایی را بهصورت غیرقانونی بازداشت میکنند، بهعنوان حامیان بازداشت غیرقانونی معرفی کند. این اقدام با تهدید تحریمهای مرتبط، بهمنظور جلوگیری از بازداشت یا گروگانگیری آمریکاییها در خارج از کشور انجام شده است.
این اقدام، مشابه تعیین کشورهای حامی تروریسم که ایالات متحده پیشتر برای برخی کشورها اعمال کرده، به وزارت امور خارجه اجازه میدهد تا کشورهای مشمول این برچسب را با مجازاتهایی مانند محدودیتهای اقتصادی، محدودیت صدور روادید برای افراد دخیل، و محدودیتهای سفر برای آمریکاییها به آن کشورها هدف قرار دهد.
مارکو روبیو، وزیر امور خارجه، در بیانیهای اظهار داشت: «مانند تعیین حامیان تروریسم، هیچ کشوری نباید بخواهد در این فهرست قرار گیرد.»
این اقدام با هدف تسهیل اعمال مجازات بر کشورهایی که آمریکاییها را محدود یا بازداشت میکنند و همچنین اعمال جریمهای سنگین بر کشورهایی که اتباع ایالات متحده را آزاد نمیکنند، طراحی شده است.
سباستین گورکا، مدیر ارشد بخش مبارزه با تروریسم در شورای امنیت ملی، در مراسم امضای این فرمان در کاخ سفید در بعدازظهر جمعه به ترامپ گفت: «با این فرمان اجرایی که امروز امضا میکنید، شما خط قرمزی کشیدهاید که شهروندان ایالات متحده نباید بهعنوان ابزار معامله مورد استفاده قرار گیرند.»
این تعیین به گونهای طراحی شده که روبیو بتواند در صورت تغییر رویه یک کشور، مجازاتها را لغو کند.
هنوز مشخص نیست که ایالات متحده چه زمانی ممکن است این برچسب جدید را اعمال کند و به کدام کشورها، اما دو مقام ارشد دولت که پیش از امضای این فرمان بهصورت ناشناس صحبت کردند، از چین، افغانستان، ایران و روسیه بهعنوان کشورهایی نام بردند که ممکن است تحت این تعیین جدید با مجازاتهایی مواجه شوند.
این فرمان همچنین اجازه میدهد که این تعیین به گروههایی که کنترل قلمرو دارند، حتی اگر دولتهای بهرسمیتشناختهشده نباشند، اعمال شود.
سازمان غیرانتفاعی «Global Reach» که برای بازگشت آمریکاییهای بازداشتشده غیرقانونی فعالیت میکند، از این فرمان اجرایی استقبال کرد.
میکی برگمن، مدیرعامل ریچ جهانی، اظهار داشت: «این تعیین، ابزار قدرتمندی برای تلاشهای دولت ایالات متحده در راستای بازگرداندن آمریکاییهای بازداشتشده و جلوگیری از اقدام کشورهای متخلف به دیپلماسی گروگانگیری خواهد بود. دولت ترامپ در حال اقدام است و این نتایج را نشان میدهد. دولت قبلی در چهار سال حدود ۷۵ نفر را بازگرداند. دولت ترامپ تنها ۲۲۸ روز از دوره چهارساله خود را سپری کرده و تاکنون ۷۲ نفر را به خانه بازگردانده است.»
ترامپ در دوره دوم ریاستجمهوری خود، بازگرداندن آمریکاییهای زندانی در خارج از کشور را به یکی از اولویتهای خود تبدیل کرده است.
ترامپ روز جمعه گفت: «ما افراد زیادی را آزاد کردهایم و به این کار ادامه خواهیم داد.»
در ماه ژوئیه، دولت او تبادل سهجانبهای را ترتیب داد که طی آن ۱۰ شهروند و مقیم دائم ایالات متحده که در ونزوئلا زندانی بودند، در ازای بازگرداندن مهاجرانی که توسط ایالات متحده به السالوادور اخراج شده بودند، آزاد شدند.
هفت آمریکایی دیگر که در ونزوئلا بهعنوان بازداشت غیرقانونی شناخته شده بودند، در سال جاری به کشور بازگشتند.
یک زن روس-آمریکایی که به دلیل اهدای ۵۲ دلار به یک خیریه حامی اوکراین به اتهام خیانت محکوم شده بود، در ماه آوریل در قالب تبادل زندانیان توسط مسکو آزاد شد. همچنین در ماه فوریه، یک معلم آمریکایی که به اتهام جرایم مرتبط با مواد مخدر در روسیه بازداشت شده بود، در تبادلی مشابه آزاد شد.