سقوط آمریکا به پایین‌ترین رتبه در ۲۰ سال اخیر
گذرنامه آمریکایی به پایین‌ترین سطح قدرت و اعتبار خود در دو دهه اخیر رسیده، در حالی که کشورهای اروپایی همچنان موقعیت برتر خود را به لطف امکان سفر بدون ویزا حفظ کرده‌اند.
فهرست جدید قدرتمندترین گذرنامه‌های جهان که توسط شاخص ارزش‌گذاری هنلی منتشر شد، خبرهای خوبی برای کشورهای عضو اتحادیه اروپا به همراه دارد؛ حال آنکه آمریکا در این رتبه‌بندی تازه، افت سنگینی را متحمل شده است.
ایران به همراه سریلانکا و سودان در این رتبه‌بندی پایین‌تر از سودان جنوبی، جمهوری دموکراتیک کنگو، نیجریه، میانمار، لبنان، اتیوپی، لائوس، جیبوتی و چند کشور دیگر آفریقایی در رتبه نود و هشتم قرار گرفته است.
در حالی که سه کشور آسیایی صدر جدول را در اختیار گرفته‌اند، اکثریت قریب به اتفاق رتبه‌های برتر ده‌گانه به کشورهای اروپایی (۲۵ کشور) تعلق دارد.
با این حال، برای اولین بار در ۲۰ سال گذشته، ایالات متحده دیگر در بین ۱۰ کشور برتر از حیث در اختیار داشتن معتبرترین گذرنامه قرار ندارد و بریتانیا نیز به پایین‌ترین سطح خود سقوط کرده است.
کدام کشور قدرتمندترین پاسپورت جهان را دارد؟
شاخص گذرنامه هنلی با استفاده از داده‌های انجمن بین‌المللی حمل‌ونقل هوایی (یاتا)، پاسپورت‌های جهان را بر اساس تعداد مقاصدی که دارندگان آنها می‌توانند بدون نیاز به ویزای قبلی به آن وارد شوند، رتبه‌بندی می‌کند.
سنگاپور با دسترسی بدون ویزا به ۱۹۳ مقصد در جایگاه نخست قرار گرفته و پس از آن کره جنوبی (با ۱۹۰مقصد) و ژاپن (با ۱۸۹ مقصد) با فاصله کمی در رده‌های بعدی قرار گرفتند.
کشورهای عضو اتحادیه اروپا همچنان جدول را تحت سلطه خود دارند، در حالی که بریتانیا به پایین‌ترین جایگاه خود در این شاخص سقوط کرده و از رتبه ششم به رتبه هشتم تنزل یافته است.
رده‌بندی کشورهای برتر در فهرست گذرنامه Henley به شرح زیر است:
۱. سنگاپور
۲. کره جنوبی
۳. ژاپن
۴. آلمان، ایتالیا، لوکزامبورگ، اسپانیا و سوئیس
۵. اتریش، بلژیک، دانمارک، فنلاند، فرانسه، ایرلند و هلند
۶. یونان، مجارستان، نیوزیلند، نروژ، پرتغال و سوئد
۷. استرالیا، چک، مالت و لهستان
۸. کرواسی، استونی، اسلواکی، اسلوونی، امارات متحده عربی و بریتانیا
۹. کانادا
۱۰. لتونی و لیختن‌اشتاین
دارندگان گذرنامه آمریکایی در حال حاضر امکان سفر بدون ویزا به ۱۸۰ کشور را دارند و بر همین اساس، رتبه ایالات متحده با سقوط بی‌سابقه به جایگاه دوازدهم و هم‌تراز با مالزی رسیده است.
سنگاپور با دسترسی بدون ویزا به ۱۹۳ مقصد در جایگاه نخست قرار گرفته و پس از آن کره جنوبی (با ۱۹۰مقصد) و ژاپن (با ۱۸۹ مقصد) با فاصله کمی در رده‌های بعدی قرار گرفتند.
کشورهای عضو اتحادیه اروپا همچنان جدول را تحت سلطه خود دارند، در حالی که بریتانیا به پایین‌ترین جایگاه خود در این شاخص سقوط کرده و از رتبه ششم به رتبه هشتم تنزل یافته است.
رده‌بندی کشورهای برتر در فهرست گذرنامه Henley به شرح زیر است:
۱. سنگاپور
۲. کره جنوبی
۳. ژاپن
۴. آلمان، ایتالیا، لوکزامبورگ، اسپانیا و سوئیس
۵. اتریش، بلژیک، دانمارک، فنلاند، فرانسه، ایرلند و هلند
۶. یونان، مجارستان، نیوزیلند، نروژ، پرتغال و سوئد
۷. استرالیا، چک، مالت و لهستان
۸. کرواسی، استونی، اسلواکی، اسلوونی، امارات متحده عربی و بریتانیا
۹. کانادا
۱۰. لتونی و لیختن‌اشتاین
دارندگان گذرنامه آمریکایی در حال حاضر امکان سفر بدون ویزا به ۱۸۰ کشور را دارند و بر همین اساس، رتبه ایالات متحده با سقوط بی‌سابقه به جایگاه دوازدهم و هم‌تراز با مالزی رسیده است.
این کاهش اعتبار پس از آن رخ داد که دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا ضمن اعمال تعلیق صدور ویزا برای شهروندان ۱۲ کشور و وضع محدودیت‌های گسترده برای هفت کشور دیگر، ده‌ها کشور را نیز به اعمال ممنوعیت تهدید کرد.
ایالات متحده تنها به ۴۶ ملیت دیگر اجازه ورود بدون ویزا را می‌دهد که از این حیث در رتبه ۷۷ «شاخص گشایش هنلی» قرار می‌گیرد؛ شاخصی که ۱۹۹ کشور و منطقه در سراسر جهان را بر اساس تعداد ملیت‌هایی که اجازه ورود بدون ویزای قبلی به آنها می‌دهند، رتبه‌بندی می‌کند.
«تغییر بنیادین در دینامیک جابجایی جهانی»
بنا به استدلال دکتر کریستین اچ. کیلین، رئیس شرکت «هنلی و شرکا» و مبدع شاخص گذرگاه هنلی، اگرچه این تغییرات ممکن است کوچک به نظر برسند، اما «پیامدهای بسیار بزرگی» به همراه دارند.
او می‌گوید: «کاهش قدرت پاسپورت آمریکا در دهه گذشته چیزی فراتر از یک تغییر در رتبه‌بندی به نظر می‌‌رسد؛ این نشان‌دهنده یک تحول بنیادین در دینامیک جابجایی جهانی و قدرت نرم بین‌المللی است».
دکتر کیلین می‌افزاید کشورهایی که «آغوش خود را به روی گشایش و همکاری باز می‌کنند» در این رتبه‌بندی روند صعودی دارند، در حالی که آن دسته از کشورها که به «امتیازات گذشته» خود تکیه کرده‌اند، از قافله عقب مانده‌اند.
افزایش قدرت پاسپورت چین
چین در این رتبه‌بندی شاهد بیشترین افزایش قدرت پاسپورت بوده و از رتبه ۹۴ در سال ۲۰۱۵ به رتبه ۶۴ در سال ۲۰۲۵ ارتقا پیدا کرده است، این افزایش رتبه به دلیل فراهم شدن امکان سفر بدون ویزا به ۳۷ کشور بیشتر در طول یک دهه است.
تنها طی یک سال گذشته، چین اجازه سفر بدون ویزا را برای شهروندان ۳۰ کشور دیگر نیز صادر کرده و اکنون در شاخص گشایش هنلی Henley Openness Index به رتبه ۶۵ دست یافته است.
دکتر تیم کلات، از شرکای شرکت «گرنت تورنتون چین» می‌گوید: «بازگشت ترامپ به قدرت، مناقشات تجاری جدیدی را به همراه داشته که پویایی و دینامیک جابجایی شهروندان آمریکا را تضعیف می‌کند، در حالی که سیاست درهای باز چین نفوذ جهانی این کشور را افزایش می‌دهد. این مسیرهای متفاوت، ساختار اقتصادی و روندهای سفر در جهان را تغییر خواهد داد.»
«رویای جدید آمریکایی»
شرکت «هنلی و شرکا» معتقد است که کاهش قدرت پاسپورت آمریکا به «افزایش بی‌سابقه» تقاضا برای گزینه‌های اقامت و شهروندی جایگزین دامن می‌زند.
داده‌ها نشان می‌دهد که آمریکایی‌ها اکنون به بزرگترین گروه متقاضیان برنامه‌های مهاجرت از طریق سرمایه‌گذاری در سال ۲۰۲۵ تبدیل شده‌اند. درخواست‌های اتباع ایالات متحده در این زمینه تا پایان سه ماهه سوم سال، ۶۷ درصد بیشتر از کل درخواست‌های سال ۲۰۲۴ بوده است.
پروفسور پیتر جی. اسپیرو از دانشکده حقوق دانشگاه تمپل می‌گوید در سال‌های آینده آمریکایی‌های بیشتری تلاش خواهند کرد تا از هر راه ممکنی تابعیت دوم به دست آورند.
او می‌افزاید: «تابعیت چندگانه در جامعه آمریکا در حال تبدیل شدن به یک پدیده هنجاری است. هرچند ممکن است کمی اغراق‌آمیز باشد، اما همانطور که یکی از کاربران شبکه‌های اجتماعی اخیرا گفته است «تابعیت دوگانه، رویای جدید آمریکایی است.»
یورونیوز
