نقد جنبش دانشجویی
این مصاحبه بیشتر از دو ماه پیش از شروع روند اخیر اخراج اساتید گرفته شده و موضوع اصلی آن نقد جنبش دانشجویی است.
انصاف نیوز: سال گذشته متوجه شدیم آقای حسین الله کرم در دانشکده‌ی حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران تدریس می‌کنند. شما چه توضیحی در باب این تناقض یعنی سابقه‌ی آقای الله‌کرم و حضور ایشان به عنوان استاد در این دانشگاه دارید؟
مسئله‌ی گزینش برای اساتید تازگی ندارد. بعد از انقلاب گزینش در استخدام اساتید مانند سایر استخدام‌ها نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند. در دانشگاه اگر کسی بخواهد هیئت علمی شود، باید گزینش شود؛ منتهی در خصوص رشته‌های علوم انسانی این گزینش خیلی جدی‌تر است.
اگر به هیئت علمی رشته‌های علوم سیاسی یا اجتماعی و کلا علوم انسانی در دانشگاه‌های تهران یا علوم تحقیقات یا دانشگاه‌های دیگر نگاهی بیاندازید به ندرت کسانی را می‌بینید که همفکر مسئولین نباشند. رشته‌اش هم فرقی ندارد اینها کسانی هستند که از نظر باورهای ایدئولوژیک و تفکرات سیاسی‌شان تماما مانند مسئولین فکر می‌کنند.
در گزینش اساتید رشته‌های علوم انسانی مواردی بر موارد معمول افزوده می‌شود و دوبله است. جمهوری اسلامی در رشته‌هایی مثل برق، پزشکی یا محیط زیست تفکر خاصی ندارد اما نسبت به تاریخ، روابط بین‌الملل، علوم سیاسی و امثالهم نظر خاصی دارد چون یک نظام ایدئولوژیک است. بنابراین کسانی می‌توانند استخدام شوند که چارچوب‌های فکری‌شان مانند آن است.
انصاف نیوز: با این توضیحات عضویت و فعالیت در انصار حزب‌الله حتما در پذیرش اساتید موثر خواهد بود.
بله حتما همینطور است. ببینید شما به ندرت می‌توانيد ميان هيئت علمی‌های علوم انسانی كه ظرف ده سال گذشته جذب شده‌اند افرادی را بيابيد كه تفكرشان با مسئولین همخوانی نداشته باشد. اغلب اينها چه در دانشگاه‌های سراسری، چه دانشگاه آزاد و چه پيام نور همفکری ایدئولوژیک دارند.
برای مثال اکثر مسئولان بر این باور هستند که دولت آمریکا متجاوز است و فکر می‌کنند آمریکاستیزی سیاست خوبی است. شما اگر آمار بگیرید متوجه می‌شوید خیلی از اساتید علوم سیاسی در دانشگاهها هم مثل همین مسئولان فکر می‌کنند. مثال دیگر اینکه آنها تصور می‌کنند در جنگ اوکراین حق با روس‌هاست. جالب است که اگر شما سری به گروه علوم سیاسی یا روابط بین‌الملل بزنید می‌بینید که بیشتر اساتید این گروه‌ها هم مثل آنها فکر می‌کنند. می‌خواهم بگویم همخوانی فکری بین اساتید علوم انسانی و مسئولان وجود دارد.
دقیقا به همین دلایل که توضح دادم علوم انسانی در ایران بسیار عقب‌افتاده است و مرتبا هم دارد بیشتر افول می‌کند. شما اگر نگاهی به کارنامه‌ی اساتید علوم انسانی ایران بیندازید می‌بینید در چند دهه‌ی اخیر هیچ اثری نداشته‌اند که در سطح جهانی مطرح و ترجمه شده باشد. در مجلات معتبر بین‌المللی شما نامی از اساتید علوم سیاسی ایرانی نمی‌بینید. تنها چیزی که در دانشگاهها هست اندیشه‌ی حکومتی است.
انصاف نیوز: در این شرایط که آقای الله‌کرم می‌تواند استاد دانشکده حقوق و علوم سیاسی دانشگاه تهران شود جنبش دانشجویی چطور می‌توانست اثرگذار باشد؟
در مجموع دانشگاه‌های ایران را باید از لحاظ سیاسی به دو بخش تقسیم کنیم بخشی که مربوط به اساتید و هیئات علمی‌ست و بخش دیگر که دانشجویان هستند. هر چقدر که بخش دانشجویی سیاسی هستند و با مسائل سیاسی و اجتماعی جامعه همراه است و با آنها دچار جذر و مد می‌شود بالعکس غالب اساتید ما همراهی ندارند.
انصاف نیوز: جنبش دانشجویی چه باید می‌کرد در این شرایط؟
حقیقت این است که اگر شما قبل از مهر ۱۴۰۱ با من مصاحبه می‌کردید می‌گفتم جنبش دانشجویی پویایی خود را از دست داده و بسیار دچار مشکل است. اما حالا در ۱۴۰۱ وقتی اعتراضات سراسری را در دانشگاهها دیدم واقعا برایم باورنکردنی بود.
واحدهای مختلف دانشگاه آزاد را شما ببینید اینها حتی در اعتراضات سال ۸۸ هم ساکت بودند اما اگر همین دانشگاهها در ۱۴۰۱ ببینید متوجه این امر خواهید شد که برخی واحدهایشان حتی از دانشگاه‌های سراسری هم جلوتر هستند. بنابراین آنچه که در اعتراضات دانشجویی ۱۴۰۱ رخ داد واقعا تحسین‌برانگیز بود. به نظر من حسب آنچه که در ۱۴۰۱ اتفاق افتاد در سال تحصیلی ۱۴۰۲ که از مهرماه شروع می‌شود یقینا شاهد اعتراضات دانشجویی در دانشگاه‌های کشور خواهیم بود مگر اینکه مسئولان در شیوه‌ی برخوردش تجدیدنظر کند و فقط به فکر سرکوب نباشد که اگر اینطور باشد قطعا در دانشگاهها با مشکل برخورد خواهد کرد.
برگرفته از خبرنامه گویا
