خبرگزاری رویترز به نقل از چهار منبع آگاه گزارش داد که تعلیق حملات کتائب حزب الله، گروه قدرتمند عراقی همسو با جمهوری اسلامی که در دهها حمله اخیر علیه نیروهای آمریکایی نقش داشت، «تحت فشار جمهوری اسلامی و احزاب حاکم بر عراق» بوده است.
به گفته این منابع، جمهوری اسلامی ایران و احزاب عراقی احساس کردند که «کتائب حزباالله» از خط قرمز عبور کرده است.
واشنگتن این گروه وابسته به جمهوری اسلامی را بهعنوان عامل حمله پهپادی مرگبار روز یکشنبه به پایگاهی در مرز اردن و سوریه میداند. آمریکا اعلام کرده است با قاطعیت به این حمله، که به کشته شدن سه نظامی آمریکایی و زخمی شدن ده ها تن دیگر انجامید، پاسخ خواهد داد.
کتائب حزبالله روز سهشنبه اعلام کرد که به منظور جلوگیری از «شرمسار کردن دولت عراق»، حملاتش به نیروهای آمریکایی را متوقف میکند.
به گفته کارشناسان، این اعلام ناگهانی واضحترین نشانهای است که از عدم تمایل جمهوری اسلامی و گروههای همسو با آن در عراق برای اجتناب از یک درگیری گسترده مرتبط با جنگ غزه در منطقه حکایت دارد. این اقدام پس از دهها حمله به نیروهای آمریکایی در ماههای اخیر صورت میگیرد و مسیری را در منطقه ترسیم میکند.
رناد منصور، پژوهشگر ارشد اندیشکده چتم هاوس لندن، با اشاره به این که گروههای عضو دولت بغداد نگران تبدیل شدن عراق به زمین بازی در مناقشات منطقهای گستردهتر هستند، میگوید که آنها نمیخواهند اوضاع داخلی کشور را به مخاطره بیندازند.
دهها حمله به نیروهای آمریکایی در سوریه و عراق که توسط مقاومت اسلامی در عراق، مجموعهای از جناحهای تندرو از جمله کتائب حزبالله، صورت گرفت، به آتشبس چند ماهه بین این گروهها و نیروهای آمریکایی پایان داد و تلاشهای دولت بایدن برای ایجاد ثبات در این کشور را پس از دههها درگیری برهم زد.
چهار منبع آگاه، از جمله یک سیاستمدار شیعه، یک مقام عراقی، و فردی که در روزهای اخیر با جناحهای تندرو ملاقات کرده است، میگویند که کشتن نیروهای آمریکایی در اردن، کشور عربی در همسایگی عراق و متحد نزدیک آمریکا، به شدت زیاده از حد بوده است.
به گفته این منابع، جمهوری اسلامی از ترس واکنش تلافیجویانه گسترده آمریکا، به صورت علنی اعلام کرد که در این حمله نقشی نداشته است و به طور خصوصی پیامهایی را به کتائب حزبالله ارسال کرد تا اقدامات خود را متوقف کند. در همین حال، جناحهای شیعه حاکم عراق نیز به میانجیگری برای پایان دادن به حملات کمک کردند.
به گفته رویترز، سخنگوی کتائب حزبالله برای اظهار نظر در این مورد در دسترس نبود، مقامات جمهوری اسلامی نیز به درخواست این خبرگزاری برای اظهارنظر پاسخ ندادند.
به گفته یک سیاستمدار شیعه آگاه به این موضوع، توقف حملات کتائب حزبالله در نتیجه فشار داخلی، و همچنین خواست جمهوری اسلامی برای تنشزدایی در منطقه است.
یک منبع دیگر گفت که این توقف، نتیجه «تلاش گروهی واقعی» از جمله مشارکت کشور همسایه بوده است. او در ادامه افزود که سایر گروههای عراقی نیز نسبت به پایان دادن به حملات متعهد شدند ولی واکنش شدید آمریکا روزهای آینده میتواند وضعیت را تغییر دهد.
یک مقام ارشد وزارت خزانهداری آمریکا به خبرگزاری رویترز گفت پس از حمله اخیر به پایگاه نظامیان آمریکا در اردن و کشته شدن سه سرباز آمریکایی، ایالات متحده از دولت عراق انتظار دارد در شناسایی و مسدود کردن منابع مالی گروههای مورد حمایت جمهوری اسلامی در این کشور به واشینگتن کمک کند.
از زمان آغاز جنگ حماس و اسرائیل، گروههای همسو با جمهوری اسلامی حملاتی را علیه اهداف اسرائیل و آمریکا در لبنان، یمن، عراق و سوریه انجام دادهاند. از آن زمان تا کنون گروههای شبهنظامی عراقی مسوولیت بیش از ۱۵۰ حمله به نیروهای آمریکایی در منطقه را بر عهده گرفتهاند.
در آخرین حمله که روز هشتم بهمن علیه یک پایگاه نظامی ایالات متحده در نزدیکی مرز اردن و سوریه انجام گرفت، سه سرباز آمریکایی کشته و دستکم ۴۷ تن زخمی شدند.
پنتاگون گفت در این حمله پهپادی «ردپای» گروه مسلح عراقی کتائب حزبالله دیده میشود؛ هر چند نتایج نهایی تحقیقات هنوز اعلام نشده است.
یک مقام ارشد وزارت خزانهداری آمریکا که خواست نامش فاش نشود، به رویترز گفت: «ما اکنون در شرایطی هستیم که شهروندان آمریکایی در اردن جان خود را از دست دادهاند. این گروهها فعالانه از عراق و سیستم و ساختار مالی این کشور برای تداوم اعمال ستیزهجویانه خود سوءاستفاده میکنند و ما باید مستقیما به این موضوع رسیدگی کنیم.»
او تاکید کرد: «انتظار ما این است که بتوانیم با همکاری دولت عراق اطلاعات بیشتری به دست آوریم و نحوه فعالیت این گروههای شبهنظامی را شناسایی کنیم.»
عراق از معدود متحدان ایالات متحده به شمار میرود که با جمهوری اسلامی نیز روابط نزدیکی دارد. این کشور بیش از ۱۰۰ میلیارد دلار سپرده در ایالات متحده دارد و برای اطمینان از مسدود نشدن دسترسی خود به درآمدهای نفتی و منابع مالیاش، به شدت به حسن نیت واشینگتن متکی است.
دولت کنونی عراق با حمایت احزاب و گروههای مسلح قدرتمند مورد حمایت جمهوری اسلامی که منافعی در اقتصاد غیررسمی عراق دارند به قدرت رسیده است.
بخش مالی اقتصاد غیررسمی عراق برای مدتها به عنوان کانون پولشویی شناخته میشد.
مقامهای غربی همکاری محمد شیاع السودانی، نخستوزیر عراق را برای تطبیق اقتصاد این کشور با استانداردهای بینالمللی و همچنین انجام اصلاحات اقتصادی و مالی به منظور محدود کردن توانایی ایران و متحدانش در دسترسی به دلار آمریکا ستودهاند.
این همکاری شامل تلاش برای پیوستن بانکهای عراقی به سیستم مالی بینالمللی و ترویج فرهنگ پرداخت الکترونیکی در جامعهای است که استفاده از پول نقد در آن همچنان رایجترین روش برای انجام امور مالی محسوب میشود.
سیستم مالی عراق پس از اعمال تحریمهای بینالمللی در دهه ۱۹۹۰ در پی حمله صدام حسین به کویت به انزوا کشیده شد.
این تحریمها پس از حمله نظامی به رهبری ایالات متحده در سال ۲۰۰۳ که سرنگونی صدام را در پی داشت، برچیده شدند. با این حال در طول چندین سال خونریزی فرقهای پس از حمله آمریکا، پیشرفت کمی در جهت اصلاح بخش مالی عراق حاصل شد.
پس از حمله آمریکا، گروهها و احزاب مسلح شیعه و نزدیک به رژیم ایران نفوذ بیشتری در بغداد به دست آوردند. این گروهها در حال حاضر قویترین نیرو در عرصه سیاسی عراق هستند.
در راستای تحریمهای ایالات متحده علیه جمهوری اسلامی، واشینگتن کوشیده است دسترسی ایران به دلارهای آمریکا را در عراق محدود کند.
مقام وزارت خزانهداری آمریکا گفت: «من تا حدودی اطمینان دارم ما به استانداردهای بینالمللی پولشویی و تامین مالی تروریسم در عراق دست خواهیم یافت و این امر تا حد زیادی ظرفیت مالی غیرقانونی این سیستم را از بین خواهد برد.»