یکی از دستیاران الکسی ناوالنی، رهبر مخالفان روسیه که مرگ او روز جمعه در زندان اعلام شد، میگوید که مادر او نتوانسته پیکر فرزندش را تحویل بگیرد. کیرا یارمیش گفت که لیودمیلا، مادر آقای ناوالنی، از مقامها شنید که پیکر او فقط زمانی تحویل داده خواهد شد که معاینات پس از مرگ کامل شده باشد. تیم آقای ناوالنی بر این باور است که این کنشگر که علیه فساد مبارزه میکرد به دستور ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه، کشته شده است. یک گروه حقوق بشری گفت که ۳۰۰ نفر در روسیه برای گذاشتن گل در مراسم یادبود آقای ناوالنی دستگیر شدهاند.
دولتهای غربی میگویند که مقامهای روسیه مسئول مرگ ناگهانی این ناراضی ۴۷ ساله هستند، و وزرای خارجه گروه جی۷ از روسیه خواستند «فورا» درباره شرایط حاکم بر مرگ او «شفافسازی» کند.
سازمان زندانهای روسیه روز جمعه اعلام کرد که آقای ناوالنی که در زندان دورافتاده آیکی-۳ در مدار شمالگان زندانی بود ناگهان ناخوش شد و جان باخت.
کرملین بعد از اعلام آن خبر گفت که از موضوع آگاه است و رئیس جمهور روسیه در جریان قرار گرفته است.
وزارت خارجه روسیه گفت که ارزیابیهای «مغرضانه و غیرواقع گرایانه» مقامهاهی بریتانیایی در مورد مرگ او را رد میکند. مقامهای بریتانیایی این ارزیابی را در جریان دیداری با مقامهای روسیه در روز شنبه مطرح کردند.
بریتانیا پیشتر گفته بود که «مقامهای سفارت روسیه در لندن» را در ارتباط با مرگ ناوالنی احضار کرده است.
الکسی ناوالنی یکی از برجستهترین چهرههای مخالف رژیم ولادیمیر پوتین بود و حکم ۳۰ سال زنان با انگیزههای سیاسی را سپری میکرد. او در زندان «گرگ قطبی» در خارپ در حدود ۱۹۰۰ کیلومتری شمال مسکو محبوس بود.
تیم آقای ناوالنی گفت که لیودمیلا ناوالنایا، مادر او، از سازمان زندانها شنیده است که الکسی روز جمعه بعد از غش کردن و بیهوش شدن در جریان یک پیادهروی در محوطه زندان جان باخته است.
او روز شنبه از این زندان بازدید کرد و گواهی فوت که زمان مرگ او را ساعت ۱۴:۱۷ به وقت محلی (۰۹:۱۷ گرینویچ) روز جمعه اعلام میکند دریافت کرد.
ایوان ژنادوف، دیگر متحد آقای ناوالنی، گفت به مادر او گفته شد که او دچار «سندروم مرگ ناگهانی» شد که یک اصطلاح کلی و مبهم برای مرگ در اثر ایست قلبی، بدون علتی ظاهری، است.
تیم او گفت که خانم ناوالنایا از مقامها شنید که پیکر پسرش به شهر سالکارد در نزدیکی مجتمع زندان منتقل شده، اما وقتی او به آنجا رفت سردخانه بسته بود.
گزارش میشود که مقامهای زندان به او گفتند که معاینات اولیه بر جسد به نتیجه روشنی نرسیده و باید معاینات دیگری انجام شود.
متحدان آقای ناوالنی میگویند که مقامها عمدا جسد را تحویل نمیدهند تا بتوانند «رد پای خود را بپوشانند» و خواستار تحویل «فوری» پیکر او به خانواده شدهاند.
همزمان به گفته یک گروه مستقل ناظر بر حقوق بشر در روسیه به نام «او وی دی-اینفو» بیش از ۳۰۰ نفر در جریان مراسم یادبود و تجمعهایی در سراسر روسیه به یاد آقای ناوالنی بازداشت شدهاند.
این گروه که آزادی تجمع در روسیه را زیر نظر دارد، گفت که این تجمعها در ۳۲ شهر برگزار شد که بزرگترین آنها در مسکو و سن پترزبورگ بود.
پلیس در مسکو روز شنبه حدود ۱۵ نفر را که در پای «دیوار غم» گل گذاشتند و شمع روشن کردند دستگیر کرد. «دیوار غم» بنای یادبودی برای قربانیان سرکوب دوران اتحاد جماهیر شوروی است.
معترضان همچنین در برابر سفارتخانههای روسیه در بسیاری کشورها تجمع کردند.
وزرای گروه ۷ در جریان نشست خود در کنفرانس امنیتی مونیخ روز شنبه به احترام آقای ناوالنی یک دقیقه سکوت رعایت کردند.
دیوید کامرون، وزیر خارجه بریتانیا، گفت که این کشور «اقداماتی انجام خواهد داد.»
او گفت: «مرگ این فعال سیاسی که از سال ۲۰۲۱ به اتهام انگیزههای سیاسی در زندان روسیه بود، باید عواقبی داشته باشد.»
«وقتی نقض تکاندهنده حقوق بشری مانند این اتفاق میافتد، کاری که ما انجام میدهیم این است که بررسی کنیم آیا فرد یا افرادی مسئول هستند و آیا اقداماتی وجود دارد که بتوانیم انجام دهیم».
او در عین حال گفت درباره گامهایی که بریتانیا در نظر دارد بردارد پیشاپیش چیزی نخواهد گفت.
ولودیمیر زلنسکی، رئیسجمهور اوکراین، هم هنگام سخن گفتن درباره مرگ الکسی ناوالنی در کنفرانس امنیتی مونیخ ولادیمیر پوتین را «اوباش» خواند.
او گفت: «بعد از قتل ناوالنی، مسخره است که بخواهیم با پوتین به عنوان رهبر مشروع حکومت روسیه روبرو شویم، او اراذل و اوباشی است که با فساد و خشونت قدرتش را حفظ کرده است.»
آقای ناوالنی از منتقدان صریح اللهجه حمله نظامی روسیه به اوکراین بود.
بی بی سی