آیا ایران بزرگ‌ترین بازنده انفجار دستگاه‌های ارتباطی حزب الله لبنان است؟
شبکه فرانس۲۴ فرانسه در گزارشی به این موضوع پرداخته است که در ادامه می خوانید.
به نظر رئیس جمهوری ایران، انفجار پیجرها در لبنان باید مایه «شرمساری» غرب باشد. این مهم‌ترین واکنش بالاترین مقام اجرایی ایران به انفجار دستگاه‌های ارتباطی حزب الله لبنان در روزهای سه‌شنبه و چهارشنبه بود که هزاران کشته و زخمی برجای گذاشت.
با وجود این، تاکنون هیچ‌گونه سخنی مبنی بر پاسخ ایران به این ضربه شدید که به حزب الله وارد شده، مطرح نشده است. گویی ایران این وظیفه را به خود حزب‌الله واگذار کرده تا وعده مجازات اسرائیل را عملی کند. این در حالی است که سفیر ایران در لبنان در میان زخمی‌های این حادثه بوده است.
آیا سرویس‌های اطلاعاتی ایران در این زمینه مقصر هستند؟
روز چهارشنبه، واشنگتن به‌طور مستقیم از ایران خواست که از «تشدید» درگیری‌ها پرهیز کند. بنا به گفته کلایو جونز، مدیر موسسه مطالعات خاورمیانه و اسلام دانشگاه دورهام در بریتانیا، آمریکا همانند اسرائیل و دیگر کشورها می‌داند که با ضربه زدن به حزب‌الله، اعتبار ایران نیز به‌طور غیرمستقیم آسیب می‌بیند.
عموما ایران به‌عنوان قدرتی شناخته می‌شود که به‌طور غیرمستقیم و از پشت پرده بر گروه‌های مختلفی مانند حزب‌الله در لبنان، حوثی‌ها در یمن و حماس در غزه تأثیر می‌گذارد و آن‌ها را کنترل می کند.
شاهین مدرس، کارشناس مسائل ایران و اسرائیل در گروه پژوهشی امنیتی ورونا بر این نظر است که اگر پیجرهایی که در اختیار نیروهای حزب‌الله بوده‌اند توسط سرویس‌های اطلاعاتی اسرائیل بمب‌گذاری شده باشند، این موضوع می‌تواند نشان‌دهنده ضعف اطلاعاتی ایران باشد.
در‌واقع این متخصص امنیتی این احتمال را می‌دهد که ایران در سفارش این پیجرها که برای ارتباطات داخلی میان نیروهای حزب‌الله استفاده می‌شده، نقش داشته است.
مدرس می‌گوید در صورتی‌که تهران در سفارش پیجرهای مورد نیاز حزب‌الله نقش داشته باشد، احتمالاً سرویس‌های اطلاعاتی اسرائیل موفق شده‌اند مسئول ایرانی نظارت بر خرید این پیجرها و انتقال آن‌ها به لبنان را شناسایی کنند.
علاوه بر این، کلایو جونز بر این نظر است که اسرائیل برای اجرای چنین عملیات پیچیده و با این سطح از نوآوری به دست‌کم ۶ ماه زمان برای برنامه‌ریزی نیاز داشته است.
شاهین مدرس نیز می‌گوید برای اجرای موفقیت‌آمیز این عملیات باید شبکه‌های انسانی در لبنان و ایران برای مدت معینی فعال می‌شدند تا از اجرای صحیح و بدون مشکل آن اطمینان حاصل می‌شد.
در هر حال این موضوع می‌تواند دقت و هوشیاری سرویس‌های اطلاعاتی ایران را زیر سؤال ببرد. آرون برگمن، استاد کالج کینگز لندن انفجار این پیجرها را تحقیری برای ایران و حزب‌الله لبنان می‌داند.
از سوی دیگر مدرس بر این نظر است که اگر فرضیه ضعف اطلاعاتی ایران در مورد خرید و انتقال این پیجرها تأیید شود، این موضوع می‌تواند به اعتماد موجود میان حزب‌الله و ایران لطمه زند.
تأیید این فرضیه همچنین نشان‌دهنده ضعف اطلاعاتی ایران در برابر رقیب خود، اسرائیل است. مضراب کاسمجیان، متخصص خاورمیانه و حزب‌الله در مدرسه نطالعات شرقی و آفریقایی، «سواس» در این مورد می‌گوید «قبلاً هم معلوم بود که دستگاه امنیتی ایران برای سرویس‌های اطلاعاتی اسرائیل چندان ناشناخته نیستند.»
این پژوهشگر برای اثبات ادعای خود، به «سرقت اسناد محرمانه مرتبط با برنامه هسته‌ای ایران و انتقال آن‌ها به اسرائیل در سال ۲۰۱۷» اشاره می‌کند. او همچنین به تروز دانشمندان هسته‌ای ایران در داخل این کشور از سال ۲۰۱۰ تا سال ۲۰۲۰ و در نهایت ترور اسماعیل هنیه، رهبر پیشین حماس در تهران در ژوئیه ۲۰۲۴ اشاره می‌کند که به احتمال زیاد توسط اسرائیل انجام شده‌اند.
در هر حال مضروب کاسمجیان مانند دیگر کارشناسانی که با شبکه فرانس ۲۴ فرانسه گفتگو کرده‌اند، بر این نظر است که ایران و سرویس‌های اطلاعاتی این کشور به طور مستقیم در این موضوع مسئولیتی ندارند.
صنم وکیل، متخصص ایران در مؤسسه «چتم‌هاوس» در لندن می‌گوید هنگامی‌که حزب‌الله مورد حمله قرار می‌گیرد، بلافاصله نگاه‌ها به سمت تهران جلب می‌شود، زیرا به اشتباه تصور می‌شود که ایران به طور مستقیم از این گروه حمایت می‌کند اما باید آن‌ها را به‌عنوان شرکای همکار در نظر گرفت.
به عبارت دیگر، در اینجا بیشتر موضوع درگیری سرویس‌های اطلاعاتی اسرائیل و حزب‌الله و نفوذ زیاد این کشور در این گروه شیعه لبنانی مطرح است.
آیا ایران می‌تواند خود را از این حادثه کنار بکشد؟
مضروب کاسمجیان بر این نظر است که حتی اگر ایران در موضوع پیجرها نقشی نداشته باشد اما احتمالاً دشمنان تهران از این فرصت استفاده کرده و خواهند گفت که این عملیات نشان‌دهنده ضعف ایران برای جلوگیری از نفوذ اسرائیل به شبه‌نظامیان مورد حمایتش است.
این پژوهشگر با بیان اینکه تهران برای پاسخ به این موضوع باید با حزب‌الله هماهنگی کند، می‌گوید تاکنون ایران همیشه تلاش کرده بود که از وقوع یک جنگ آشکار بین اسرائیل و حزب‌الله جلوگیری کند اما آیا پس از این حمله، هنوز هم امکان‌پذیر است؟
این احتمال وجود دارد که موفقیت سرویس‌های اطلاعاتی اسرائیل در برابر حزب‌الله قدرتمند به ایجاد شک و تردید در ایران منجر شود.
صنم وکیل بر این نکته تأکید می‌کند که اگر اسرائیل توانسته باشد اطلاعات زیادی در مورد عملکرد داخلی حزب‌الله به‌دست آورد، چه چیز دیگری ممکن است بداند؟، موضوعی که می‌تواند به شدت از توانایی یک گروه برای اجرای عملیات و فعالیت بکاهد.
او می‌گوید: «این یک مشکل جدی برای حزب‌الله و ایران است، زیرا اکنون برای آن‌ها دشوار خواهد بود که چگونه ارتباطات خود را سازماندهی کنند. با فکس؟»
به هر حال با «واکی‌تاکی» هم نمی‌توان چنین کاری انجام داد زیرا انفجارهای روز چهارشنبه در لبنان نشان داد که اسرائیل می‌تواند در این بی‌سیم‌های دستی هم مواد منفجره جاسازی کند.
