به پیش اهل جهان محترم بود آنکس // که داشت از دل و جان احترام آزادی



سه‌شنبه، شهریور ۲۷، ۱۴۰۳

بهاره هدایت در مصاحبه با فیگارو : دختران ایران حاضرند بمیرند، اما حجاب را نپذیرند

بهاره هدایت، فعال سیاسی و مدافع حقوق زنان، که هفت بار توسط رژیم اسلامی ایران زندانی شده در گفتگو با روزنامۀ فرانسوی "فیگارو" به مناسبت دومین سالگرد خیزش "زن، زندگی، آزادی" گفته است که پس از مرگ مهسا امینی که آغازگر این خیزش بود، مبارزه علیه حجاب اجباری و رژیم اسلامی در ایران از یکدیگر غیرقابل تفکیک شده‌اند و در نتیجۀ سرکوب‌های رژیم اسلامی، مطالبات و نسل جدیدی که در حال آمدن است بمراتب رادیکال‌تر و مصمم‌تر از نسل امروز خواهد بود.  


با این حال، بهاره هدایت در این مصاحبه شهامت و اعتماد به نفس بی نظیر نسل کنونی زنان و دختران جوان ایران را باورنکردنی و ستودنی خوانده و گفته است که دختران امروز ایران نه رام‌شدنی هستند نه چیزی را به سهولت می‌پذیرند. به گفتۀ بهاره هدایت نسل کنونی دختران ایران از هیچ سرمشق سیاسی پیروی نمی‌کند. هیچ اقتداری را به رسمیت نمی‌شناسد و هر چیز ناخوشایندی را به کل طرد می‌کند. نسل کنونی به گفتۀ بهاره هدایت هیچ شباهتی به نسل پیشین فعالان حقوق زنان و باصطلاح روشنفکران ندارد که حتا قادر نبودند بر سر نفی حجاب اجباری با یکدیگر به توافق برسند و بعضاً آن را مسئله‌ای ثانوی و منحصر به طبقات متوسط یا بورژوا می‌خواندند.


به گفتۀ بهاره هدایت خیزش "زن، زندگی، آزادی" این تلقی باطل را پشت سر نهاده است. برای عاملان این خیزش حجاب اجباری به هیچ وجه جانبی نیست. بلکه مسئلۀ اصلی و کانونی است و قویاً به مبارزه با رژیم ملاها پیوند خورده است. دختران امروز  مبارزه علیه حجاب اجباری را به مبارزۀ خود علیه ساختار جمهوری اسلامی گره زده‌اند و این دو مبارزه را همانند دوقلوهای به هم چسبیده از یکدیگر جدا نمی دانند.


بهاره هدایت سپس تأکید کرده است که زنان ایران با مجموعه‌ای از ممنوعیت‌ها و اجبارهای مرتبط با قوانین ارتجاعی روبرو هستند، نظیر قانون شهادت زنان در دادگاه، مسئلۀ سرپرستی کودکان، دیه و دیگر قوانین قصاص. اما، به گفتۀ بهاره هدایت، ابزار اصلی این سرکوب‌ها حجاب اسلامی است. با حجاب اجباری، زنان از کودکی یاد می‌گیرند که در زندانی محبوس هستند که از آن گریزی نیست. حجاب از کودکی در ذهن زنان مستقر و به مانعی فیزیکی و روحی در مقابل آنان بدل می‌شود.


بهاره هدایت در جای دیگری از سخنانش افزوده است که نسل کنونی دختران حاضر به مذاکره و سازش بر سر حجاب اجباری نیست. او گفته است که دختران امروز حاضرند بمیرند اما حجاب را نپذیرند. افزون بر این، نسل کنونی، که بهاره هدایت از آن به عنوان "نسل Z" یاد کرده نیروی محرّکی است که اکنون به بلوغ و آگاهی سیاسی دست یافته و از ابهامات گذشته بیرون آمده است. به گفتۀ هدایت بینش این نسل کاملاً روشن است. این نسل گفتار اصلاح طلبانۀ گذشته را پشت سر نهاده و صریحاً و به طور آشکار خواستار سرنگونی رژیم اسلامی است. جوانان امروز، به نوشتۀ بهاره هدایت هر گونه سازش با جمهوری اسلامی را رد می‌کنند. جنبش آنان حتا از مسئلۀ جنسیت فراتر رفته و اکنون مخالف هر گونه تبعیض است، حال می‌خواهد تبعیض جنسیتی باشد یا تبعیض مذهبی، قومی و اجتماعی. تازگی دیگر این جنبش این است که مردان نیز از آن پشتیبانی می‌کنند.



بهاره هدایت در جای دیگری از مصاحبه‌اش با فیگارو از وضعیت غم انگیز امروز جامعه ایران ابراز تأسف و اندوه کرده است : از وضعیت روزانۀ زندگی در کشور، از تبعید ناخواستۀ روشنفکران و کسانی که هیچ امیدی به آینده در کشور ندارند. او گفته است که در نتیجۀ سیاست‌های اشتباه علی خامنه‌ای و جمهوری اسلامی امروز نیمی از جمعیت جامعه زیر خط فقر زندگی می‌کند. و در این وضعیت اندوهبار حجاب به ابزار سرکوب حکومت بدل شده است : به ابزار سرکوب جسم و افکار و سرنوشت زنان و مردان.


بهاره هدایت از قدرت‌های غربی خواسته است که معامله با جمهوری اسلامی ایران را متوقف کنند، نظیر آنچه اخیراً در خصوص حمید نوری انجام گرفت. او گفته است که معامله و مماشات غرب با جمهوری اسلامی مانع مطالبات زنان و مردان ایران است. هدایت از قدرت های غربی خواسته است که واقعیت جامعۀ ایران، انرژی باورنکردنی مردم این کشور را ببینند. ببینند که اگر رژیم ایران سرکوب می کند علتش ترس است و هدفش وقت خریدن. اما، به گفتۀ بهاره هدایت، با وجود سرکوب، مطالبات بی پاسخ ماندۀ مردم شدیدتر از گذشته و در اشکال نوین بازتولید می‌شوند. به همین خاطر، نسل تازه‌ای که، به گفتۀ بهاره هدایت، از راه می رسد بمراتب رادیکال‌تر و مصمم‌تر از نسل امروز دختران و جوانان است.    

ناصر اعتمادی / رادیو فرانسه