پس از ساعت‌ها حملات شدید هوایی اسرائیل به مناطق مختلف لبنان، از جمله حومه جنوبی، شمال و جنوب بیروت، توافق آتش‌بس میان اسرائیل و حزب‌الله از بامداد چهارشنبه، هفتم آذر، به اجرا درآمد. این توافق، که با میانجیگری آمریکا حاصل شده، در مرحله اولیه به مدت ۶۰ روز برقرار خواهد بود.
جنگ ۱۴ ماهه میان ارتش اسرائیل و حزب‌الله که خسارات زیادی به زیرساخت‌ها و مناطق مسکونی لبنان وارد کرد، سرانجام با توافق آتش‌بس پایان یافت. این توافق از ساعت ۴ بامداد امروز به وقت محلی اجرایی شد و قرار است به تدریج به کاهش تنش‌ها در منطقه منجر شود.
اعلام آتش‌بس موجی از شادی را در میان مردم لبنان، به‌ویژه آوارگان، برانگیخت. در مراکز اسکان آوارگان و همچنین حومه جنوبی بیروت صدای شلیک گلوله‌های شادی شنیده شد. با این حال، بسیاری از لبنانی‌ها با مشاهده تخریب گسترده خانه‌هایشان، به‌ویژه در مناطق مرزی، با احساس تلخی و ناامیدی مواجه شدند.
آوارگان مناطق مرزی که نمی‌توانند به سرعت به خانه‌های خود بازگردند، با چالش‌های جدی روبرو هستند. مناطق زیادی در جنوب لبنان به دلیل بمباران‌های شدید دچار تخریب گسترده شده و هنوز آماده اسکان مجدد نیست.
هشدار اسرائیل به آوارگان
ارتش اسرائیل به آوارگان جنوب لبنان هشدار داده است که به مناطق تخلیه‌شده خود بازنگردند. آویخای ادرعی، سخنگوی ارتش اسرائیل، در بیانیه‌ای که در شبکه اجتماعی «ایکس» منتشر کرد، گفت: «نیروهای اسرائیلی طبق توافق آتش‌بس در مناطقی از جنوب مستقر خواهند بود.»
با این حال، خبرنگار «العربیه» گزارش داد که برخی از خودروهای آوارگان در حال حرکت از بیروت به سمت جنوب لبنان مشاهده شده‌اند. او همچنین افزود که شهرداری‌ها و مقامات محلی پیش‌تر به دلیل نگرانی از وجود بمب‌های عمل‌نکرده و خطرات امنیتی، نسبت به بازگشت زودهنگام آوارگان هشدار داده بودند.
شرط بازگشت آوارگان
دولت لبنان و حزب‌الله در جریان مذاکرات با میانجیگری آمریکا تأکید کرده بودند که بازگشت آوارگان غیرنظامی به مناطق مرزی، یکی از شروط اساسی برای برقراری آتش‌بس است. با این حال، بر اساس توافقنامه، ارتش اسرائیل باید ظرف ۶۰ روز به تدریج از مناطق مرزی که طی دو ماه گذشته اشغال کرده بود، عقب‌نشینی کند.
برای اطمینان از اجرای دقیق این توافق، کمیته‌ای بین‌المللی به رهبری آمریکا و با مشارکت فرانسه تشکیل شده است. این کمیته مسئول نظارت بر پایبندی طرفین به توافقنامه و رسیدگی به هرگونه تخلف احتمالی خواهد بود.
ارتش لبنان آماده استقرار در جنوب شد
چند ساعت پس از آغاز اجرای توافق آتش‌بس میان اسرائیل و لبنان، ارتش لبنان از آمادگی خود برای استقرار در جنوب این کشور خبر داد.
ارتش لبنان امروز (چهارشنبه، هفتم آذر) در بیانیه‌ای تأکید کرد که اقدامات لازم برای تکمیل استقرار نیروهای خود در جنوب را آغاز کرده است. این اقدام بخشی از روند اجرای توافق آتش‌بس است که از ساعت ۴ بامداد به وقت محلی آغاز شد.
هشدار درباره مهمات منفجر نشده
ارتش لبنان از شهروندان خواست که هنگام بازگشت به روستاها مراقب مهمات عمل‌نکرده و خطرات باقی‌مانده از عملیات نظامی ارتش اسرائیل باشند. همچنین از مردم درخواست شد تا در بازگشت به مناطق جنوبی صبور باشند و از عجله خودداری کنند.
این هشدارها در حالی منتشر شد که صدها خودروی آوارگان لبنانی به سمت روستاهای جنوبی، به‌ویژه شهرهای صیدا و صور، حرکت کردند.
موج بازگشت به مناطق جنگ‌زده
علاوه بر آوارگان مناطق صیدا و صور، ساکنان حومه جنوبی بیروت نیز از ساعات اولیه صبح امروز برای ارزیابی وضعیت خانه‌های خود به این مناطق بازگشتند. با این حال، تخریب گسترده و نگرانی از خطرات امنیتی همچنان موانع اصلی برای بازگشت کامل مردم به مناطق جنگ‌زده است.
در همین حال، برخی از لبنانی‌ها که در نتیجه بمباران‌های اسرائیل به مناطق شرقی مانند البقاع پناه برده بودند، در حال بازگشت تدریجی به خانه‌های خود هستند.
توافق آتش‌بس که از بامداد امروز اجرایی شد، آتش‌بسی موقت برای دو ماه آینده است. در این مدت، ارتش اسرائیل به تدریج از روستاهای مرزی که طی ماه‌های گذشته به آن‌ها نفوذ کرده بود، عقب‌نشینی خواهد کرد.
بر اساس مفاد این توافق، حدود ۵ هزار سرباز لبنانی در مناطق جنوبی مستقر خواهند شد. پیش از این نیز نیروهای یونیفل و ارتش لبنان در چندین نقطه مرزی حضور داشته‌اند.
توافق همچنین بر خروج همه گروه‌های مسلح از جنوب لبنان، به‌ویژه حزب‌الله، و تخلیه تسلیحات نظامی تأکید دارد. نظارت بر اجرای این مفاد بر عهده یک کمیته بین‌المللی به ریاست ایالات متحده و با مشارکت فرانسه خواهد بود.
محمد شمس‌الدین، پژوهشگر مسائل بین‌الملل، در گفت‌وگو با العربیه اعلام کرد که از زمان آغاز درگیری‌ها میان حزب‌الله و اسرائیل در تاریخ ۸ اکتبر ۲۰۲۳، دست‌کم ۴۵ سرباز ارتش لبنان کشته شده‌اند.
ایران از توقف درگیری‌ها میان اسرائیل و حزب‌الله استقبال کرد
در نخستین واکنش به اجرای توافق آتش‌بس میان اسرائیل و حزب‌الله لبنان که از حمایت مالی و نظامی ایران برخوردار است، تهران از «توقف تجاوز» اسرائیل به لبنان استقبال کرد.
اسماعیل بقایی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران، امروز (چهارشنبه) در بیانیه‌ای اعلام کرد که کشورش از «پایان تجاوز اسرائیل» خرسند است.
او همچنین تأکید کرد که ایران «حمایت قاطع خود از دولت، مردم و مقاومت لبنان» را ادامه خواهد داد.
منظور بقایی از مقاومت، حزب‌الله لبنان است که در ماه‌های اخیر متحمل خسارت‌های انسانی سنگینی شده است.
خسارت‌های سنگین حزب‌الله
از سپتامبر سال گذشته، اسرائیل ده‌ها عملیات در لبنان انجام داده است که نقطه اوج این حملات کشتن حسن نصرالله، دبیرکل حزب‌الله، هاشم صفی‌الدین، جانشین احتمالی برای رهبری حزب‌الله، و دیگر فرماندهان نظامی این گروه بود.
علی خامنه‌ای، رهبر ایران، در سخنرانی خود در نوامبر، مدعی شده بود حزب‌الله قدرتمند است و اسرائیل نمی‌تواند این گروه را شکست دهد.
توافق آتش‌بس که با میانجیگری آمریکا به دست آمد، بر توقف موقت درگیری‌ها به مدت دو ماه تأکید دارد. بر اساس این توافق، حزب‌الله موظف است از مناطق جنوبی لبنان عقب‌نشینی کند و نیروهای ارتش لبنان در این مناطق مستقر شوند.
همچنین، نیروهای اسرائیلی به تدریج از روستاهای اشغالی در مرز لبنان عقب‌نشینی خواهند کرد. نظارت بر اجرای این توافق و ثبت هرگونه تخلف نیز بر عهده یک کمیته بین‌المللی به رهبری ایالات متحده خواهد بود.
العربیه فارسی
بندهای توافق‌آتش بس میان اسرائیل و لبنان
● حزب‌الله و کلیه گروه‌های مسلح دیگر موجود در خاک لبنان هرگز دست به اقدام تهاجمی علیه اسرائیل نخواهند زد.
● اسرائیل در مقابل، هیچ گونه اقدام نظامی تهاجمی علیه اهداف در لبنان نخواهد داشت.
● اسرائیل و لبنان هر دو بر اهمیت قطعنامه ۱۷۰۱ شورای امنیت سازمان ملل متعهد خواهند بود.
● این توافق ناقض حق اسرائیل و لبنان در برخورداری از حق دفاع از خود نخواهد بود.
● نیروهای رسمی امنیتی و نظامی در لبنان تنها گروه های مسلحی خواهند بود که مجوز حمل سلاح و به کارگیری آن در جنوب لبنان را خواهند داشت.
● هرگونه فروش، واردات و تولید اسلحه و مواد مرتبط با اسلحه به لبنان تحت نظارت و کنترل کامل دولت لبنان خواهد بود.
● فعالیت تمامی تاسیسات و زیرساخت‌های غیرقانونی فعال در تولید اسلحه و مواد مرتبط با تسلیحات متوقف خواهند شد.
● کلیه زیرساخت‌های حیاتی و پایگاه‌های نظامی و کلیه تسلیحات غیرقانونی و بدون مجوز که به این تعهدات پایبند نباشد جمع‌آوری خواهند شد.
● با موافقت لبنان و اسرائیل کمیته‌ای تشکیل خواهد شد که مسئولیت نظارت و ضمانت‌بخشی بر حسن اجرای بندهای این توافق را عهده دار خواهد شد.
● اسرائیل و لبنان هرگونه تخطی و تجاوز احتمالی طرف مقابل از مفاد این توافق را به کمیته نظارت مزبور و نیروهای یونیفل اطلاع خواهند داد.
● نیروهای رسمی امنیتی و نظامی لبنانی در سراسر مرزها و معابر و خطی که منطقه جنوب را مشخص خواهد کرد، مستقر خواهند شد.
● اسرائیل ظرف مدت ۶۰ روز کلیه نیروهای خود را به صورت تدریجی به جنوب خط مرزی موسوم به «خط آبی» منتقل خواهد کرد.
● آمریکا در مسیر تقویت گفتگوهای غیرمستقیم میان اسرائیل و لبنان به منظور حصول به مرزهای خاکی مورد توافق طرفین تلاش خواهد کرد.
