در آستانه سالروز کشته شدن «ژینا (مهسا) امینی» و آغاز خیزش مردمی «زن، زندگی؛ آزادی»، به نظر میرسد حاکمیت برای جلوگیری از شکلگیری دوباره اعتراضات، به اقدامات پیشگیرانه روی آورده است.
موج گسترده و شدید بازداشت و احضار کنشگران و چهرههای تاثیرگذار از تمامی اقشار و گروههای اجتماعی، گواه همین مساله است. کنشگران عرصه حقوق زنان، دانشجویان، روزنامهنگاران، خانوادههای کشتهشدگان اعتراضات سراسری، هنرمندان و بهاییان همگی به نوعی هدف این موج جدید بازداشتها قرار گرفته و یا احضارها شدهاند.ترجیعبند تمام این احضارهای تهدیدآمیز این است: «استوری منتشر نکنید! در مراسم سالگرد مهسا امینی شرکت نکنید!»
***
طبق اطلاع «ایرانوایر»، برخی از احضار و تهدید شدهها از کنشگران قدیمی عرصه اجتماعی یا سیاسی ایران هستند که به آنها گفته شده است از برنامهریزهای اعتراضات سراسری بودهاند و بازداشت خواهند شد.
در میان گروههای اجتماعی تحت فشار، به جز روزنامهنگاران که از اهداف اصلی سرکوب هستند، دانشجویان در این اعتراضات بیشترین آمار بازداشت را داشتهاند. بسیاری از آنها با احکام طولانیمدت زندان مواجه شدهاند. گروهی هم ایران را ترک کردهاند.
حالا با نزدیک شدن به سالروز کشته شدن مهسا امینی، تماسهای تهدیدآمیز با دانشجویان و خانوادههایشان از سر گرفته شده است.
احضارهای تلفنی گسترده نهادهای امنیتی در هفتههای اخیر خبر از برنامهریزی جمهوری اسلامی برای جلوگیری از تکرار اعتراضات سراسری میدهند، به طوری که فقط احضارهای دانشجویی اخیر بنا به فهرست منتشر شده در خبرنامه «دانشگاه امیرکبیر»، بالغ بر دو هزار و ۸۴ دانشجو در سراسر کشور بوده است. یکی از دانشجویان «دانشگاه تهران» گفته است: «تماسهای صورت گرفته اغلب با شمارههای ناشناس بودهاند. بنا بر تجربه این سالها، بسیاری از دانشجویان میدانند نباید به تماسهای ناشناس پاسخ دهند، چرا که این مدل تهدید و احضار، هیچ وجاهت قانونی ندارد. اما این بار در بسیاری از موارد در صورت عدم پاسخ، فورا با خانوادهها نیز تماس گرفته میشود و همین موضوع سبب ارعاب و فشار بیشتری برای حضور دانشجویان در نهادهای امنیتی شده است.»
جرمانگاری پیشگیرانه
یکی از دانشجویان دانشگاه امیرکبیر که به نهاد امنیتی احضار شده بود، به شهروندخبرنگار «ایرانوایر» میگوید: «جملهای که بسیار روی آن تاکید میشد، این بود که میگفتند هدف ما آگاه کردن شما از اقداماتی است که جرم تلقی میشود که بعدا نگویید ما خبر نداشتیم! همچنین هرگونه انتشار پست و استوری و شرکت در مراسمات سالروز مهسا از نظر آنها مصداق تهییج اذهان عمومی محسوب میشود.» طبق اطلاع «ایرانوایر»، البته در مواردی نیز فقط علت احضارها را تعهد قبل از شروع ترم برای رعایت حجاب عنوان کردهاند.
اقدامات پیشگیرانه حاکمیت برای سالروز کشته شدن مهسا امنیتی در بازداشت «گشت ارشاد» به حوزه دانشجویان ختم نمیشود. طی روزهای اخیر، چندین فعال مدنی نیز در شهرهای مختلف رشت، تهران، تبریز و مهاباد در یک روز احضار و در مواردی بازداشت شدهاند.
فقط در استان گیلان، ۱۲ کنشگر عرصه حقوق زنان بازداشت شدهاند. وزارت اطلاعات طبق بیانیهای علت بازداشت این افراد را بدون ذکر نام آنها، «فراهم کردن مقدمات اغتشاشات» عنوان کرده است.
«جلوه جواهری»، «فروغ سمیعنیا»، «نگین رضایی»، «زهرا دادرس»، «زهره دادرس»، «شیوا شاهسیاه»، «متین یزدانی»، «یاسمین حشدری»، «واحده خوشسیرت»، «سارا جهانی»، و «هومن طاهری» در شهرهای رشت، انزلی، لاهیجان و فومن بازداشت شدهاند.
همچنین گزارشهای بسیاری مبنی بر افزایش فشار بر جامعه بهاییان در هفتههای اخیر وجود دارد، بهطوری که فقط تعداد بهاییان دستگیر، زندانی و محکوم شده در این مدت به ۶۰ نفر رسیده است.
سازمان اطلاعات سپاه و اداره کل اطلاعات گیلان پیرامون بازداشت شماری از این افراد در گیلان با انتشار بیانیهای بازداشت آنها را تحت عنوان «اعضای فرقه ضاله بهایی» تایید کرده و این شهروندان را به تلاش برای جمعآوری اطلاعات از طریق نفوذ و شرکت در فعالیتهای فرهنگی نظیر کارگردانی و تئاتر متهم کرده است!
خانوادههای کشتهشدگان اعتراضات سال گذشته نیز از دیگر گروههایی هستند که در روزهای گذشته تحت فشار و بازداشت قرار گرفتهاند. «کوروش وزیر»، همسر «شیرین علیزاده»، از کشتهشدگان اعتراضات سراسری در چالوس و «مهسا بصیرتوانا»، خواهر «مهران بصیر توانا» را در فومن دستگیر کردهاند.
به نظر میرسد احضار و بازداشت هنرمندان و برخی از افراد پرمخاطب فضای مجازی نیز از جمله اقدامات پیشگیرانه حاکمیت برای سالروز مهسا امینی بوده است.
یکی از بازیگران مجموعههای سینمایی و تلویزیونی در همینباره به شهروندخبرنگار «ایرانوایر» میگوید: « بسیاری از دوستانم پیامهایی با ادبیاتهای مختلف دریافت کردهاند که همگی مبنی بر پرهیز از انتشار پست و استوریهای حمایتی و هشدار نسبت به عدم همکاری با جریانهای معاند بودهاند.»
این در حالی است که روزنامهنگاران نیز همواره زیر تهدیدهای روزانه به سر بردهاند. اگرچه ادامه نگهداری «نیلوفر حامدی» و «الهه محمدی» در حبس نشان از آن دارد که جمهوری اسلامی آنها را آینه عبرتی برای دیگر روزنامهنگاران کرده است اما دیگر روزنامهنگاران شاغل در رسانهها نیز همواره با تماسهای نهادهای امنیتی مواجه هستند.
طبق اطلاع «ایرانوایر»، با برخی از روزنامهنگاران فعال در شبکههای اجتماعی تماس گرفته شده و به آنها دستور داده شده است که نوشتههای خود را از حسابهای کاربریشان حذف کنند. در مواردی دیگر نیز به آنها گفتهاند باید در موضوعی که راجع به آن توییت زدهاند، مطلب تکمیلی، خصوصا از سوی قوه قضاییه منتشر کنند.