کمیته مستقل حقیقت‌یاب شورای حقوق بشر سازمان ملل درباره افزایش فشارها و بازداشت‌ها در آستانه سالگرد اعتراضات هشدار داده و اعلام کرده در آستانه سالمرگ مهسا ژینا، در هفته‌های اخیر ده‌ها تن از اعضای خانواده داغداران اعتراضات و کسانی که به دنبال «حقیقت و عدالت برای عزیزانشان هستند»، بازداشت یا احضار شده‌اند.
فعالان و زندانیان سیاسی هشدار می‌دهند که حکومت جمهوری اسلامی ایران در حالی که پایه‌های قدرت خود را متزلزل می‌بیند، سخت نگران تکرار اعتراضات است.
شاهدان عینی در سقز در گفت‌وگو با بی‌بی‌سی فضای شهر سقز در شمال غربی استان کردستان را مانند شرایط «حکومت نظامی» توصیف کرده‌اند. شهروندان می‌گویند در خیابان‌ها و میدان‌ها دوربین‌های نظارتی اضافه نصب شده و خودروهای شخصی شهروندان بازرسی می‌شود.
شهریور ماه ۱۴۰۱ بعد از مرگ مهسا امینی در بازداشت گشت ارشاد، اعتراض‌های سراسری از شهر سقز شروع شد و همزمان در تهران ادامه یافت.
یکی از ساکنان سقز به بی‌بی‌سی گفت «سر هر کوچه پاسدار و بسیجی گذاشته‌اند. دوربین‌های بزرگی در میدان قدس نصب کرده‌اند که قبلا ندیده بودیم. ماشین‌ها را می‌گردند و کسانی را که پارسال بازداشت شده بودند دوباره به اداره اطلاعات برده و تهدید کردند نباید تجمع کنند. بعضی هنوز آزاد نشده‌اند.»
ژیار گل، خبرنگار بی‌بی‌سی که با بعضی از اهالی سقز صحبت کرده، می‌گوید ماموران امنیتی نگران حضور مردم از شهرهای دیگر در سقز هستند و فضای اطراف آرامستان ایچی سقز، محل دفن مهسا امینی، امنیتی است.
تصاویر و ویدئوهای منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی نشان دهنده حضور خودروهای زرهی و نظامی در سطح شهر سقز است.
احزاب کرد در ایران برای اعتراضات سالمرگ مهسا امینی فراخوان داده‌اند. اما فرزاد صیفی‌کاران، روزنامه‌نگار، می‌گوید نامه‌هایی به صاحبان اصناف و مغازه‌داران فرستاده و از آنها خواسته شده «به هیچ عنوان حق ندارند در هیچ اعتراض یا اعتصابی شرکت کنند».
بر اساس گزارش‌ها نیروهای یگان ویژه و سپاه و نیروهای امنیتی زیادی از شهرهای دیگر به سایر شهرهای کردنشین مانند بوکان، مهاباد و سنندج اعزام شده و در حاشیه شهرها مستقر شده‌اند.
برادر و خاله سارینا ساعدی که هه‌نگاو نوشته هر دو زیر ۱۸ سال دارند، تنها اعضای خانواده بازماندگان کشته‌شدگان جنبش اعتراضی زن، زندگی، آزادی نیستند که بازداشت شده‌اند.
شبکه حقوق بشری هه‌نگاو نوشته آرمین رستمی، برادر آیدا رستمی، پزشک جان‌باخته در اعتراضات و امید نیازی، برادر محسن نیازی هم بازداشت شده‌اند. این وبسایت همچنین از بازداشت دست‌کم ۹ نفر دیگر در جوانرود، پل‌سرذهاب و سنندج خبر داده است.
صفا عائلی، دایی کوچک مهسا امینی بازداشت شده و «مشخص نیست کجاست.» احمد امینی، پدر او هم چند بار برای بازجویی احضار شده که مانع برگزاری مراسم سالگرد دخترش شود اما با همه این فشارها، پدر و مادر مهسا امینی خواستار برگزاری مراسم دخترشان شده‌اند. در گزارش کمیته مستقل حقیقت‌یاب سازمان ملل که پنجشنبه ۲۲ شهریور منتشر شده، به محاکمه صالح نیکبخت وکیل این خانواده و بازداشت روزنامه‌نگاران مرتبط با پرونده مهسا امینی هم به عنوان فشارهای فزاینده اشاره شده است.
در خبری دیگر، سمانه اصغری، دانشجوی مهندسی صنایع دانشگاه خوارزمی و فعال حقوق کودکان، بازداشت شد.
اسماعیل نظری، همسر خانم اصغری پنجشنبه شب (۲۳ شهریور) در صفحه اینستاگرام خود نوشت: «ساعاتی پیش ماموران وزارت اطلاعات با هجوم به منزل و تفتیش مفصل خانه، سمانه را بازداشت و به گفته خودشان به زندان اوین منتقل کردند».
سمانه اصغری مهر سال گذشته بازداشت شد و تا اردیبهشت امسال در زندان قرچک بود.
کمیته پیگیری وضعیت بازداشت‌شدگان در توییتر گزارش داده بود که شعبه ۱۵ دادگاه انقلاب برای خانم اصغری حکم ۱۸ سال و سه ماه حبس صادر کرد که ۶ سال و سه ماه آن اجرایی بود.
در این میان جمعی از نظامیان و افسران سابق ارتش و شهربانی ایران که در آمریکا زندگی می‌کنند، از نیروهای مسلح خواسته‌اند تا در سرکوب معترضان شرکت نکنند.
این نظامیان چهارشنبه با برگزاری یک نشست در شهر ارواین در جنوب کالیفرنیا گفتند: «به جوانان آزادی‌خواه ایران تیراندازی نکنید. مغزهای پوینده و سرشار از ذکاوت آنها را متلاشی نکنید. به چشم‌های تیزبین دختران ما ساچمه نزنید».
بی بی سی
