علی عبدی، فعال حقوق زنان
چرا با مجازات اعدام مخالفیم؟ نوشته‌ی علی عبدی
دلایل مخالفت با اعدام:
۱- مجازات اعدام یک مجازات برگشت ناپذیر است. اگر قاضی پرونده اشتباه کند یا از قدرتی که دارد سوء استفاده کند می تواند یک انسان بی گناه را به قتل برساند.
۲- فلسفه مجازات، عبارت است از اصلاح مجرم، اصلاح جامعه و احقاق حقِ مدعی. مجازات اعدام هیچ کدام از این سه مورد را ارضا نمی کند. چرا که:
اولن پس از اعدام، آن مجرم دیگر زنده نیست که اصلاح شود.
دومن مجازات اعدام ادامه چرخه خشونت است. خشونت را نمی توان با خشونت متوقف کرد. جامعه شناسان، حقوق دانان و جرم شناسان در اقصی نقاط عالم (و نه لزوماً غربیان! مانند عمادالدین باقی) به این نتیجه رسیده اند که بین میزان مجازات اعدام و میزان قتل در یک جامعه رابطه مستقیمی وجود دارد. به عبارت دیگر با افزایش مجازات اعدام نه تنها میزان قتل کم نمی شود بلکه افزایش می یابد. حکومت با اعدام (قتل) قاتل تبدیل به یک قاتلِ دیگر می شود. احتمال ارتکابِ قتل توسط شهروندانِ یک کشور که حکومتش اعدام (قتل) انجام می دهد نسبت به شهروندان کشور دیگر که حکومتش اعدام (قتل) انجام نمی دهد بیشتر است. در نتیجه مجازات اعدام، جامعه را اصلاح نمی کند.سومن احقاق حق نیز صورت نمی گیرد چرا که مدعیِ اصلی پرونده – مقتول – جان داده است. با اعدام قاتل، برای خانواده مقتول نیز «احقاق حق» رخ نمی دهد چرا که انسانِ از دست رفته شان دیگر به دنیا بازنخواهد گشت.
۳- انسان ها ذاتن مجرم به دنیا نمی آیند. شرایط اجتماعی، نوع آموزش، محیط رشد، روند جامعه پذیری، شرایط اقتصادی و موارد دیگر دست به دست هم می دهند تا یک انسان، انسانِ دیگر را به قتل برساند. حکومت حق ندارد جانِ انسانِ قاتل را بگیرد. چرا که همان طور که یک انسان در اثر جامعه پذیری و شرایط زندگی اقدام به قتل عمد یک شهروند می کند هنوز هم می تواند با جامعه پذیری متفاوت و آموزش صحیح تبدیل به فرد مفیدی برای جامعه اش شود.
۴- حکومت، خود در وقوع قتل نخست مقصر است چرا که حکومت در فرآیند آموزش و رشد شهروندان شریک است. یک حکومت با اعدامِ (قتل) یک قاتل، صورت مسأله را پاک می کند. راهکار پیشنهادی آن است که حکومت قصور خود را در وقوع قتل اول به رسمیت بشناسد و تلاش کند که فرد قاتل را به شهروند مفیدی برای جامعه تبدیل کند. البته این به معنای عدم مجازات قاتل نیست. اما مجازات قاتل باید به گونه ای باشد که او را نسبت به اشتباهش آگاه کرده، از کرده خود پشیمان کند، در پی جبران عمل برآورد و در مسیر تعالی قرار دهد.
