ما در جلدهای بعدی، به خدمات دیگر زنان ایرانی که در این مبارزه سهم داشته‌اند هم می‌پردازیم. شما هم می‌توانید در این انتخاب سهیم شوید، نظرات خود را برای ما بفرستید و اگر اطلاعات بیشتر و دقیق‌تری دارید، با ما در میان بگذارید. این نسخه دیجیتال است و تاثیر نظرات و پیشنهادات خود را می‌توانید در نسخه چاپی که در ماه آبان منتشر خواهد شد، ببینید.
به‌علاوه، جلد دوم کتاب با نام‌هایی بیشتر در دست تهیه است. اگر نام زنی که به‌نظر شما تاثیرگذار بوده است را در این فهرست نمی‌بینید، نام و دلیل آنکه او را تاثیرگذار می‌دانید را برای ما به ایمیل info@iranwire.com بفرستید.
فراموش نکنید که مجموعه کتاب‌های «زنان تاثیرگذار ایران»، برپایه انتخاب‌های شما گردآوری می‌شوند و منتخبان‌تان می‌توانند در هر عرصه‌ای، از فرهنگ، علم، آموزش، پژوهش و کنشگری گرفته تا هنر، ورزش، فعالیت‌های خیریه، سیاست، تکنولوژی، کارآفرینی، نوآوری، اقتصاد و ادبیات، گام‌های موثری برداشته باشند.
«کتاب زنان تاثیرگذار ایران را می‌توانید از این لینک دانلود کنید»
***
چند سال از درگذشت «مریم میرزاخانی»، ریاضی‌دان برجسته ایرانی ساکن آمریکا می‌گذرد. مریم در ۴۰ سالگی درگذشت؛ مرگی زودهنگام و پر از حسرت و اندوه. او مبتلا به بیماری سرطان سینه بود و در روزهای پایانی زندگی خود تحت درمان قرار داشت و گفته می‌شد سرطان او به استخوانش سرایت کرده است. خبر فوت این ریاضی‌دان موفق ابتدا توسط «فیروز نادری» دانشمند ایرانی تأیید و پس از آن بود که همه رسانه‌ها و شبکه‌های اجتماعی از اندوه آکنده شد.
او که متولد ۱۳اردیبهشت۱۳۵۶ بود، اولین زن و نخستین ایرانی است که برنده مدال «فیلدز» یا همان «نوبل ریاضیات» شده است. او همچنین نخستین زنی است که توانست در المپیاد ریاضی ایران مدال طلا کسب کند و تنها فردی است که در آزمون المپیاد ریاضی جهان نمره کامل را گرفته است.
زن ریاضی‌دانی که توانست در ۳۱ سالگی در دانشگاه استنفورد به عالی‌ترین جایگاه دانشگاهی یعنی مقام استادی برسد، اردیبهشت ماه سال ۱۳۵۶ در تهران متولد شد. او در کودکی فکر می‌کرد که نویسنده خواهد شد و به گفته خودش هر رمانی را که به دستش می‌رسید، مطالعه می‌کرد؛ اما عشق به ریاضی او را در دنیای هندسه و محاسبات چنان غرق کرد که زندگی او مسیر دیگری پیدا کرد.
او در مدرسه فرزانگان (تیزهوشان تهران) به تحصیل پرداخت. او در سال‌های ۱۳۷۳ و ۱۳۷۴ موفق شد که مدال طلای المپیاد ریاضی ایران را از آنِ خود کند و سپس با کسب ۴۱ امتیاز از ۴۲ امتیاز در المپیاد جهانی ریاضی هنگ‌کنگ، مدال طلای جهانی را گرفت. یک سال بعد یعنی در سال ۱۳۷۵ این ریاضی‌دان در المپیاد جهانی کانادا با کسب امتیاز کامل ۴۲ رتبه اول جهان را کسب کرد. در دانشگاه صنعتی شریف دوره کارشناسی ریاضی را گذراند و با دریافت بورسیه از دانشگاه هاروارد به آن‌جا رفت تا دوره دکترای خود را در آن دانشگاه پشت سر بگذارد.
میرزاخانی اما یکی از بازماندگان تصادف اتوبوس حامل دانشجویان ریاضی است که در اسفند ۱۳۷۶ اتفاق افتاد. در آن حادثه، شش تن از دانشجویانی که راهی شرکت در بیست‌و‌دومین دوره مسابقات ریاضی دانشجویی در اهواز بودند، کشته شدند؛ شش برگزیده المپیادهای ملی و بین‌المللی ریاضی که اگر زنده مانده بودند، شاید آن‌ها نیز به کشف بیشتر دنیای پیرامون ما کمک می‌کردند: «گاهی مواقع احساس می‌کنم، در یک جنگل بزرگ هستم و نمی‌دانم به کجا می‌روم؛ ولی به طریقی به بالای تپه‌ای می‌رسم و می‌توانم همه چیز را واضح‌تر ببینم. آن‌چه آن‌گاه رخ می‌دهد، واقعا هیجان‌انگیز است.» او نظرش درباره ریاضیات چنین است: «بدون علاقه به ریاضی ممکن است آن را سرد و بیهوده بیابید. اما زیبایی ریاضیات خود را تنها به شاگردان صبور نشان می‌دهد. پرارزش‌ترین بخش، لحظه‌ای است که می‌گویی آها! ذوق کشف و لذت فهمیدن چیزی جدید. احساس ایستادن بالای یک بلندی و رسیدن به دیدی شفاف و واضح.»
مریم میرزاخانی در سال ۱۹۹۹ در حالی توانست برای یکی از مشکلات ریاضی راه‌حلی بیابد که سال‌ها ریاضی‌دانان بسیاری به حل آن مشغول بودند. دانشمندانی که راهی طولانی رفته بودند تا راهی عملی برای محاسبه حجم رمزهای جایگزین فرم‌های هندسی هذلولی بیابند؛ اما او نشان داد که می‌توان با استفاده از ریاضیات عمق حلقه‌های ترسیم شده روی سطوح هذلولی را محاسبه کرد. ابتکار او در این محاسبات می‌تواند به تعریف شکل و حجم دقیق جهان کمک کند؛ جهانی که هنوز علم انسان از کشف ابعاد وسیع آن ناتوان است.
پژوهش و تحقیق در دریای نامتناهی ریاضیات اما او را به عنوان یکی از نخبگان جهانی مطرح کرد. میرزاخانی به همراه نُه پژوهش‌گر دیگر در چهارمین نشست ده استعداد درخشان نشریه «پاپیولار ساینس» به عنوان ذهن برتر ریاضیات به جهانیان معرفی شد. او در سال ۲۰۰۹ برای «خلاقیت استثنایی و تز مبتکرانه» خود جایزه «بلومنتال» انجمن ریاضیات آمریکا را از آنِ خود کرد؛ جایزه‌ای که هر چهار سال یک‌بار به کسانی اهدا می‌شود که در رشته ریاضیات محض مشارکت قابل توجهی داشته‌اند.
او همچنین در سال ۲۰۱۰ توانست حدس «شار زلزله ویلیام ترستن روی فضاهای تایشمولر» را به اثبات برساند؛ فرضیه‌ای که مدت‌های طولانی پرسشی بی‌پاسخ بود. وی همچنین در سال ۲۰۱۴ به همراه دو ریاضی‌دان دیگر ثابت کرد که ژئودزیک‌های مختلط و بستارهای آن‌ها، برخلاف انتظار، منظم هستند. اتحادیه جهانی ریاضی در توصیف نتیجه این پژوهش نوشت: «یافتن این حقیقت، شگفت‌انگیز است که تصلب در فضاهای همگن، چگونه انعکاسی در فضاهای ناهمگنی همچون جهان فضای پیمانه‌ای دارد.» این مطلب با تیتر «کار مریم میرزاخانی» منتشر شد.
این ریاضی‌دان ایرانی در حالی در سال ۲۰۱۴ نوبل ریاضیات را از آن خود کرد که کمیته مدال فیلدز به شکل رسمی او را چنین توصیف کرد: «چیره‌دست در گسترده قابل توجهی از تکنیک‌ها و حوزه‌های متفاوت ریاضی، او تجسم ترکیبی کمیاب است از توانایی تکنیکی٬ بلندپروازی جسورانه، بینش وسیع و کنجکاوی ژرف.» «جیمز کارلسون» از «انستیتو ریاضی کلی» نیز میرزاخانی را چنین معرفی کرده است: «او در یافتن ارتباطات جدید، عالی است. میرزاخانی می‌تواند به سرعت از یک مثال ساده به دلیل کاملی از یک نظریه ژرف و عمیق برسد.»
میرزاخانی پس از دریافت مدال فیلدز از سوی «حسن روحانی»، رئیس‌جمهور، «رضا فرجی دانا»، وزیر سابق وزارت علوم، «علی‌اکبر صالحی»، رئیس سازمان انرژی اتمی و همچنین «محمدرضا عارف»، رئیس بنیاد پیشبرد علم و فن‌آوری مورد تقدیر قرار گرفت. تصویر او پس از دریافت این جایزه در حالی روی صفحه‌های روزنامه‌های ایران قرار گرفت که موهایش با فوتوشاپ پوشانده شده بود.
این نخبه ریاضی، از شهریور ۱۳۸۷ استاد دانشگاه «استنفورد» و پژوهش‌گر ریاضیات بود و پیش‌تر در دانشگاه «پرینستون» مشغول به تدریس بود.
