به مناسبت بیست و نهم اسفند، روز ملی شدن صنعت نفت ایران
دو شعر با یاد بزرگ مردی که
برای رهائی ملّت های شرق برخاست
و جان بر سر این کار گذاشت.
فریدون مشیری
آواز ِآن پرندهً غمگین
هر چند پای ِباد درین دشت بسته است ؛
روزی پرنده ای
خواهد گذشت از سر ِاین خانه های تار،
خواهد شنید قصهً خاموشی تو را
از زاری ِ خموش ِ درختان ِ سوگوار
****
بر بال ابرهای مسافـر
خواهد گریست در دشت.
همراه باد های مهاجر ،
خواهد پرید در کوه.
آنگاه آن پرنده
از چشم های گمشده در اشک
از دست های بسته به زنجیر
از مشت های پر شده از خشم
آوازهای غمگین ،
خواهد خواند.
****
آواز های او را
جنگل برای دریا
دریا برای کوه
تکرار می کنند
وان موج نغمه ها
جان های خفته را
در هر کرانه ای
بیدار می کنند.
****
البرز ،
این شاهد صبور ، که آموخت ؛
زآن روح استوار تر از کوه ،
درس شکوهمندی ،
با یاد رنج های تو ، سیلاب ِ دَرد را
تا سال های سال
بر گونه های سوخته
خواهد راند.
****
بعد از تو ، تا همیشه ،
شب ها و روزها ،
بی ماه و مهر می گذرند از کنار ما.
اما ،
پشت دریچه ها ،
در عمق سینه ها ،
خورشید ِ قصه های تو همواره روشن است.
از بانگ راستین تو ، ای مرد ، ای دلیر
آفاق شرق تا همه اعصار پر صداست.
****
مصداق صبح صادق ؛
یاد آور طلوع رهائی ،
پیشانی
نام بزرگ تو
این واژهء منزه ،
نام پیمبرانه
آن " صاد" و " دال " ُمحکم
آن " قاف" آهنین
ترکیب خوش طنین ،
تشدید ِ دلپذیر ِ مُصدّق ،
سپیدهً فردا است !
****
نام بزرگ تو
در برگ برگ یاد درختان ِ این دیار
در قصه ها و زمزمه ها و سرود ها
در هر کجا و هر جا
تا جاودان به گیتی
خواهد ماند.
هر چند پای باد درین دشت بسته است !
اسفند ۱۳۴۶فریدون مشیری
یک گرد باد آتش
اشکی نمی فشانم.
شعری ، نمی توانم !
جان ، نه ، که این دوار ِ جنون است در سرم
خون ، نه ، که شعله های مذاب است در تنم
****
اینجا هزار صاعقه افتاده ست.
اینجا هزار خورشید ، ناگاه
خاموش گشته است
اینجا هزار مرد ، نه ، صد ها هزار مرد
از پا در آمده است !
در سوگِ مردِ مردان
از درد می گدازم
آن جان تابناک نباشد ؟
باور نمی کنم.
****
از قلّه های شرق
مانندِ آفتاب بر آمد
تنها.
تنها تر از تمامی تنهایان
فرهاد وار تیشه به کف ، راه می گشود ،
هر نقطهء پیامش ،
یک گِردباد آتش !
****
می رفت برج و باروی بیداد بشکند.
می رفت توده های پریشان خلق را
از تنگنای رنج اسارت رها کند.
****
اهریمنان عالم ،
همداستان شدند !
توفان و سیل و موج و تلاطم
شمشیر می زدند که : تاراج !
فریاد می کشید که : ـ « مَردُم » !
****
بسیار تیر ها که رها شد به پیکرش
بسیار سنگ ها که شکستند بر سرش
او ، همچنان رهائی مردم را
فریاد می کشید.
****
در دره های شرق
خود کامگان ظلمت
خورشید را به بند کشیدند
خورشید در قفس !
چون شیر می خروشید
تا آخرین نفس.
****
فریاد های او
در لحظه های آخر
در های و هوی سنگدلان گم بود.
امّا ،
هنوز ، بر لب لرزانش .
یک حرف بود ،
آن هم :
مردم بود !
****
در سوگِ مردِ مردان
شعری نمی توانم.
اسفند ۱۳۴۶فریدون مشیری
هر چند پای ِباد درین دشت بسته است ؛
روزی پرنده ای
خواهد گذشت از سر ِاین خانه های تار،
خواهد شنید قصهً خاموشی تو را
از زاری ِ خموش ِ درختان ِ سوگوار
****
بر بال ابرهای مسافـر
خواهد گریست در دشت.
همراه باد های مهاجر ،
خواهد پرید در کوه.
آنگاه آن پرنده
از چشم های گمشده در اشک
از دست های بسته به زنجیر
از مشت های پر شده از خشم
آوازهای غمگین ،
خواهد خواند.
****
آواز های او را
جنگل برای دریا
دریا برای کوه
تکرار می کنند
وان موج نغمه ها
جان های خفته را
در هر کرانه ای
بیدار می کنند.
****
البرز ،
این شاهد صبور ، که آموخت ؛
زآن روح استوار تر از کوه ،
درس شکوهمندی ،
با یاد رنج های تو ، سیلاب ِ دَرد را
تا سال های سال
بر گونه های سوخته
خواهد راند.
****
بعد از تو ، تا همیشه ،
شب ها و روزها ،
بی ماه و مهر می گذرند از کنار ما.
اما ،
پشت دریچه ها ،
در عمق سینه ها ،
خورشید ِ قصه های تو همواره روشن است.
از بانگ راستین تو ، ای مرد ، ای دلیر
آفاق شرق تا همه اعصار پر صداست.
****
مصداق صبح صادق ؛
یاد آور طلوع رهائی ،
پیشانی
نام بزرگ تو
این واژهء منزه ،
نام پیمبرانه
آن " صاد" و " دال " ُمحکم
آن " قاف" آهنین
ترکیب خوش طنین ،
تشدید ِ دلپذیر ِ مُصدّق ،
سپیدهً فردا است !
****
نام بزرگ تو
در برگ برگ یاد درختان ِ این دیار
در قصه ها و زمزمه ها و سرود ها
در هر کجا و هر جا
تا جاودان به گیتی
خواهد ماند.
هر چند پای باد درین دشت بسته است !
اسفند ۱۳۴۶فریدون مشیری
یک گرد باد آتش
در سوگ مرد ِ مردان ،
از درد می گدازم.اشکی نمی فشانم.
شعری ، نمی توانم !
جان ، نه ، که این دوار ِ جنون است در سرم
خون ، نه ، که شعله های مذاب است در تنم
****
اینجا هزار صاعقه افتاده ست.
اینجا هزار خورشید ، ناگاه
خاموش گشته است
اینجا هزار مرد ، نه ، صد ها هزار مرد
از پا در آمده است !
در سوگِ مردِ مردان
از درد می گدازم
آن جان تابناک نباشد ؟
باور نمی کنم.
****
از قلّه های شرق
مانندِ آفتاب بر آمد
تنها.
تنها تر از تمامی تنهایان
فرهاد وار تیشه به کف ، راه می گشود ،
هر واژهء کلامش ،
یک شاخه نور بود ، هر نقطهء پیامش ،
یک گِردباد آتش !
****
می رفت برج و باروی بیداد بشکند.
می رفت توده های پریشان خلق را
از تنگنای رنج اسارت رها کند.
****
اهریمنان عالم ،
همداستان شدند !
توفان و سیل و موج و تلاطم
شمشیر می زدند که : تاراج !
فریاد می کشید که : ـ « مَردُم » !
****
بسیار تیر ها که رها شد به پیکرش
بسیار سنگ ها که شکستند بر سرش
او ، همچنان رهائی مردم را
فریاد می کشید.
****
در دره های شرق
خود کامگان ظلمت
خورشید را به بند کشیدند
خورشید در قفس !
چون شیر می خروشید
تا آخرین نفس.
****
فریاد های او
در لحظه های آخر
در های و هوی سنگدلان گم بود.
امّا ،
هنوز ، بر لب لرزانش .
یک حرف بود ،
آن هم :
مردم بود !
****
در سوگِ مردِ مردان
شعری نمی توانم.
اسفند ۱۳۴۶فریدون مشیری
