تو ای پری کجایی؛ آهنگساز زنده یاد همایون خرم،
غروب يكي از آخرين ستارگان پرفروغ موسيقي اصيل ايراني
ساغرم شكست اي ساقي
جواد طوسي
يكي از آخرين ستارگان پرفروغ موسيقي اصيل ايراني در دهه‌هاي 30 تا 50 غروب كرد. مهندس همايون خرم براي نسلي كه در اوايل دهه 30 به دنيا آمد، سراپا خاطره است. او سازنده بسياري از آهنگ‌هاي شنيدني و ماندگار در دوراني بود كه راديو جايگاهي قرص و محكم در ميان توده مردم داشت. با اين ترانه‌ها مي‌شد به وجد آمد و به شوري عارفانه رسيد و دوراني ديگر عاشق شد و از غم زمانه شكوه سر داد يا بر موج غم نشست و با ناخداي عالم راز و نياز كرد. زمزمه اين تصنيف‌ها و ترانه‌ها كه سراينده اشعارشان بزرگاني چون تورج نگهبان، بيژن ترقي، معيني كرمانشاهي، بهادر يگانه و كريم فكور بودند، يكي از بهترين دلمشغولي‌هاي نسل ما بود كه گاه در همان محيط ساده و صميمي خانه به يك همسرايي خودجوش مي‌رسيد. بلند كردن صداي راديو در زمان پخش اين ترانه‌ها مجاز بود و مخالفي نداشت. انگار مي‌خواستيم بقيه اهل خانه و در و همسايه از اين صدا و اشعار و آهنگ‌هاي دلنشين فيض ببرند و در لذت ما سهيم باشند. گاه ملودي و اشعار اين ترانه‌ها آنقدر برايمان ملموس و تاثيرگذار مي‌شد كه بي‌صبرانه براي شنيدن دوباره‌شان از راديو لحظه‌شماري مي‌كرديم. خودم در دوران نوجواني كه «راديو گوشي» مونس شبانه‌ام بود و از داخل پشه‌بند ستاره‌ها را مي‌شمردم، مشتاقانه مي‌خواستم بدانم كه اين صداي خوش‌‌الحان كه ترانه «امشب در سر شوري دارم» را مي‌خواند و مرا به اوج آسمان‌ها مي‌برد، چه شكل و قيافه‌يي دارد؟
اگر روح‌الله خالقي، مرتضي محجوبي، مهدي خالدي، مجيد وفادار و علي تجويدي را پيشگامان برنامه گلهاي راديو بدانيم، همايون خرم و پرويز ياحقي و حبيب‌الله بديعي به عنوان آهنگسازاني جوان و خوش‌ذوق بعدها به اين برنامه پيوستند و حال و هوايي ديگر به آن دادند. همان‌گونه كه استاد بيژن ترقي به درستي بيان داشته، بسياري از آهنگ‌هايي كه در «برنامه گلها» ساخته شد به اندازه صدها سال موسيقي است و مي‌توان آنها را به لحاظ ملودي‌ها و اشعار ناب و موزون‌شان براي آيندگان تنظيم و به وسيله اركسترهاي بزرگ اجرا كرد. چنان كه مي‌بينيم برخي از آهنگ‌هاي خاطره‌انگيز و ماندگار استاد همايون خرم طي اين سال‌ها با صداي خوانندگان ديگري اجرا شده است كه از آن جمله مي‌توان به «امشب در سر شوري دارم» (غوغاي ستارگان) و «پيك سحري» با صداي محمد اصفهاني، «رسواي زمانه» با صداي عليرضا قرباني و «ساغرم شكست اي ساقي» با صداي سالار عقيلي اشاره كرد. يكي از بهترين آثار همايون خرم ترانه «تو اي پري كجايي» با شعر هوشنگ ابتهاج و صداي استاد قوامي است كه همچون تصنيف «شد خزان... » با صداي زنده‌ياد «بديع‌زاده» بايد آن را وصف حال شوريده‌دلان سرگشته دانست و در بسياري از فيلم‌ها و سريال‌ها از آنها استفاده شده است. اميد كه اهالي دلسوز قدرشناس موسيقي كه دستي بر آتش دارند، با اجرا و بازخواني ديگر ترانه‌هاي جاودانه آن هنرمند گرانمايه كه امكان پخش شماري از آنها نيست، يادش را زنده نگه دارند.
