مسعود گلسرخي در گاردین
سگ ها در ایران : سمبل جدید شورش و مخالفت
نژاد سلوکي، یکي از زیباترین و قدیمي ترین نژاد هاي سگ در ایران
اخیرا یکي از دوستانم که به تازگي از ایران آمده بود با گفتن اینکه سگ اش را وقت سفر به یک پانسیون پنج ستاره سپرده، باعث تعجب من شد. متعجب بودم که او مدام این داستان عجیب را تکرار مي کرد. در چند سال گذشته، داشتن سگ، عرصه دیگري براي مخالفت سیاسي و اجتماعي در بین سیاست هاي مغشوش ایران شده است.
همه مي دانند که سگ و خوک در اسلام ناپاک است. اما در اسلام داشتن این حیوانات و مراقبت از آن، ممنوع نیست؛ در سنت آمده است که سگ "نجس" است و تماس با آن وضوي مومن را باطل مي کند. با این وجود قرن هاست که مسلمانان از سگ نگهداري مي کنند. بعنوان مثال، نژاد سلوکي، که یکي از قدیمي ترین نژاد هاي سگ است در طول تاریخ توسط اعراب بادیه نشین به دلیل زیبایي و مهارتشان در شکار، پرورش یافته است.
با این حال داشتن این حیوان در خانه که از لحاظ نماز خوان ها و تماس داشتن سگ ها با وسایل خانه که موجب باطل شدن وضو مي شود، کار درستي نیست، درست نیست، اگرچه در قوانین موجود داشتن سگ ممنوع نیست.
جمهوري اسلامي ایران نه تنها اجراي قوانین اسلامي را یک وظیفه قانوني مي داند، بلکه اجراي آن را در جامعه یک رفتار خدایي مي داند. داشتن رفتار بهترکه با ارزش هاي اسلامي مطابقت داشته باشد، یک هدف نهایي در این نظام ولائی است. در این جاست که نوک تیز نظام ایدئولوژیک با مردم برخورد مي کند؛ مردمي که بیش از اینکه خداترس باشند، طرفدار شوخي و لطیفه هستند.
اگرچه پلیس اخلاق عربستان سعودي در کشور مدرن، حساس و پیچیده اي مثل ایران، جایي ندارد اما ماموران رسمي و نیمه رسمي در مقابل رفتار هاي اجتماعي ضد اسلامي، مي ایستند. بدحجابي زنان جوان و برخورد با آنان امري است که سالي یک دوبار اوج می گیرد و خبرساز می شود. دولت ایران که یک دولت عملگرا محسوب مي شود، قبل از آغاز این سرکوب ها آن را اعلام مي کند تا از شمار دستگیر شده ها کم شود. ایست هاي بازرسي، کساني را که به قوانین احترام نمي گذارند امر به معروف و اغلب اوقات جریمه و بازداشت مي کند. اعلام کردن از پیش باعث مي شود که ذات آییني آن حفظ شود
ممنوع شدن یک چیز در ایران، دعوتنامه اي است براي یک شغل پر درآمد. موي بور و آرایش هاي غلیظ، دماغ هاي جراحي شده (که ایران پایتخت جهانی آن است) و مدل موهاي پسران همه نوعی شورش و یا یک بیانیه سیاسي است. مشروعیت نظام با این کار ها دستکم از سوي برخي از اقشار زیر سووال مي رود و مورد تمسخر قرار مي گیرد.
مخالفان حکومت و ایدئولوژي اش هم ابزار و هم زمان مقابله با چنین اقداماتي را دارند زیرا اکثرشان جزو نخبگان شهرنشین هستند. اما ممنوع کردن نگهداری سگ از سوي دولت مذهبي، کمي عمیق تر از ممنوع کردن عینک دولچه اند گاباناي زرق و برق دار [معروف به عینک گربه ای] است. ایرانیان، قبل از حمله مسلمانان به ایران، زرتشتي بودند. در ایران باستان سگ ها بطور خاص مورد توجه بودند و با آنها خوشرفتاري مي شد. در گات هاي زرتشتي نگهداري از سگ ها بعنوان موجوداتي خوب و خدایي یاد شده است و زرتشیان معتقد بودند که سگ ها از پلي که انسان را به جهان دیگر مي رساند، مراقبت مي کنند و به همین دلیل اگر در این دنیا با سگ ها خوشرفتاري کنند، پاداشش را در جهان دیگر مي گیرند.
بعد از فتح ایران بدست مسلمانان و تغییر تدریجی دین مردم ایران به اسلام، خوار شماردن سگ ها براي فاتحان نه تنها بدل به راهي شد براي اهانت به دین ملي مردم بلکه راهي شد براي اینکه کسي ثابت کند که به مباني دین جدید پایبند است. بي رحمي کردن با سگ ها و دوري کردن از آنان درست شبیه به خوراندن گوشت خوک به مسلمانان و یهودیان توسط فاتحان اسپانیایي بود و آنان براي اثبات تغییر دین مجبور بودند از خوک ها نگهداري کنند و گوشت آن را بخورند.
هزار و چهارصد سال گذشته دوران خوشي براي سگ ها در ایران نبود. اما این روند به شکلي متناقض توسط همان مذهب در حال تغییر است. محبوبیت و ستایشي که از سگ ها مي شود شاید براي خودشان هم غافلگیر کننده باشد. امروز سگ ها بیش از مژه مصنوعي و دستبند سبز، براي طبقه متوسط بدل به سمبلي براي مبارزه شده اند. سگ هاي کوچک هرگز تا این حد خوشبخت نبوده اند و نژاد هاي کمیاب، بخصوص سگ هاي بسیار کوچک با ده ها یا صدها هزار دلار خرید و فروش مي شوند.
رونق صنعت زیرزمیني پرورش سگ هاي خانگي رونق گرفته و اغلب از خانه ها خارج شده به صورت مراکز حمایت از حیوانات ادامه پیدا کرده است. صنعت پرورش سگ تحت عنوان "پانسیون سگ" ها براه افتاده است و خانواده هاي طبقه متوسط مي توانند در زماني که به مسافرت مي روند سگ ها را به این پانسیون ها ببرند یا مثل یکي از اقوام من، یکي از خاله ها داوطلب نگهداري از سگ بشود.
این صنعت زماني که یکي از واعظان درباره ممنوعیت نگه داری سگ در تلویزیون حرف می زند مورد انتقاد قرار مي گیرد، اما همزمان با رونق بیشتري روبرو مي شود. سگ هاي ایراني مدت هاي طولاني منتظر چنین روزي بودند، اینک روز فرا رسیده است.
گاردین، مسعود گلسرخي، اینجا کلیک کنید