به پیش اهل جهان محترم بود آنکس // که داشت از دل و جان احترام آزادی



چهارشنبه، مهر ۳۰، ۱۳۹۳

«اي ايران» سرودي به وسعت تاريخ



حسين گل گلاب

هزار بار هم كه آن را شنيده باشي باز هم مي‌تواند ضربان قلبت را بالا ببرد. 

مي‌تواند نفست را حبس كند و كاري كند كه همصدا شوي با نوايش.

اي ايران‌اي مرز پرگُهر

اي خاكت سرچشمه هنر

دور از تو انديشه بدان

پاينده ماني تو جاودان





سرود ايران روز گذشته۷۰ ساله شد. از آن روز تاريخي كه حسين گل گلاب شاهد صحنه حضور متفقين در خيابان‌ها بود و‌اي ايران در ذهن و دلش جوشيد  ۷۰ سال گذشته است.



«وقتي ايران تحت اشغال متفقين بود. بعدازظهر يكي از روزهاي تابستان در خيابان، شاهد حركات دور از نزاكت بعضي از سربازان انگليسي با مردم بودم و از ناراحتي نمي‌دانستم چه كنم، بي‌اختيار راه انجمن موسيقي را كه تازه تاسيس شده بود، پيش گرفتم. وقتي خالقي مرا ديد گفت: چرا ناراحتي؟ واقعه را برايش تعريف كردم. او گفت ناراحتي فايده‌يي ندارد بيا كاري كنيم و سرودي بسازيم. اين بود كه سرود‌ اي ايران خلق شد.»



اين تكه‌يي از خاطره حسين گل گلاب است. شاعر سرود باشكوه «اي ايران» سرودي كه اين روزها حتي در استاديوم‌هاي ورزشي براي تيم‌هاي ملي و اختتاميه جشن‌هاي عروسي مي‌خوانند. سرودي كه بزرگ‌ترين خواننده آن خود مردم هستند. اين شايد تنها ويژگي است كه تا امروز آن را ماندگار كرده است. سرودي كه دهان به دهان چرخيده و در حافظه همه نشسته است. براي همين در موقعيت‌هاي مختلف وقتي نواي‌اي ايران بلند مي‌شود همه با شور و هيجان همصدا مي‌شوند.

كسي را تا به حال نديده‌ام كه سرود‌اي ايران را دوست نداشته باشد يا وقتي به گوشش رسد احساساتش به قليان نيفتد.

نخستين اجراي آن، در تالار دبستان نظامي دانشكده افسري در خيابان استانبول دو شب متوالي برگزار شد. سرود‌اي ايران آنقدر اثر كرد كه شنوندگان تكرار آن را خواستار شدند و سه بار تجديد شد. استقبال و تاثير اين سرود باعث شد كه وزير فرهنگ وقت، هيات نوازندگان را به مركز پخش صدا دعوت كرد تا صفحه‌يي از آن ضبط و همه روزه از راديو تهران پخش شود. اجراي اوليه اين اثر ملي ناياب است. اجراي ديگر در برنامه گلها است كه غلامحسين بنان اين سرود را خواند. نيز اُپراي راديويي اين سرود با همكاري اركستر بزرگ راديو تلويزيون ملي ايران با رهبري فرهاد فخرالديني و خوانندگي اسفنديار قره‌باغي انجام گرفت. دو اجراي ديگر از اين اثر نيز يكي با صداي حسين سرشار و ديگري با صداي رشيد وطن‌دوست موجود است.

بعد از انقلاب حساسيت‌هايي روي اين سرود به وجود آمد. داشت اين سرود به پستوها مي‌رفت كه يك بار ديگر سرود ‌اي ايران حماسه آفريد و در جبهه‌ها و بين رزمندگان شنيده شد.

 گلنوش خالقي، دختر روح‌الله خالقي كه براي بيست و پنجمين سالروز درگذشت پدرش در تهران بود، اين سرود را با تنظيمي دوباره براي اركستر، تكخوان و آواز گروهي تنظيم كرد كه در آلبوم «مي ناب» توسط انتشارات سروش منتشر شد. تكخوان در اين نسخه، رشيد وطن‌دوست است.

در شصتمين سالگرد ساخت اين سرود در مهرماه اركستر ملي ايران آن را در تالار وحدت اجرا كرد كه تمامي جمعيت حاضر در سالن آن را همنوا خواندند.
سعيده اسلاميه



سرود ای ایران با اجرای رشید وطن دوست






ای ایران ای مرز پر گهر.
ای خاكت سرچشمه هنر
دور از تو اندیشه بدان.
پاینده مانی و جاودان 

ای... دشمن ارتو سنگ خاره ای من آهنم
جان من فدای خاك پاك میهنم
مهر تو چون شد پیشه ام.
دور از تو نیست اندیشه ام
در راه تو ، كی ارزشی دارد این جان ما.
پاینده باد خاك ایران ما
سنگ كوهت دُر و گوهر است.
خاك دشتت بهتر از زر است
مهرت از دل كی برون كنم.
برگو بی مهر تو چون كنم
تا … گردش جهان و دور آسمان بپاست.
نور ایزدی همیشه رهنمای ماست
مهر تو چون شد پیشه ام.
دور از تو نیست ، اندیشه ام
در راه تو ، كی ارزشی دارد اين جان ما.
پاینده باد خاك ايران ما
ایران ای خرم بهشت من.
روشن از تو سرنوشت من
گر آتش بارد به پیكرم.

جز مهرت بر دل نپرورم
از … آب و خاك و مهر تو سرشته شد دلم.
مهرت ار برون رود چه می شود دلم
مهر تو چون ، شد پیشه ام.
دور از تو نیست ، انديشه ام
در راه تو ، كی ارزشی دارد اين جان ما.
پاینده باد خاك ایران ما