«ماهاتیر محمد» در ٩٢سالگی با اقداماتی متهورانه به قدرت بازگشت. «رابرت موگابه» در ٩٣سالگی از قدرت برکنار و حصر خانگی شد و مشخص نیست مجددا به قدرت بازمی‌گردد یا خیر. «بوشِ پدر» که از ٩٤سالگی عبور کرد، چهار سال قبل با چتر از هواپیما پایین آمده بود. «جیمی کارتر» رئیس‌جمهور دو دوره قبل از او، اخیرا برای میانجیگری به کره‌شمالی سفر کرد؛ او هم از ٩٣سالگی عبور کرده، «آیت‌الله جنتی» در ٩٢سالگی هنوز برخی مشاغل بالای خود را بر عهده دارد و ده‌ها مورد دیگری که می‌توان مثال زد.
مواضع سیاسی‌آنها موضوع این یادداشت نیست. موضوع این یادداشت اشاره‌ای است به بهترین توان دانش طب، آنجا که می‌تواند و باید بالاترین توان خود را به نمایش بگذارد. سلامت و فعالیت سیاست‌مداران پیش‌گفته سند روشنی است در اثبات توانایی بی‌نظیر دانش طب در بهبود کیفیت حیات. دانشی که تنها در 50 تا صد سال گذشته این توانایی را کسب کرده و تا پیش از آن با وجود پیشرفت‌های فراوان، چنین تحول شگفت‌آوری در چشم‌انداز آن نبود. دنیا هنوز از یاد نبرده که رئیس‌جمهور آمریکا در جریان جنگ جهانی دوم دستخوش فلج اطفال شد و با صندلی چرخ‌دار در کنفرانس تهران شرکت کرد. چنین اتفاقی دیگر برای هیچ‌کس در تاریخ رخ نخواهد داد. فلج اطفال ریشه‌کن و واکسیناسیون آن هم سال‌هاست متوقف شده. «استالین» رهبر روسیه مدت کوتاهی بعد از پایان جنگ بر اثر خونریزی مغزی ناشی از عدم کنترل فشار خون درگذشت. الان پزشکان مخصوص کرملین قطعا فشار خون احتمالی آقای «پوتین» را با بهترین داروها کنترل می‌کنند و اجازه نمی‌دهند هر شب تا چهار و پنج صبح با دوستان میگساری کند و تنها سه، چهار ساعت آن هم روی نیمکتی در باغ یا در تراس بخوابد. سومین شرکت‌کننده یعنی «چرچیل» بسیار لنگ‌لنگان و به زور و زحمت به 89، 90سالگی رسید. قطعا اگر مضرات دخانیات در آن زمان مثل امروز برای همه روشن بود و ممنوعیت آن هم مثل حالا رواج داشت و کارمندان خانه شماره 10 خیابان داونینگ‌استریت، ویسکی اسکاچ را از دم دست صدراعظم برمی‌داشتند، شاید جناب ایشان هم در 90سالگی به جای مردن یک کار دیگر می‌کرد؛ مثلا پرش از ارتفاع یا چه می‌دانم جت‌اسکی! هم آن زمان و هم حالا سیاست‌مدارانی در این رده‌ها مجبورند حتی برخلاف خواسته خود پروتکل‌هایی را برای حفظ سلامتی‌شان رعایت کنند. بنابراین سلامتی و طول عمر ایشان بیش از هر چیز نشان‌دهنده هسته‌هایی واقعی و مفید در تصورات پزشکی دوران ماست. «جان اف کندی» هم پروتکل‌های پیشنهادی برای سلامتی خود را به شدت رعایت می‌کرد، اما این پروتکل‌ها در واقع نظریات رایج دوران درباره جزئیات فعالیت‌های روزانه بود که پیش‌تر توسط خانمی در هفت جلد تدوین شده بود و از قُطر دمپایی تا زاویه پشتی صندلی و تعداد گوجه‌فرنگی مجاز در غذای هفتگی و... همه را شامل می‌شد. برخی معتقدند تنها ترور او بود که توانست او را از شر این خانم رها کند! می‌توان نتیجه گرفت که تصورات پزشکی دوران ما بسیار واقعی‌تر و درست‌تر هستند و توانسته‌اند طول عمر و کیفیت حیات بشر را کاملا متحول کنند و در جایی که مشکل مالی و سایر محدودیت‌ها وجود ندارد، یعنی در درمان سیاست‌مداران رده‌بالا، این موضوع را واضح نشان داده‌اند. تازه این سیاست‌مداران اکثرا دوران کودکی و نوجوانی خود را در زمانی گذرانده‌اند که هنوز فلج اطفال بیداد می‌کرد، سیگار در اماکن دربسته رایج بود و عقاید شبه‌علمی خرافی نظیر عقاید «طبیب کندی» به شدت رواج داشت. معلوم نیست طول عمر نخست‌وزیر کانادا یا فرانسه و همچنین بسیاری از دیگر جوانان اروپایی که از ابتدا تمام دستورات بهداشتی واقعی را رعایت می‌کنند و هر روز مقدار معتنابهی مسافت را یا می‌دوند یا دوچرخه‌سواری می‌کنند تا چه حد خواهد بود؟ این واقعیت غیرقابل تردید معانی متعدد دیگری هم دارد؛ اولا دانش طب رو به آینده است، سنت‌ها یا آنچه طب سنتی می‌خوانند به‌خودی‌خود و بدون آخرین یافته‌های علمی هیچ جایی ندارند. سنت‌های طبی بدون پیشرفت رو به جلو تا همین چند ده سال پیش نقش چندانی در تطویل حیات بشر نداشته‌اند. ثانیا آلزایمر یک بیماری است مثل سرطان، سکته قلبی و... که با بالارفتن سن و حیات طولانی‌تر تنها شیوع آن بیشتر می‌شود؛ سالمندی برابر با آلزایمر نیست. اگرچه فرهمندی به شکل دیدن کلیات و باطن رویدادها در برابر جزئیات و رویه حوادث و دیدن آینده در خشت خام هم در سالمندی مشاهده می‌شود، اما از آنجا که در 90سالگی نیمی از مردم دچار آلزایمر هستند و این بیماری هم در ابتدا ممکن است از ظاهر افراد آشکار نباشد، این احتمالا چالشی در آینده پدید خواهد آورد. به‌خصوص که در آلزایمر، بیمار به مرور و در سالیان یاد می‌گیرد که چگونه فراموشی خود را دور بزند یا پنهان کند. ثالثا تمام جوامع باید آمادگی هرچه‌بیشتر برای درمان بیماری‌های دوران سالمندی به‌خصوص آلزایمر و سکته مغزی را داشته باشند. بهایی که جامعه برای درمان یا نگهداری از این بیماران می‌پردازد بهای نگهداری از خودش خواهد بود و نه غیر!
بابک زمانی- رئیس انجمن سکته مغزی - شرق
