رجب طیب اردوغان و رقیب اصلی او در انتخابات روز یکشنبه در جمع هوادارانشان در استانبول آخرین تجمع انتخاباتی را برگزار کردند. محرم اینجه، نامزد حزب جمهوریخواه خلق (ج ه پ) نسبت به تقلب در انتخابات به نفع رئیسجمهوری کنونی ترکیه هشدار داد و گفت «برای جلوگیری از تقلب روز بعد انتخابات توالت هم نروید». همزمان نخستوزیر ترکیه ناظران اروپایی این انتخابات را به جانبداری از «گروههای رادیکال» متهم کرده است.
اردوغان، رهبر حزب «عدالت و توسعه» (آ ک پ) که ۱۵ سال قدرت را در اختیار داشته، شنبه ۲۳ ژوئن به دهها هزار هوادارش در اسنیورت استانبول وعده بهبود اوضاع در نظام جدید ریاستی را داد و گفت:
«ان شاء الله ترکیه با نظام جدید ترکیه به پرواز درمیآید… با این نظام، به چیزی دست خواهیم یافت که در تصور دیگران هم نمیگنجد.»
برنده انتخابات زودهنگام ریاستجمهوری یکشنبه بر اساس قانون اساسی جدید اختیارات اجرایی گستردهای خواهد یافت و میتواند بدون نیاز به تأیید پارلمان دست به انتصاب وزیران کابینه بزند. قانون اساسی جدید آوریل گذشته با رأی ۵۱ درصد مردم تصویب شد.
او وعده داد که پروژههای زیرساختی عظیم، امضای مخصوص کارنامه رهبری او بر ترکیه را ادامه خواهد داد.
اردوغان به هوادارانش اطمینان داد که در انتخابات فردا پیروز خواهند شد و پس از آن به محرم اینجه، رقیب اصلیاش بابت اشاره او به امکان تقلب در انتخابات تاخت:
«آقای محرم، ما در دولت قانون زندگی میکنیم. همه تمهیدات برای امنیت رأیگیری اتخاذ شده.»
حزب اردوغان همراه با حزب راستگرای افراطی «حرکت ملی» (م ه پ) به ائتلاف انتخاباتی برای پارلمان وارد شده است. انتخابات پارلمانی نیز یکشنبه همزمان با انتخابات ریاستجمهوری برگزار خواهد شد.
ناظران بر اساس آخرین نظرسنجیها احتمال کشیدهشدن انتخابات ریاستجمهوری به دور دوم و نیز باخت ائتلاف حامی اردوغان در انتخابات پارلمانی را بالا ارزیابی کردهاند. اردوغان پیشتر امکان تشکیل دولت ائتلافی در صورت پیروزی اپوزیسیون در پارلمان را منتفی ندانسته است.
اما دولت باحچلی، رهبر م ه پ دیروز هشدار داد که اگر آ ک پ به گفته او «اشتباهات قبلی» در تشکیل ائتلاف با رقبای این حزب راست افراطی را تکرار کند، امکان لغو ائتلاف این دو حزب وجود دارد.
هشدار اینجه درباره احتمال تقلب
گردهمآیی انتخاباتی حامیان محرم اینجه در مالتپه استانبول «عظیم» گزارش شده است.
خبرگزاری «رویترز» به نقل از پلیس ترکیه شرکتکنندگان در این گردهمآیی را دستکم یک میلیون تن عنوان کردهاست. اینجه خود با انتقاد از عدم پوشش نامزدهای اپوزیسیون در رسانههای ترکیه که تحت کنترل دولت اردوغان هستند، شمار شرکتکنندگان را پنج میلیون تن خواند:
«پنج میلیون تن الان در مالتپه هستند اما هیچ کانال تلویزیونیای نمیتواند این گردهمآیی را پخش کند. این بیاخلاقی نمونهای [از بیاخلاقی دولت] برای جهان است.»
صلاحالدین دمیرتاش، یکی از رهبران حزب دموکراتیک خلقها (ه د پ)، حزب حامی کردها در ترکیه نیز از زندان نامزد انتخابات ریاستجمهوری است. حزب او برای راهیابی به پارلمان باید از حد نصاب ۱۰ درصدی عبور کند. او نیز رسانههای ترکیه را به عدم پوشش نامزدهای اپوزیسیون و حمایت یکجانبه از رئیسجمهوری کنونی متهم کرده است.
محرم اینجه در ادامه سخنرانیاش با لحن هشداردهندهای نسبت به امکان تقلب در انتخابات به نفع اردوغان هشدار داد و گفت:
«ما برای ۳۶ ساعت پس از انتخابات بسیج خواهیم شد. من رأی ام را خواهم داد و پس از آن به ساختمان کمیته عالی انتخابات ترکیه خواهم رفت. برای یک روز روزه میگیریم، نمیخوریم و نمینوشیم و به توالت نمیرویم و مطمئن خواهیم شد که صندوقهای رأی امن خواهد ماند.»
مقامهای ترکیه امکان تقلب در انتخابات را رد کردهاند. علاوه بر نیم میلیون ناظر احزاب اپوزیسیون و ان جی اوهای ترکیه، سازمان امنیت و همکاری اروپا نیز حدود ۴۰۰ نماینده را برای نظارت بر روند انتخابات ترکیه معرفی کرده است.
اما بنعلی ییلدریم، نخستوزیر ترکیه شنبه به انتقاد از ناظران خارجی انتخابات پرداخت و به خبرگزاری دولتی «آناتولی» گفت: «دولت ما همه تمهیدات ضروری را در ماههای گذشته برای برگزاری یک انتخابات امن و آرام تدارک دیده. برخی از ناظران خارجی همچون سخنگویان گروههای سیاسی رادیکال رفتار میکنند. این درست نیست و به معنای مداخله در انتخابات است.»
مراد او از «گروههای سیاسی رادیکال» حزب کارگران کردستان (پ ک ک) است که دولت اردوغان برخی از نمایندگان احزاب اروپایی، همچون حزب چپ آلمان را به هواداری از آنها متهم میکند.
نخستوزیر ترکیه در ادامه هشدار داد که کسی حق شبههافکنی بر انتخابات ترکیه را ندارد.
ترکیه از ژوئیه ۲۰۱۶، پس از یک کودتای نظامی ناکام علیه اردوغان در وضعیت اضطراری به سر میبرد.
رادیو زمانه