اردوغان: به ایران و روسیه گفتیم دنبال منطقه امن در سوریه هستیم
همکاری‌های ایران و روسیه در حوزه سوریه، به آزادسازی حلب رسید و آن‌طورکه مقامات مربوطه می‌گویند، تلاش‌ها برای برقرارماندن آتش‌بس و حل‌وفصل سیاسی موضوع سوریه ،ادامه دارد. ایران و روسیه نقش ترکیه را به‌عنوان دیگر بازیگر اثرگذار منطقه، نادیده نگرفتند و نشست سه‌جانبه وزیران خارجه سه کشور و وزیران دفاع ایران و روسیه در مسکو، در همین راستا انجام شد. البته خروجی نشست يادشده، هماهنگی و هم‌سویی کامل مواضع سه کشور نیست و همچنان شاهد اختلاف‌نظرهایی هستیم که مصداق روشن آن اظهارات رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه، است.
به گزارش فارس، ترکیه خواهان ایجاد «یک منطقه امن» در سوریه است و رئیس‌جمهور این کشور، می‌گوید این موضوع را به اطلاع آمریکا، روسیه و ایران رسانده است. تأکید اردوغان بر ایجاد منطقه امن در سوریه، در حالی است که دولت ترکیه در سال‌های اخیر بارها بر لزوم ایجاد منطقه امن و همچنین منطقه پروازممنوع در سوریه تأکید داشته و ایران با این امر مخالف است. از سوی دیگر، اردوغان در حالی امیدوار است تا با روی‌کارآمدن دولت جدید در آمریکا، به خواسته خود در این زمینه جامه‌عمل پوشاند که آمریکایی‌ها از حضورنداشتن در نشست مسکو ناراحت‌اند و روسیه تصور می‌کند با موفقیت در حل‌وفصل بحران سوریه، با نفوذ آمریکا در منطقه خداحافظی خواهد کرد. به‌هرحال ایران، روسیه و ترکیه ماه آینده در شهر آستانه، پایتخت قزاقستان، بار دیگر مذاکره می‌کنند و انتظار می‌رود این مذاکرات به پایان‌یافتن درگیری‌های سوریه کمک کند. گفته می‌شد روحانی، پوتین و اردوغان، در نشست قزاقستان دیدار می‌کنند؛ اما آن‌طور که یک منبع آگاه در مصاحبه با خبرنگار عصر ایران گفته است، رؤسای جمهور ایران، روسیه و ترکیه با یکدیگر ملاقات نخواهند کرد و این نشست در سطح وزیران خارجه برگزار خواهد شد.
اختلاف‌نظرهای باقی‌مانده
اختلاف‌نظرهای موجود میان ایران، روسیه و ترکیه سبب می‌شود که آمریکایی‌ها، ائتلاف سه‌جانبه مذکور را فرشته نجات سوریه ندانند. به گزارش ایسنا، جان برنان، رئیس سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا، معتقد است آزادسازی حلب به معنی پایان درگیری‌ها در سوریه نخواهد بود و ایران، روسیه و ترکیه نمی‌توانند مشکلات منطقه را به‌تنهایی حل کنند. او در گفت‌وگو با شبکه «ان پی آر» آمریکا درباره نشست مسکو گفت: « رایزنی‌هایی میان این کشورها در جریان است و من فکر می‌کنم آنها در زمینه‌هایی اهداف و منافع درخور ستایشی دارند؛ اما در عین حال اختلاف‌نظرهایی هم دارند. من بر این باورم که برخی اوقات روسیه تلاش می‌کند از فرصت‌های تاکتیکی به نفع خود بهره ببرد؛ اما به طور جدی معتقدم این سه کشور در درازمدت قادر نیستند مشکلات منطقه را به تنهایی حل کنند. برخی از بازیگران (منطقه) به دلایل بسياري تلاش می‌کنند ائتلاف‌هایی تشکیل دهند که ببینند می‌توانند اهداف مشترک خود را پیش ببرند یا نه؛ اما من اطمینان دارم یک مناقشه واقعی میان آنها بر سر دیگر عناصر این مسئله به وجود خواهد آمد». او ضمن حمایت از تروریست‌ها در سوریه و صرفا مخالف دولت خواندن آنها، مدعی شد نیروهای مخالف به این دلیل خواهان حمایت خارجی هستند که دریافته‌اند درحال‌حاضر در برابر یکی از بزرگ‌ترین ارتش‌های جهان عرب؛ یعنی سوری‌ها و حزب‌الله، به‌علاوه ایران و روسیه می‌جنگند. درحالی‌که تسلیحات کمی دارند و باید از خانواده‌های‌شان، روستاهای‌شان و همسایگی‌شان بدون پشتیبان خارجی محافظت کنند.
رئیس سازمان سیا با بیان اینکه «سقوط حلب برای من نشانه پایان درگیری نیست»، گفت: «من اطمینان دارم خیلی از آن نیروهای مخالف؛ یعنی کسانی که می‌خواهند کشورشان را برای خانواده‌ها، همسایه‌ها و کودکانشان پس بگیرند، به مبارزه ادامه خواهند داد».
خداحافظی با نفوذ آمریکا در منطقه
عصبانيت جان برنان از حضورنداشتن آمریکا در مذاکرات اخیر، در حالی است که رسانه‌های روسی شرکت‌نداشتن آمریکا در این مذاکرات را به خداحافظی با نفوذ آمریکا در منطقه تعبیر می‌کنند.
به گزارش خبرآنلاین، روزنامه روسی نزاویسیمایا می‌نویسد: وزارت امور خارجه آمریکا نمی‌خواهد قبول کند که مذاکرات سه‌جانبه ایران، روسیه و ترکیه نشانه ازدست‌رفتن جایگاه برتر ایالات متحده در خاورمیانه است. این درحالی است که روزنامه آمریکایی وال‌استریت ژورنال نیز درباره اینکه روسیه امروز جایگاه اول را در منطقه خاورمیانه احراز می‌کند، تردید ندارد. برخی از تحلیلگران روس مانند آلکساندر ایگناتنکو، رئیس انستیتوی مذهب و سیاست، نیز ساختار سه‌جانبه روسیه، ایران و ترکیه را نشانگر نقش برجسته مسکو در امور خاورمیانه می‌داند و معتقد است هسته این اتحاد را روسیه و ترکیه تشکیل می‌دهند. به گفته او، روسیه و ترکیه می‌توانند فرمول معین حل بحران حلب را بیابند و سپس آن را به فرمول حل کل بحران سوریه تبدیل کنند. این تحلیلگر روس، ضمن اشاره به اینکه از ابتدا قرار بوده روسیه و ترکیه به صورت دوجانبه مسئله سوریه را کارگردانی کنند، می‌گوید: «تهران هر کاری کرد تا از تحقق طرح روسیه و ترکیه جلوگیری کند و خود را به نشست روسیه و ترکیه تحمیل و آن را به گروه سه‌جانبه تبدیل کرد».
اظهارات این کارشناس روسی روشن می‌کند که مقامات روسیه و ترکیه، به‌خوبی دریافته‌اند بدون حضور ایران قادر نخواهند بود مسئله سوریه را حل کنند. حال باید دید که دستاورد نهایی این ائتلاف سه‌جانبه چیست. دستاورد این ائتلاف علاوه بر حل‌وفصل مسئله سوریه، از یک جنبه دیگر نیز حائز اهمیت است و نتیجه دعوای روسیه و آمریکا را برای ایفای نقش اصلی در منطقه، روشن خواهد کرد.
شرق
