داغ «نيس» بر پيشاني «برلين»
«با همان روش. با همان خشونت کور. با همان نفرت به مردم خوشحال»؛ این اظهارات فیلیپ پرادال، شهردار شهر نیس، درباره رویداد برلین بود. بهراستی هم همهچیز یادآور حمله تابستان گذشته به نیس فرانسه بود؛ ساعت حولوحوش هشت شب به وقت محلی کامیونی تیرهرنگ با سرعتی حدود ٤٠ کیلومتر به بازار کریسمس در بخش غربی برلین حمله کرد، ١٢ نفر را کشت و ٤٨ نفر را زخمی کرد و دقایقی بعد با شیشهای شکسته در پیادهروی آن سوی خیابان آرام گرفت. درخت کاخ مزین کریسمس لتوپار زیر چرخهایش هم از رانندگی مرگبارش خبر میداد. در پسزمینه، کلیسای یادبود قیصر ویلیام بر صحنه سایه میانداخت؛ قصری زخمی از بمبهای جنگ جهانی دوم که همانطور ویرانه باقی مانده بود تا به نسلهای آینده از حماقت جنگ و تعصب بگوید. درحالیکه مجروحان این حادثه که ١٨ نفر از آنها بهشدت مجروح شدهاند به بیمارستان منتقل میشدند، مظنون دو کیلومتر دورتر از صحنه جرم، بازداشت شد. بر پایه گزارش رسانههای آلمانی، مظنون ٢٣ساله است و پناهجویی اهل پاکستان که سال گذشته از مرز بالکان خود را به آلمان رسانده است. با این همه، ساعاتی بعد از بازداشت، رئیسپلیس برلین در کنفرانسی مطبوعاتی اعلام کرد هنوز مشخص نیست فرد بازداشتشده بهراستی همان راننده کامیونی باشد که به مردم حمله کرده است.
براساس گزارشها، این پناهجوی پاکستانی اتهام حمله را رد کرده است. مقامات امنیتی آلمان گفتهاند این فرد پیشتر هم به دلیل خلافکاریهای کوچک بازداشت شده بود اما به دلیل لهجه بلوچی او و دردستنبودن هیچ مترجمی، بازجویی از او در گذشته دشوار بوده است. «دیولت»، یکی از رسانههای آلمانی، گزارش داده است فرد مظنون را یک شاهد عینی به پلیس معرفی کرده است. راننده کامیون پس از اقدام خود میگریزد و فرد شاهد، او را تعقیب و سپس از طریق تلفن، پلیس را خبردار میکند. پلیس پس از دو کیلومتر تعقیب سرانجام او را دستگیر میکند. سخنگوی پلیس از فرد شاهد بهدلیل همکاریاش تشکر کرده است. حدود هفت ساعت پس از حمله یعنی در ساعت سه بامداد سهشنبه، حدود ٢٥٠ مأمور پلیس به اردوگاه پناهجویان در فرودگاه سابق تمپلهوف برلین رفته و این اردوگاه را بازرسی كردند. بنا بر گزارشهای رسانههای آلمان بهنقل از منابع امنیتی، شمار مأموران پلیس در این عملیات پس از آنکه معلوم شد خطری وجودندارد و وضعیت آرام میماند، بهسرعت کاهش یافت. در این عملیات پلیس هیچ پناهجویی بازداشت نشد اما از چهار مرد جوان حدود ۲۰ساله بازجویی شد.
آنطور که رسانهها گزارش دادهاند، کامیونی که در این حمله استفاده شده متعلق به فردی لهستانی بوده است. صاحب این کامیون به رسانهها گفته راننده ٣٧ساله این کامیون در برلین استراحت میکرده، اما از حدود ساعت چهار بعدازظهر روز دوشنبه به تماسها پاسخ نداده است. پس از حمله، راننده لهستانی درحالیکه به ضرب گلوله کشته شده بود، در کامیون پیدا شد. رئیس شرکت صاحب این کامیون به خبرگزاری آسوشیتدپرس گفته راننده کامیون، اولین قربانی حمله بوده و مهاجم با شلیک گلوله و به ضرب چاقو او را در داخل کابین کامیون از پای درآورده است. از آنجا که مظنون احتمالی از پناهجویان است، گروههای راست افراطی بار دیگر آنگلا مرکل، صدراعظم آلمان، را به دليل سیاستهای باز مهاجرتیاش نکوهش كردند. آنگلا مرکل خود نیز در نشستی مطبوعاتی، رویداد حمله به بازار کریسمس برلین را «غیرقابل درک» توصیف کرد و آن را «روز دشواری برای آلمان» خواند. او گفت عامل این اقدام احتمالا پناهجویی بوده که از سوی آلمان مورد حفاظت قرار گرفته بود. آنگلا مرکل سپس گفت: «براساس دادههای موجود چنین برمیآید كه این یک اقدام تروریستی بوده است».
مرکل با بیان اینکه «امروز روز دشواری برای آلمان است»، افزود این اقدام ازآنرو نفرتانگیز است که اگر ثابت شود، احتمالا از سوی کسی صورت گرفته که در آلمان تقاضای پناهندگی کرده است. صدراعظم آلمان افزود همه جزئیات این اقدام روشن و در حد قوانین کشور بهشدیدترین مجازات محکوم خواهد شد. «دونالد ترامپ»، رئیسجمهور منتخب آمریکا، هم در واکنش به حادثه روز دوشنبه برلین با انتشار بیانیهای این رویداد را یک «حمله تروریستی هولناک» خواند. او در بیانیه خود گفت: «داعش و سایر تروریستهای افراطگرا در سراسر جهان به کشتار مسیحیان در اجتماعات و عبادتگاههایشان ادامه میدهند». اما وحشت و هراس اولیه را که کنار بگذاریم، این حادثه احتمالا فرصت بالقوه خطرناکی برای نیروهای سیاسی راست افراطی و بهترین موقعیت برای سرمایهگذاری در چنین فاجعهای است.
درواقع، پیامدهای سیاسی داخلی هر دو حادثه برلین و نیس فراتر از مرزهای آلمان و فرانسه میرود و این احزاب ملیگرای فاشیست و راستهای افراطی هستند که از پتانسیل ناراحتی مردم از نخبگان حاکم و سیاستهای مهاجرتی، استفاده میکنند. اظهارات اخیر سیاستمداران احزاب راستگرا نشان میدهد آنها از همینحالا موجسواری را آغاز کردهاند. سیاستمداران حزب ضدمهاجرت «آلترناتیو برای آلمان» آنگلا مرکل، صدراعظم این کشور، را در این حمله مقصر دانستهاند و از او خواستهاند بگوید چه زمانی به این وقایع پاسخی محکم خواهد داد. این سیاستمداران حمله دوشنبهشب را به سیاستهای باز مهاجرتی مرکل نسبت میدهند که باعث شده یک میلیون پناهجوي مهاجر بتوانند در طول یک سال گذشته وارد خاک آلمان شوند. نایجل فراژ، رهبر سابق حزب استقلال پادشاهی متحد انگلیس که گروهی راستگراست، هم حوادثی مانند این را میراث مرکل خواند.
شرق