شب یلدا از کهنترین جشنهای ایرانی است. از این شب بهبعد، روزها بلندتر و شبها کوتاهتر میشود.
براساس آموزههای ایران باستان، مردم با برگزاری جشن بلندترین شب سال به استقبال روشنایی و نور میروند. «روشنایی» نزد ایرانیان همواره مفهومی متعالی بوده است. در این شب خانوادههای متعدد ایرانی دور هم جمع میشوند و در هر ناحیه و منطقه از ایران بزرگ ما مردم آیینهای متعددی را در بزرگداشت این شب دارند؛ مهمترین بخش همه آیینها، دیدار با بزرگان و دور هم جمعشدن اعضای خانوادههاست.
این سنت قدیمی در تحکیم خانواده و پیوند عاطفی و انسانی آدمها نقش مهمی دارد؛ موضوعی که در آموزههای دین مبین اسلام از آن بهعنوان «صله رحم» یاد میشود و بسیار بر آن تأکید و تصریح شده است. «یلدا» در لغت به معنای روشنایی و زایش است و این رویداد از آن جهت بزرگ داشته میشود که به مفاهیم انسانی و متعالی توجه میکند.
بیشک یکی از دلایل مهمی که این آیین در گذر اعصار و قرون همچنان زنده است هم ناشی از اهمیت آن در ترویج مناسبات انسانی و مهربانی است. قصهگویی از سنتهای قدیم برگزاری این شب بوده است. بعدتر در دوران اسلامی تفأل به دیوان حافظ هم به جشن شب یلدا اضافه شده است. مناسبتهایی از این دست فرصتهای مغتنمی برای رفع کدورتها و پیوند دوباره دلهاست و باید این فرصتها را غنیمت شمرد؛ زیرا عمر آدمی بسیار کم است و حیف است که آدمها در تلخی و کدورت از دیگران روزگارشان را سپری کنند.
من بهعنوان یک فعال عرصه اجتماعی و سیاسی، از فعالان گرامی این عرصه درخواست دارم همانطور که خانوادهها و اعضای فامیل و بستگان سببی و نسبی دور هم جمع میشوند و این رویداد را جشن میگیرند، آنها هم بهعنوان خانواده بزرگ عرصه سیاست ایران از این فرصت بهره بگیرند و این جشن را مغتنم بشمارند و با وجود اختلاف دیدگاههای سیاسی دور هم جمع شوند و همدیگر را ببینند و گفتوگو کنند تا سوءتفاهمها برطرف شود و به همدلی بیشتر برسند، اختلافها را کنار بگذارند و همه با هم در راستای منافع ملی گام بردارند. آرزومندم با گسترش روحیه مدارا که در فرهنگ باستانی و اسلامی ایران ریشه دارد، بیشتر از پیش شاهد افزایش سعهصدر فعالان عرصههای مختلف باشیم و روزهای بهتر و زیباتری در انتظار ایران و مردمش باشد.
نکته دیگری هم لازم است بگویم؛ در متون تاریخی فرهنگ و تمدن ایران کهن درباره این آیین و دیگر جشنهای مانده از ایران باستان مانند نوروز و چهارشنبهسوری بسیار سخن گفته شده است؛ بهتر است دوستداران این سنتها همت کنند دراینباره بیشتر مطالعه کنند.
فاطمه راکعی