به پیش اهل جهان محترم بود آنکس // که داشت از دل و جان احترام آزادی



پنجشنبه، دی ۰۹، ۱۳۹۵

تکانِ دلار، خانه‌تکانی بازار، سعید برآبادی:


«خدا نگذره ازتون»؛ خانم مسن و جاافتاده‌ای این را می‌گوید و از فروشگاه بیرون می‌آید. ناله می‌کند با خانواده و همراهیانش: «گفتیم محرم و صفر تموم شه، دست این دو تا جوون رو می‌ذاریم تو دست هم، اما هر قلم جهیزیه که می‌خوایم بخریم، ٢٠٠، ٣٠٠ تومن گرون شده، اونم یه‌شبه. آخه نامسلمون، از صَفر هنوز چند وقتی بیشتر نگذشته». معادله‌های مردم، انگاری به هم خورده است.

 بازار یک‌شبه زیرورو شده و وقتی که علت را می‌پرسی، هر كس چیزی می‌گوید؛ یکی از گران‌شدن دلار حرف می‌زند، یکی از لغو برجام و یکی از دخالت دولت در قیمت‌ها: «همه اینا درست، مگه شما این جنس‌ها رو دیروز خریدی که امروز گرونش کردی؟ تو انبار بوده، گذاشتی جلو ویترین. این کار مسلمونی نیست برادر». در جواب این مشتری، مرد فروشنده به همان دستورالعمل کلی و همیشگی فروش در بازار ایران اشاره می‌کند: 
«خواهرم، اینکه قیمت‌های ما نیست، قیمت‌هاییه که نمایندگی برای ما تعیین می‌کنه». آن‌طرف‌تر از علاءالدین، مردم در صف بلیت «سلام بمبئی» در چهارسو ایستاده‌اند؛ فیلمی که قیمت نجومی بلیت افتتاحیه‌اش، برق را از سر می‌پراند. آن وسط هم می‌روند و از طبقه «فوت کورت»، کنتاکی و ساندویچ می‌خرند، کمی گران‌تر از قیمت‌های بازار. 

هیچ صدایی هم به اعتراض بلند نیست، کسی نیست که بگوید این‌همه گرانی و لوکسی چطور کنار آن نداری‌ها و شکوه‌های خیابانی نشسته است. خصوصا وقتی که حراج تهران با رقم ١٢ میلیاردتومانی‌اش در صدر اخبار است و دلار چهارهزاروصدتومانی تک‌تازی می‌کند. برعکس این فضا، در طبقات چهارسو، مشتری موج می‌زند، اما خبری از کاسبی نیست. فروشنده‌ها البته چندان ناراضی نیستند، می‌دانند که به‌زودی بازار یک تکان عجیب خواهد خورد، درنهایت یک چندروزی سفر می‌روند و جنس نمی‌فروشند و وقتی که برگشتند؛ نانشان در روغن است.

گران‌شدن دلار، خیلی از حساب‌وکتاب‌ها را تغییر داده تا جایی که الان خرید از بعضی از سایت‌های اینترنتی به‌صرفه‌تر از نمایندگی‌هاست: «نمایندگی‌ها با قیمت روز دلار، قیمت‌هایشان را تغییر می‌دهند، ولی سایت‌های خرید اینترنتی، به شیوه‌های دیگری کالاهایشان را گران می‌کنند». این استدلال مدیر فروش یکی از برندهای تولید لوازم آشپزخانه در ایران است. جمهوری به سمت چهارراه استامبول می‌رود، نبض بازار ارزفروش‌ها، بعضی‌ها می‌گویند الان وقت دلارخریدن است، بعضی‌ها هم می‌گویند دل‌خوش به این گرانی‌ها نباشید، دلار ارزان می‌شود، برای آنها که پولی ندارند، اما هردو این گزینه‌ها به یک اندازه بی‌اعتبار است، گرانی دلار فقط باعث می‌شود آنها بیشتروبیشتر، ندار شوند.