به پیش اهل جهان محترم بود آنکس // که داشت از دل و جان احترام آزادی



یکشنبه، آبان ۱۹، ۱۳۹۸

زوال جنگل‌های ایران: «۷۵ درصد از جنگل‌ها به بخش خصوصی واگذار شده»

جنگل‌های هیرکانی، مرز بین مازندران و گیلان/ عکس از بهرام عابدینی/ منبع: flikr
یک استاد جنگل‌داری و جنگل‌شناسی دانشگاه تهران وضعیت جنگل‌های ایران را وخیم دانسته و گفته خصوصی‌سازی یکی از عوامل نابودی جنگل‌ها بوده و با این حال در ۴۰ سال گذشته ۷۵ درصد از جنگل‌ها به بخش خصوصی واگذار شده است.

به گزارش خبرگزاری دولتی دانشجویان ایران (ایسنا)؛ وحید اعتماد، استاد جنگل‌داری و جنگل‌شناسی دانشگاه تهران، خصوصی‌سازی جنگل‌ها را یکی از عوامل تخریب جنگل‌ها دانسته. او گفته:

« واگذاری جنگل‌ها و منابع ملی به بخش خصوصی، تیشه به ریشه جنگل‌ها زده است زیرا منفعت خصوصی باعث بهره برداری بیش از حد از جنگل می‌شود.»

به گفته این استاد جنگل‌داری، مساحت جنگل‌های ایران در حال حاضر ۱۰ میلیون هکتار است، در حالی که دکتر ساعی بنیان‌گذار علوم منابع طبیعی ایران در سال ۱۳۲۱ مساحت جنگل‌ها را ۱۹,۵ میلیون و در سال ۱۳۲۹، ۱۸,۷ میلیون هکتار تخمین زده بود. اعتماد با این حال تاکید کرده که سنجش مساحت جنگل‌ها در دهه ۲۰ شمسی بدون سنجه‌های دقیق امروزی صورت گرفته و در نتیجه آمارهای گذشته چندان قابل اتکا نیست، گرچه این قطعیت وجود دارد که مساحت جنگل‌ها بسیار بیشتر از اکنون بوده است.

به گفته اعتماد، «سیاست‌های نظام‌های اقتصادی حاکم بر جامعه» تاثیر به‌سزایی بر وضعیت جنگل‌ها دارد، و اگر این رویکرد مبتنی بر خصوصی‌سازی باشد، جنگل‌ها آسیب بیشتری می‌بینند. این استاد جنگل‌شناسی هشدار داده که جنگل‌ها نباید به هیچ وجه در اختیار بخش خصوصی قرار بگیرند.

وحید اعتماد به تاریخچه خصوصی‌سازی جنگل‌های ایران در ایران از دوران قاجاریه تا کنون اشاره کرده و گفته: «در دوران قاجاریه شرکت‌های متعدد خارجی مشغول بهره برداری از جنگل‌ها بوده‌اند.»

او گفته که تخریب جنگل‌ها با اولین واگذاری به بخش خصوصی در سال ۱۳۳۵ آغاز شد، و ادامه یافت؛ چنان که طی ۴۰ سال گذشته ۷۵ درصد از جنگل‌های ایران به بخش خصوصی واگذار شده است.

اعتماد طرح استراحت ۱۰ ساله جنگل‌ها را اقدامی مفید اما دیرهنگام دانسته و گفته با توجه به تاخیرها در انجام اقدام فوری برای احیای جنگل‌ها، «اگر بخواهیم کارشناسی تر به موضوع نگاه کنیم شاید لازم باشد دوره طولانی‌تری به جنگل‌ها استراحت داد و۱۰ سال کافی نیست.»

تخریب جنگل‌ها، تولید بی‌رویه گازهای گلخانه‌ای و استهلاک خاک و عدم مدیریت درست منابع آب در سطح جهانی موجب بروز وضعیتی شده‌اند که اکنون دانشمندان اقلیمی از آن به عنوان «وضعیت اضطراری اقلیمی» یاد می‌کنند.

چندی پیش هزاران پژوهشگر در مقاله‌ای در مجله «علوم زیستی» (بیوساینس) بر این «خطر وجودی عظیم برای بشریت» صحه گذاشته‌اند و خواهان مقابله موثر با تغییرات اقلیمی شده‌اند. پژوهشگران و فعالان محیط زیست پیش از این نیز بارها خواهان اقدام فوری کشورهای جهان برای اقدامات محلی و همکاری‌های منطقه‌ای و جهانی برای کاهش تولید گازهای گلخانه‌ای، نگهداری از جنگل‌ها و حفاظت از تنوع زیستی شده بودند.

ایران با وجود نقش قابل توجه‌اش در ایجاد گازهای گلخانه‌ای در سطح جهانی، اقدام برجسته‌ای برای تغییر سیاست‌های اقتصادی مخرب برای محیط زیست انجام نداده، و حتی با برخورد امنیتی با فعالان محیط زیست، منتقدان این سیاست‌ها را سرکوب می‌کند.

رادیو زمانه