کتاب برندۀ جایزۀ گنکور امسال، «همۀ مردمان در جهان یکسان زندگی نمی‌کنند»، نوشتۀ ژان پُل دوبوُآ
کتاب برندۀ جایزۀ گنکور امسال، «همۀ مردمان در جهان یکسان زندگی نمی‌کنند»، نوشتۀ ژان پُل دوبوُآ، تنها یک روز پس از دریافت این مهمترین جایزۀ ادبی فرانسه، به چاپ دوم رسید و ناشر آن اعلام کرد که علاوه بر ١٢٠ هزار نسخۀ اولیه، دست بکار چاپ ٢٠٠ هزار نسخۀ دیگر شده است. «پلنگ برف ها»، برندۀ جایزۀ «رونودو» نیز که تنها از سه هفتۀ پیش در بازار است به چاپ پنجم و ١٨٠ هزار نسخه رسید.
کتاب «همۀ مردمان در جهان یکسان زندگی نمی‌کنند» داستان مردی را از زبان او بازمی‌گوید که در کِبِک، ایالت فرانسه زبان کانادا، به زندان افتاده و ناگزیر هم سلول «هِلس آنژِل»، مردی هراس انگیز و در همان حال ملایم و پُرمحبت، شده است. داستان زندگی این مرد، داستانِ خوشبختیِ از میان رفته و فرو ریختن جهانی گذرا و پدید آمدنِ دنیای تازه‌ای آمیخته به بی عدالتی و خشونت و تحقیر است.
ژان پُل دوبوُآ، خود این کتاب را تلاشی برای درک جهان می‌داند و می‌گوید «این کتاب، کاری در بارۀ روشن بینی است. کوششی در بارۀ درک کارکرد جهان و پذیرش خشونت‌ها و ناهنجاری‌های آن. آگاهی به دشواری‌ها و حتی رنج زیستن و در همان حال پیگیری زندگی. این حرف فاخری نیست، اما عمیقاً انسانی است و برای من همین کافی است. در جستجوی بیش از این نیستم». ژان پُل دوبوُآ، که پیش از این ٢٢ رُمان به جهان ادبی فرانسه زبان عرضه کرده و همواره نویسنده‌ای فروتن و «بی مدعا» بوده است، بهنگام دریافت جایزۀ خود، روز گذشته ٤ نوامبر/ ١٣ آبان، خطاب به هیئت داوران گفت «در این لحظات به ژرژ بست فوتبالیست نامدار [ایرلند شمالی] می‌اندیشم که مردی دائم‌الخمر نیز بود و سخنی گفت که برای من یکی از زیباترین جملات است و کوشش می‌کنم بر پایۀ آن بیندیشم و رفتار کنم و آن اینست که من حقیقتاً از اینکه در برابر شما هستم و مورد تمجید و محبت شما قرار گرفته ام بسیار خوشنودم، اما بیش از آن از این خوشحالم که همچنان سر پا ایستاده‌ام».
این کتاب بیست و دومین رمان ژان پُل دوبوُآ است که پیش از این نیز در زمرۀ فینالیست‌های دریافت گنکور قرار داشته و چنان که «برنارپیوو»، رئیس هیئت داوران گنکور گفت «نخستین نوشتۀ او نیست که سزاوار دریافت این جایزه باشد». بگفتۀ او ژان پُل دوبوُآ نویسندۀ دوران خویش است. برنار پیوو، می‌گوید «آنچه دلپذیر است، اینست که یک قرن پس از پروست، که هموارۀ از یک دنیای واحد و آشنا سخن می‌گفت، اینک با نویسنده‌ای جهانی روبرو هستیم که خود در شهر «تولوز» [در جنوب غربی فرانسه] به دنیا آمده، شخصیت‌های داستان او در آمریکا زندگی می‌کنند، بخشی از رُمان در کانادا جریان دارد. او نویسنده ایست که در دوران خود زندگی می‌کند. برای او مرز وجود ندارد. خون ها بهم آمیخته است و سرنوشت‌ها در برخورد هر یک با دیگری شکل می‌گیرد. او در نگاه خود به جهان و در نوشتار خود، نویسنده‌ای بسیار مدرن است».
روز گذشته، جایزۀ «رونودو»، که پس از گنکور دومین جایزۀ ادبی فرانسه تلقی می شود، به «سیلون تِسون»، نویسنده و دنیاگرد فرانسوی اهدا شد. کتاب او، «پلنگ برف ها» که اندکی بیش از سه هفتۀ پیش به بازار عرضه شد، اینک به چاپ پنجم و ١٨٠ هزار نسخه رسیده است. این کتاب که به روزهای انتظار در بلندی‌های تبّت برای دیدار با «پلنگ برف‌ها»، این نماد قدرت و شکوه، پرداخته، بگفتۀ او تحسینی از «آزادی، شهوت و استقلال» این فرمانروای کم پیدای کوهستان‌های از برف پوشیده است و آنچه را انسان‌ها از دست داده اند به آنها یاد می‌آورد.
جایزۀ «فِمینا»، که برای ارائۀ دید دیگری از جهان، همۀ اعضای هیئت داوران آن خانم‌ها هستند، امسال به «سیلون پرودُن» برای کتاب «از جاده‌ها» اهدا شد. این رُمان که از آن به عنوان نوشته‌ای «حُزن زده» در بارۀ «هنر رها کردن» یاد شده، بگفتۀ نویسندۀ آن کتابی در بارۀ «خواست آزادی است که در همۀ ما وجود دارد».
«کامی لورانس»، نویسنده و منتقد ادبی و رئیس امسال هیئت داورانِ جایزۀ «فِمینا»، کتابِ برندۀ امسال را رُمانی «کاملاً معاصر توصیف کرد که از در بارۀ عشق و دوستی سخنان گیرائی دارد [...] و به روابط میان زن و مرد نگرشی امروزین دارد».
رادیو بین المللی فرانسه
