محمد رضا شجریان به دلیل تجاوز صدا و سیمای جمهوری اسلامی به آثار او به دادگاه شکایت برده بود. بعد از ۱۱۰ ماه که از این شکایت میگذرد، دادگاه شکایت شجریان را رد کرده و گفته که پخش آثار استاد آواز ایران از صدا و سیما سبب شهرت او شده. شهرام ناظری در واکنش به حکم دادگاه میگوید در شهر زور، زورگیری هم طبعاً رواج دارد. صدا و سیما شاید بتواند افرادی بیمایه را عَلَم کند ولی یک هنرمند متعالی نیازی به تبلیغات رسانه رهبر ندارد.
در اعتراضات سال ۸۸ صدا و سیمای جمهوری اسلامی سرودهایی را که شجریان در سالهای انقلاب خوانده بود، روی تصاویری مونتاژ و از شبکههای تلویزیونی پخش و چنین وانمود میکرد که شجریان با حرکت اعتراضی مردم مخالف است. شجریان به دلیل دستاندازی و تجاوز صدا و سیما به آثارش در همان سال ۸۸ به محاکم قضایی جمهوری اسلامی شکایت برده بود. روز گذشته دادگاه با این استدلال که پخش آثار شجریان از صدا و سیما باعث شهرت او شده، به نفع رسانه رهبر رأی داد.
محمد حسین آقاسی، وکیل شجریان به خبرگزاریهای داخلی گفته است:
«رأی صادره مغایر صریح قوانین است و قطعاً به این حکم اعتراض میکنیم زیرا معتقدیم حکم، با نادیده گرفتن محتویات پرونده و مستندات من به عنوان وکیل شاکی صادر شده است. بدون تردید اگر در مرحله تجدید نظر دقت کافی شود، این رأی باید نقض شود وگرنه پیام بدی برای صداوسیما دارد مبنی بر اینکه از این به بعد میتواند آثار هنرمندان را که برای تولیدشان وقت و هزینه صرف میکنند، بدون موافقت صاحب اثر پخش کند.»
در نخستین جلسه دادگاه که ۱۱ شهریور برگزار شد، محمد حسین آقاسی را تهدید به بازداشت کرده بودند.
شهرام ناظری، در واکنش به حکم دادگاه شجریان از «اجحاف» و «زورگیری» از هنرمندان سخن به میان آورده است:
« صدا و سیما همیشه این اجحاف را در حق هنرمندان انجام داده و این زورگویی و رفتار غیرعادلانه را نسبت به همه داشته است. الان ۴۰ سال است که آثار مرا پخش میکند و هیچ حق و حقوقی به من نداده، هیچ قراردادی نبسته و هیچ اجازهای هم نگرفته. شهرِ زور چگونه است؟ اینجا هم زورگیری است و غیر از این هم انتظاری نمیرود یعنی اگر بخواهند نگاهی صحیح، قانونمند و عادلانه داشته باشند، باعث تعجب است.»
ناظری در پاسخ به استدلال دادگاه با اشاره به موفقیت آلبوم «گل صدبرگ» که در سال ۱۳۶۰ به یادبود مولانا منتشر شد و با اقبال علاقمندان به موسیقی ملی ایران هم مواجه گشت، گفته است صدا و سیما ممکن است بتواند هنرمندی بیمایه را به شهرت برساند، اما در شناساندن آثار متعالی نقش مهمی ندارد.
شهرام ناظری از آمادگی خود برای شکایت از صدا و سیما به دلیل تجاوز به آثارش خبر داده اما در همان حال گفته است که اطمینان دارد این شکایتها به جایی نمیرسد.
وکیل محمد رضا شجریان هم بعد از برگزاری نخستین جلسه دادگاه رسیدگی به شکایت موکلش گفته بود امیدی به دادرسی نیست.
وکیل شجریان را تهدید کردند به بازداشت
۱۱۰ ماه از شکایت محمد رضا شجریان از صدا و سیمای جمهوری اسلامی میگذرد. محمد حسین آقاسی، وکیل استاد آواز ایران با انتشار پیامی در توییتر خبر داده که او را در نخستین جلسه دادگاه رسیدگی به این شکایت به بازداشت تهدید کردند. وکیل شجریان میگوید امیدی نیست.
در سال ۱۳۸۸ محمد حسین آقاسی از شکایت محمد رضا شجریان از صدا و سیمای جمهوری اسلامی به قوه قضائیه خبر داده بود. در اعتراضات سال ۸۸ صدا و سیمای جمهوری اسلامی سرودهایی را که شجریان در سالهای انقلاب خوانده بود، روی تصاویری مونتاژ و از شبکههای تلویزیونی پخش و چنین وانمود میکرد که شجریان با حرکت اعتراضی مردم مخالف است. استاد آواز ایران چندین بار به صدا و سیمای جمهوری اسلامی تذکر داد، اما صدا و سیما به این تذکرها بیاعتنا ماند و در همان حال روزنامه کیهان چاپ تهران هم در سرمقالهای از شجریان به عنوان یک «وطنفروش» یاد کرد که به گفته محمدحسین آقاسی سبب رنجیدگی شجریان شد و سرانجام او را وادار کرد که به محاکم قضایی جمهوری اسلامی شکایت ببرد.
یکشنبه ۱۱ شهریور بعد از ۱۱۰ ماه نخستین جلسه دادگاه رسیدگی به شکایت محمد رضا شجریان از صدا و سیمای جمهوری اسلامی برگزار شد. محمد حسین آقاسی، وکیل شجریان با انتشار پیامی در توئیتر گفته است که او را تهدید به بازداشت کردهاند:
«پس از ۴۰ سال وکالت و شرکت در صدها جلسات دادگاه درمراجع و مراحل مختلف، امروز برای اولین بار در دعوای استاد شجریان علیه رسانه ملی، تهدید به بازداشت شدم.»
آقاسی در ادامه یادآوری میکند که امیدی به دادرسی نیست:
«دقیقاً پس از ۱۱۰ ماه از تاریخ طرح شکایت، امروز اولین جلسه دادگاه تشکیل شد. اما امیدی نیست.»
قاسم شعلهسعدی، آرش کیخسروی و مسعود جوادیه سه وکیل دادگستری و همچنین تعدادی از فعالان مدنی روز شنبه ۲۷ مرداد در جریان اعتراض به نظارت استصوابی در مقابل مجلس شورای اسلامی در تهران بازداشت شدهاند. محمد حسین آقاسی، وکیل شجریان در پرونده شکایت از صدا و سیما، وکالت قاسم شعلهسعدی را هم به عهده دارد. مسعودجوادیه را در همان روز شنبه ۲۷ مرداد آزاد کردند.
کمپین بینالمللی حقوق بشر گزارش داده که پیام درفشان و فرخ فروزان و هدی عمید نیز بازداشت شدهاند. پیام درفشان وکالت خانواده کاووس سیدامامی را به عهده دارد و فرح فروزان وکیل جوانیست که برای حقوق کودکان فعالیت میکند.
محمد حسین آقاسی سالها پیش هنگام طرح شکایت از صدا و سیما گفته بود که مبنای شکایت محمد رضا شجریان قانون حمایت حقوق مؤلف و مصنف مصوبه سال ۱۳۴۸ است که هنوز هم به عنوان تنها مرجع مالکیت فکری اثر در ایران اعتبار دارد. آقاسی به رسانههای داخلی گفته بود که برخی افراد «پشت پرده آهنین» از مصونیت در برابر قانون برخوردارند. مسئولیت تجاوز به حقوق محمد رضا شجریان به عنوان تنها مالک آثارش به عهده محمد حسین صوفی، مدیر سابق مرکز موسیقی صدا و سیمای جمهوری اسلامی است. صوفی در تلافی اعلام کرده بود که ربنای شجریان که حقوق آن وقف مردم شده، از صدا و سیمای جمهوری اسلامی پخش نشود.
رادیو زمانه
رادیو زمانه