با ارسال پهپادهای نظامی به روسیه
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی ایالات متحده، ادعا کرد که جمهوری اسلامی ایران با دادن «هواپیمای بدون سرنشین» به روسیه، این کشور را در جنگ با اوکراین کمک می‌کند.
سالیوان، روز ۲۰ تیر، از تحویل «صدها» پهپاد سخن گفت و افزود که معلوم نیست «ایران تاکنون پهپادی به روسیه داده یا نه» اما کشورش اطلاعاتی در اختیار دارد که نشان می‌دهد نیروهای روسی برای آموزش نحوه استفاده از این پهپادها در ماه جاری آماده می‌شوند.
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، بخشی از «این پهپادها» دارای قابلیت حمل تسلیحات نظامی هستند و این موضوع نشان می‌دهد بمباران‌های شدیدی که اخیرا روسیه در شرق اوکراین انجام داده باعث خالی شدن انبارهای تسلیحاتی این کشور شده است.
حرف راست: اسپوتنیک، خبرگزاری دولت روسیه، بدون تکذیب یا تایید مستقیم این خبر در گزارشی با تیتر «آیا ایران به روسیه پهپاد نظامی می‌دهد؟» ضمن نقل سخنان سالیوان، نوشت: «مشخص است که ایران به تعدادی پهپاد مسلح است. به ویژه پهپادهای شناسایی ابابیل-۳ و مهاجر-۴ بی، پهپادهای ضربتی مهاجر-۶ و کرار و همچنین پهپاد کامیکازه آرش گزارش شده است.»
روزنامه جوان، وابسته به سپاه پاسداران، نیز با انتشار یک گزارش و یک یادداشت،« چرا روسیه از ایران پهپاد می‌خرد؟»، این خبر را تلویحا تأیید کرده است.
در ماه‌های اخیر، رسانه‌های رسمی ایران گزارش‌های تصویری متعددی از قدرت پهپادی و شهرهای زیرزمینی پهپادی ایران منتشر کرده‌اند.
خبر بد: پنجم تیرماه لایحه‌ی «موافقتنامه همکاری در حوزه امنیت اطلاعات میان جمهوری اسلامی و دولت روسیه» برای طی تشریفات قانونی به مجلس ارسال شد. گفته می‌شود که مواد و بندهای مختلف این لایحه درباره «اینترنت» است و علاوه بر توسعه همکاری‌های امنیتی و تبادل اطلاعات، امکان «سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌های امنیت اطلاعات» نیز مورد اشاره قرار گرفته است.
محمود صادقی، نماینده پیشین مجلس با انتشار توییتی از وزارت خارجه و وزارت ارتباطات پرسید که چرا در این باره توضیح نمی‌دهند؟
خبر بدتر: ابتدای امسال معاون امور بین‌الملل بانک مرکزی ایران از «امکانات و تمهیداتی» گفت که شرایط را برای مبادلات تجاری با روسیه به «روبل و تومان» فراهم می‌کنند.
کاظم جلالی، سفیر ایران در مسکو نیز از رایزنی برای پیوستن ایران به سامانه تراکنش مالی روسیه به نام «میر» (MIR) خبر داد.
دو هفته پیش، ابراهیم رئیسی و ولادمیر پوتین در ترکمنستان در حاشیه اجلاس کشورهای حاشیه خزر با یکدیگر دیدار کردند. در این دیدار رئیسی گفت که تبادلات مالی ایران و روسیه باید «مستقل» باشد به‌نحوی که «هیچ کشوری نتواند بر آن اعمال نفوذ و فشار کند.»
سه شنبه ۲۱ تیر، ایرنا، از سفر ولادمیر پوتین به تهران خبر داد و در گفتگو با رییس کمیسیون اقتصادی مجلس نوشت: «برنامه‌ریزی برای توسعه همکاری های اقتصادی ایران و روسیه اولویت رایزنی‌های روسای جمهور دو کشور خواهد بود.»
به فاصله چند ساعت اسپوتنیک خبر ایرنا را تایید کرد و به نقل از «سخنگوی کرملین» اطلاع داد که ولادیمیر پوتین، هفته آینده ۱۹ ژوئیه (۲۸ تیر) در اجلاس سه‌جانبه با رئیسی و اردوغان در تهران شرکت خواهد کرد.
به گزارش اسپونتک نشست‌های دوجانبه نیز برگزار خواهدشد.
تکرار تاریخ؟: در شهریور ۱۳۹۷ نیز پوتین و اردوغان به تهران سفر کردند تا در مورد جنگ داخلی سوریه گفتگو کنند، در این جنگ ترکیه از مخالفان بشار اسد حمایت غیرمستقیم کرد، در مقابل روسیه و ایران از حامیان حکومت بشار اسد بودند. در این جنگ جمهوری اسلامی از ابتدا به اسد کمک کرد تا مخالفانش را سرکوب کند و نهایتا با حملات هوایی روسیه با استفاده از خاک ایران، کفه جنگ به سود حکومت سوریه سنگین شد.
چرا این خبر مهم است؟
ادعای آمریکا در خصوص ارسال پهپاد از ایران به روسیه، بازتاب گسترده‌ای در رسانه‌های اروپا از جمله شبکه‌های اصلی آلمان داشت.
پس از تهاجم نظامی روسیه به اوکراین، از یک سو تحریم‌های گسترده غرب علیه مسکو به شدت این کشور را تضعیف کرد و از سوی دیگر روشن شد که آوازه روسیه به عنوان قدرت برتر نظامی جهان با واقعیت همخوانی ندارد؛ نیروهای روسی زودتر از آنچه تصور می‌شد با کمبود تسلیحات مواجه شدند.
روزنامه گاردین در فرودین ماه (اوایل جنگ اوکراین) گزارش داد که روسیه بخشی از مهمات و تجهیزات نظامی مورد نیاز خود را از طریق «عراق و شبکه‌های قاچاق سلاح ایران» دریافت می‌کند.
انتشار اخباری مبنی بر همکاری نظامی ایران با روسیه نشان می‌دهد که علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، تخم‌مرغ‌هایش را به تمامی در سبد روسیه گذاشته و برای به کرسی‌نشاندن سیاست کلان خود، «گردش به شرق»، نه تنها از منافع ملی ایران هزینه می‌کند و با کشوری تضعیف شده و منزوی در سطح جهانی همکاری می‌کند، بلکه بدنامی و مسئولیت را به جان می‌خرد و شریک کشتار مسکو در اوکراین می‌شود.
اخبار کشتار گسترده غیرنظامیان در اوکراین از مدت‌ها پیش منتشر شده؛ اقداماتی که دولت اوکراین آن‌را «جنایات جنگی» نامیده است. ایرینا وندیکتوا، دادستان کل اوکراین پنج روز پیش اعلام کرد که در حال بررسی بیش از ۲۱۰۰۰ مورد ارتکاب جنایت جنگی و جرایم تجاوزکارانه است که نظامیان روسیه از زمان آغاز تهاجم به این کشور مرتکب شده‌اند.
گروه‌های حقوق بشری اوکراینی نیز پیش از این گزارش دادند که سربازان روسی در تهاجم خود حتی از تجاوز جنسی نیز به عنوان سلاح جنگی استفاده می‌کنند، اما روسیه این اخبار را رد کرده است.
کمی عمیق‌تر؛ چه خوش بی مهربانی از دو سر بی
رهبر جمهوری اسلامی از ابتدای جنگ اوکراین تا کنون چندین بار از روسیه حمایت کرده و غرب را عامل ایجاد این جنگ معرفی کرده است.
او در نخستین واکنش خود به این جنگ در ۱۰ اسفند ۱۴۰۰ گفت که قضایای اوکراین مربوط به «سیاست آمریکا است. آمریکا اوکراین را به این نقطه کشاند.» خامنه‌ای آمریکا را به ورود در مسائل داخلی اوکراین، به راه انداختن اجتماعات علیه دولت‌ها و حرکت مخملی متهم کرد و در نهایت نتیجه گرفت که «اینها طبعاً به همین جاها منتهی می‌شود.»
روس‌ها بارها ثابت کرده‌اند که نه تنها منافع خود را به هم‌پیمانان (خصوصا جمهوری اسلامی) ترجیح می‌دهند بلکه توافق‌نامه‌های بین المللی را نیز زیر پا می‌گذارند. آخرین نمونه چنین اقدامی از سوی مسکو درخواست تضمین از آمریکا در میانه مذاکرات احیای برجام در وین بود که باعث توقف و بن‌بست کنونی در مذاکرات شده است.
همین حالا نیز انتخابات پارلمانی قرار است در اسرائیل برگزار شود و بسیاری از تحلیلگران از احتمال پیروزی بنیامین نتانیاهو سخن گفته‌اند. همانگونه که دشمنی نتانیاهو با جمهوری اسلامی آشکار است، روابط نزدیک و دوستانه پوتین و نتانیاهو نیز پنهان نیست. با توجه به نفوذ تل‌آویو در آمریکا، بعید نیست که جمهوری اسلامی بار دیگر به کارت بازی روسیه با اسرائیل تبدیل شود.
لایحه دولت در خصوص موافقتنامه همکاری ایران با روسیه در حوزه امنیت اطلاعات نیز می‌تواند نفوذ امنیتی مسکو را در لایه‌های درونی حکومت جمهوری اسلامی افزایش دهد، موضوعی که پیش از این نیز برخی از تحلیلگران نسبت به آن ابراز نگرانی کرده بودند.
این موافقتنامه امکان همکاری احتمالی روسیه در اجرای «طرح صیانت» را نیز فراهم می‌کند.
روسیه ۳- ایران صفر:اگر مشارکت ایران در جنگ اوکراین با ارسال پهپاد ایران را دام نظامی جنایات روسیه می‌اندازد و موافقت‌نامه‌ی همکاری در زمینه اطلاعات روس‌ها را رسما به حیات خلوت اطلاعاتی و امنیتی ایران می‌کشاند، پیوستن ایران به شبکه مالی «میر» اگر عملیاتی شود، وابستگی ایران به روسیه را از لحاظ اقتصادی نیز کامل خواهد کرد.
احمد نقیب‌زاده، استاد دانشگاه و تحلیلگر ارشد مسائل بین الملل، چندی پیش گفته بود: «من بیشتر از این می ترسم که روسیه طی سال‌های اخیر به دلیل راهبرد نگاه به شرق در جمهوری اسلامی ایران، دست به شبکه‌سازی سیاسی، دیپلماتیک، امنیتی و اطلاعاتی در داخل ایران زده باشد؛ شبکه‌ای که در حساس‌ترین نقاط بدنه حاکمیت جمهوری اسلامی ایران نفوذ کرده باشد.»
خبر ارسال پهپادهای جمهوری اسلامی به روسیه پس از انتشار اخباری در خصوص قاچاق اسلحه به مسکو تردید‌ها در مورد هواداری جمهوری اسلامی از پوتین باقی نمی‌گذارد.
علت اصلی این «هواداری» و عشق یک‌طرفه‌ی خامنه‌ای به روسیه معلوم نیست از سر «وابستگی و نفوذ» است یا رویای بی‌نیازی از غرب و ایجاد اتحاد شرقی؛ رویایی که رهبر ایران حاضر است به‌خاطر آن حتی در جنایات جنگی سازمان‌یافته روسیه مشارکت کند.
زیتون-یلدا امیری
