تارا اورامی، شهروند خبرنگار
برگزاری مراسم نوروز در روستای آیچی و نزدیک مزار مهسا با فشار نیروهای امنیتی لغو شد. گزارش حاضر از شهروندخبرنگار حاضر در شهر برای ایران‌وایر است.
****
در حالیکه مراسم استقبال از سال نو در جای‌جای کردستان در حال برگزاری است، مراسم روستای آیچی در شهر سقز و در نزدیکی مزار مهسا ژینا امینی و سایر کشته‌شدگان خیزش سراسری ۱۴۰۱ که قرار بود روز پنجشنبه دوم فروردین ۱۴۰۳ برگزار شود با دخالت نهادهای امنیتی لغو شد.
مراسم نوروز در جای‌جای کردستان همچنان ادامه دارد و مردم این برنامه‌ها را با شکوه هرچه بیشتر برگزار می‌کنند و حکومت هم با توجه به پیشینه این مراسم کمتر پیش می‌آید در آن دخالت کند و یا مانع آن شود و مادامیکه خود با بهانه‌های واهی در آن دخالت نکند این مراسمات با کمترین حواشی و در اوج شور و شادی مردم برگزار می‌شود.
با توجه به پراکندگی شهرها و روستاهای کردستان و عدم امکان یکی شدن مراسم‌ها، معمولا چند روستا با هم مراسمی را برگزار و از روزها قبل اطلاعیه‌های برگزاری آن را منتشر می‌کنند و مردم هم با توجه به شرایط موجود و دوری و یا نزدیکی این مراسم در آن شرکت می‌کنند.
از آنجا که روستای آیچی فاصله کمی با شهر سقز دارد تعدادی از ساکنان تصمیم به برگزاری مراسمی با شکوه داشتند که هم اهالی روستای آیچی و چند روستای دیگر و هم بخشی از مردم سقز بتوانند در آن شرکت کنند.
دست‌اندرکاران اما هیچگاه فکر نمی‌کردند که با ممانعت حکومت و نهادهای امنیتی روبرو شوند و از همین‌رو آماده‌کاری‌های لازم را برای بعد ازظهر پنجشنبه دوم فروردین ۱۴۰۳ انجام دادند. از همین‌رو مردم آیچی، روستاهای اطراف و جمعیت زیادی از مردم سقز با توجه به فاصله کم این روستا، خود را برای شرکت در مراسم آماده کرده و راهی مقصد شدند.
علیرغم حضور گسترده مردم، در کمال ناباوری، دست‌اندرکاران مراسم و همچنین گروه موسیقی و کسانیکه قرار بود مراسم را برگزار کنند در محل حاضر نشدند، تا اینکه پیگیری‌های حاضران به این موضوع ختم شد که نهادهای امنیتی به آنها اخطار داده‌اند که حق برگزاری مراسم را ندارند.
اگرچه نهادهای امنیتی هیچ دلیلی برای این کار نیاورده‌اند اما حاضران تأکید می‌کنند که احتمالا دلیل این ممانعت پیشفرض نهادهای امنیتی مبنی بر حرکت جمعیت از روستای آیچی به سمت آرامستان و حضور بر سر مزار مهسا ژینا امینی پس از برگزاری مراسم سقز بوده است.
یکی از حاضران با اشاره به حضورش در روستای آیچی به شهروندخبرنگار ایران‌وایر می‌گوید: «برنامه مثل سایر برنامه‌هایی که در کردستان و در طول این دو هفته شاهد بودیم فقط برگزاری جشن استقبال از نوروز بود، به روستا و محل برگزاری جشن رفتیم و اگرچه امکانات لازم برای روشن کردن آتش نوروزی فراهم بود اما برعکس سایر مراسمات خبری از موسیقی و هەڵپەڕکێ نبود و مسئولان برگزاری هم غایب بودند که بعد از پیگیری‌ها اعلام شد که مراسم به دلیل عدم حضور این افراد کنسل است، ولی اینکه چرا این افراد حاضر نیستند کسی چیزی نمی‌دانست و از گفتگوهای حاضران معلوم بود که تلفن همراه هیچکدامشان در دسترس نیست».
یکی دیگر از شرکت کنندگان نیز برای ایران وایر توضیح می‌دهد «احتمال می‌دادیم که نیروهای نظامی مانع شوند، ولی وقتی شهر را به سمت آیچی ترک کردیم و خبری از حضور نیروهای امنیتی و نظامی نبود خیالمان راحت شد و در طول مسیر هم چیز مشکوکی مشاهده نکردیم، روز پنجشنبه بود و کسانیکه قصد زیارت قبور را داشتند بصورت معمول راه خود را از زیرگذری که برای ورود به آرامستان درست شده از ما جدا می‌کردند و ما به سمت روستای آیچی که در بالادست اتوبان سقز-بانه است می‌رفتیم و آنها از زیرگذر به سمت آرامستان که در پایین دست اتوبان قرار گرفته است می‌رفتند و بنابراین هیچ مورد مشکوکی در مسیر مشاهده نشد تا اینکه به روستا رسیدیم و حجم انبوه ماشین‌ها و در نهایت مردمی که منتظر دست‌اندرکاران مراسم بودند را دیدیم که در نهایت اعلام شد مراسمی برگزار نمی‌شود، از همین‌رو خیلی‌ها تصمیم گرفتند که به نزدیکترین مراسم بروند و آن روستای خیدر بود».
مردم کردستان در طول این دو هفته نشان داده‌اند که این مراسم برای آنها مهم و حیاتی است، برای همین در آیچی هم چون قصد آنها فقط برگزاری مراسم نوروز بود، وقتی می‌بینند دست‌اندرکاران حاضر نیستند، تصمیم گرفتند که به نزدیکترین مسیر و روستایی که مراسم دیگری در آن برگزار می‌شود بروند و آن روستای خیدر بود.
آرامستان آیچی مابین دو روستای آیچی و خیدر قرار گرفته است، خیدر روستایی است که مسیر دوم مردم در سالگرد کشته‌شدن مهسا (۲۵شهریور ۱۴۰۲) برای برگزاری مراسم سالگرد بود، اما حکومت این راه را هم با باز کردن آب سد چراغ‌ویس بر روی رودخانه خشکیده مسدود کرد.
حالا پس از یک سال و نیم از کشته شدن مهسا، حکومت مانع برگزاری مراسم نوروز در یک کیلومتری آرامستان آیچی شده است ولی مردمِ مُسرّ در برگزاری مراسم، با حرکت به سمت خیدر نخواستند این مراسم ناتمام بماند.
برای رسیدن به خیدر و از آنجا که رودخانه مابین این روستا و آرامستان آیچی در این فصل از سال پُر آب است، مردم می‌بایست ابتدا به سقز برگشته و سپس به سمت خیدر بروند، یعنی مسیری ۱۵ کیلومتری را مجددا طی کرده و در مراسم آنجا حضور پیدا کنند.
در نهایت مراسم خیدر با حضور زنان و مردان و دختران و پسران سقزی و چند روستای اطراف برگزار شد.
