 |
| ريچارد تيلور |
گفته شده برنده امسال نوبل اقتصاد حرف حسابش اين است كه انسان‌ها هميشه منطقي تصميم نمي‌گيرند.
«ريچارد تيلور» طي ٤٠سال سعي كرد به همه به خصوص اقتصاددانان بگويد كه از اين انساني كه همگان مي‌شناسيم انتظار نداشته باشيد كه همه‌جا و هميشه خردورزانه تصميم بگيرد، چون برخلاف تصور اقتصاد نئوكلاسيك، انسان‌ها هميشه عقلاني نيستند.
درباره اين نظريه هم در جايي خواندم: «در مقايسه با نئوكلاسيك‌ها، نظريه تيلور به مراتب به انسان‌هاي واقعي كه تمام فكر و ذكرشان سود، سرمايه‌گذاري و خريد و فروش نيست، دغدغه‌ها و مشكلات بسياري فراتر از «حداكثر ساختن سودشان» دارند،
احساساتي مي‌شوند، تاثير مي‌پذيرند، دسترسي و امكان دريافت تمام اطلاعات جهان را ندارند، گاهي از روي نوع‌دوستي يا براي خوشحال كردن دوستي، دست در جيب‌شان مي‌كنند يا گاهي هم به سادگي اشتباه مي‌كنند، نزديك‌تر به نظر مي‌رسد.»
تيلور در مراسم دريافت جايزه ۹۰۰هزار يورويي نوبل باز نظريه خودش را تكرار مي‌كند و به شوخي شبيه جدي مي‌گويد: «تمام تلاشم را مي‌كنم كه اين پول را به غيرمنطقي‌ترين حالت ممكن خرج كنم.»
البته به ما ايراني‌ها باشد معتقديم نبايد به ايشان جايزه داد چون حرف جديدي نزده است و ما پيش و بيش از ايشان اين نظريه را اثبات كرده‌ايم.
در كشورمان اگر انگشت اشاره را به سوي هر كسي نشانه برويد، به آساني يك شاهد براي برنده جايزه نوبل امسال را خواهيم ديد. منظور من فقط مردم عادي كوچه و بازار نيستند بلكه حتي در ميان مسوولان و تصميم‌سازان و تصميم‌گيران هم فراوان سراغ داريم كساني را كه عقلاني تصميم نمي‌گيرند و منطقي عمل نمي‌كنند.
فقط يك نمونه را در نظر بگيريد؛ در موضوع يارانه‌ها و پرداخت نقدي آن به همه اقشار مردم، كدام منطق اقتصادي وجود داشت؟
كدام عاقل اقتصادي پول عظيمي را بين مردم تقسيم مي‌كند، خواه احتياج داشته باشند و خواه نداشته باشند؟ دولت و مجلس وقت اگر به فكر مصالح مردم و منافع خودشان بودند نبايد اين تصميم را به اين شكل مي‌گرفتند، اما گرفتند.
در حالي كه عقلا در دنيا در حال تجميع سرمايه‌هاي كوچك مردم و تبديل آن به يك رقم بزرگ براي سرمايه‌گذاري اقتصادي هستند، اين آقايان سرمايه‌هاي بزرگ ملي را تبديل به ارقام خيلي خيلي كوچك كرده و به جاي سرمايه‌گذاري، هزينه مصرف مردم كردند. از اين بي‌عقلي بيشتر؟ اينكه چيزي نيست.
ما الان دولتي داريم كه با اين تصميم دولت اسبق كاملا مخالف است ولي هيچ تغيير جدي در رفتار اقتصادي خود نمي‌دهد. تازه با اين تصميم جديد كه به اقشار مورد حمايت كميته امداد و بهزيستي يارانه سه‌برابري داده شود، رقم يارانه سالانه را از عدد ٤٣هزار ميليارد به رقم ٤٧هزار ميليارد هم رسانده است.
اگر مديران ما منطقي بودند و تصميمات‌شان از سر خردورزي، در اين باره حتما تصميم درستي مي‌گرفتند و با حذف بيش از نيمي از يارانه‌ها، بودجه سازندگي كشور را اضافه مي‌كردند و موجب ايجاد شغل مي‌شدند يا هزينه طرح سلامت را تامين مي‌كردند تا اين طرح خوب با مشكل مواجه نشود. ظاهرا مسوولان ما باعث شدند كه «ريچارد تيلور» جايزه نوبل اقتصاد را بگيرد.
