روز جشن آموزگاران جهان

۱۴ مهر روز جهانی آموزگار است. این روز در بسیاری از کشورهای جهان، جشن گرفته می‌شود و یکی از مناسبت‌هایی است که به اهمیت آموزش و پیشه آموزشگری توجه می‌دهد.

با آغاز سده بیست‌و‌یکم با ظهور پدیده فنلاند در آموزش‌وپرورش جهان، پرسش از راز و رمز کامیابی آموزشی این کشور به یکی از پرسش‌های مهم گستره آموزش تبدیل شد و از‌آنجایی‌که یکی از برجسته‌ترین ویژگی‌های آموزش فنلاند، داشتن آموزگاران به خوبی آموزش‌دیده‌ای است که در کار خود از اختیار و قدرت بایسته برخوردارند، بحث اختیارمندی آموزگاران در بهسازی آموزش، اهمیت و ارزش ویژه یافت. هم‌اکنون در ادبیات و گفتمان جهانی بهسازی آموزش، بر وجود آموزگارانی توانمند که در فرایند آموزش از اختیارات و قدرت بایسته بهره‌مند هستند، تأکید بسیار می‌شود. شعار امسال یونسکو نیز بر محور اختیار، قدرت و آزادی آموزگاران می‌گردد: «آموزش در آزادی، اختیار‌بخشیدن به آموزگاران». تأکید یونسکو بر اختیارمندی آموزگاران از نگاه واقع‌بینانه این نهاد به آموزش سرچشمه می‌گیرد: اگر آموزشی قصد دارد با کیفیت بالا ارائه شود، نباید به بافت جامعه و منطقه بی‌تفاوت باشد. یونسکو تأکید دارد که: «آموزگاران باید از خود رهبری حرفه‌ای، آزادی و ابزار کار، بهره‌مند باشند تا از وجود آموزشی کیفی که در آن به زمینه، نیازها و خواسته‌های دانش‌آموزان اهمیت داده می‌شود، اطمینان حاصل کنیم». این نکته را هم بگویم که یکی از ویژگی‌های دیگر آموزش فنلاند، اهمیت‌دادن به پژوهش‌های نوین آموزشی است؛ چیزی که شوربختانه در آموزش ما چندان خبری از آن نیست.

یکی از کارکردهای توجه به روز جهانی آموزگار این است که ما را با جهان آموزش همبسته می‌کند. در جهان کوچک و به‌هم‌پیوسته کنونی، نگاه بسته و سراسر بومی به آموزش، هم ناشدنی است و هم زیان‌بار. هیچ گمانی نیست که آموزش‌وپرورش ما در سطح جهان، حرف چندانی برای گفتن ندارد و سخت نیازمند به‌روزشدن و بهسازی است که البته همه می‌دانیم کار دشواری است. بی‌شک در این راه باید از تجربه‌های موفق جهانی کمک بگیریم. مناسبت‌های جهانی آموزش؛ و از‌آن‌میان روز جهانی آموزگار، می‌توانند نیاز پیوند ما با جهان آموزش را یادآوری کنند. هم‌اکنون بسیاری از اندیشه‌وران آموزشی و اجتماعی و سیاسی بر نقش برجسته آموزش کیفی در تقویت بنیان‌های دموکراسی تأکید می‌کنند. یک آموزش کیفی بر پرورش شهروندی سنجشگر و آشنا به حقوق و وظایف شهروندی پا می‌فشارد. ناگفته پیداست که چنین آموزشی، به آموزگارانی نیاز دارد که خود در چنین سپهری می‌اندیشند و زندگی می‌کنند. با نگاهی به آنچه درباره شعار و پیام امسال یونسکو مناسبت روز جهانی آموزگار در رسانه‌های جهان بازتاب یافته است، روشن می‌شود که تأکید بر خود رهبری حرفه‌ای
(professional autonomy) نمودی نمایان دارد. باید پذیرفت که برای بهسازی آموزش‌وپرورش، به آموزگارانی توانمند و اختیارمند نیاز داریم که افزون بر جامعه خود، پیوندشان با جهان پیشرو در آموزش را از یاد نمی‌برند.

شرق /  مهدی بهلولی.آموزگار و کنشگر صنفی