مستاجران کم‌درآمد تهران را ترک می‌کنند
طرح مسکن مهر که قرار بود مشکل اجاره‌نشین‌ها را حل کند، بی‌نتیجه متوقف شد.
افزایش نرخ اجاره‌بها در تهران و شهرهای بزرگ، مستاجران را به ترک این شهرها و سکونت در شهرهای کوچک‌تر و یا مناطق حاشیه‌نشین ناچار می‌کند.
حسام‌الدین عقبایی نایب رئیس اتحادیه مشاوران املاک تهران افزایش نرخ اجاره‌بها را «غیرمتعارف» توصیف کرده و به خبرگزاری دانشجویان ایران، ایسنا، گفته که مستاجران امکان پرداخت رقم‌های غیرمتعارف را ندارند.
به گفته او رشد قیمت مسکن، افزایش نرخ اجاره‌بها را به دنبال داشته است. عقبایی رشد قیمت مسکن از آغاز سال جاری را حدود ۵۰ درصد برآورد کرده و گفته است که مالکان بر همین مبنا نرخ اجاره را افزایش داده‌اند.
منابع خبری ایران پیشتر نیز رشد نرخ اجاره‌بها را «بیشتر از میزان افزایش حقوق و دستمزد کارکنان دولت» گزارش کرده بودند. گزارش میدانی این رسانه‌ها بیانگر افزایش ۷۵ درصدی اجاره‌بها در برخی از مناطق تهران است.
به عنوان نمونه نرخ اجاره یک واحد مسکونی ۵۴ متر مربعی واقع در شرق تهران (منطقه ۴) ۴۰ میلیون تومان ودیعه و ۱,۳ میلیون تومان اجاره ماهیانه اعلام شده است. اجاره یک واحد مسکونی مشابه در منطقه یک تهران – چنانچه پیدا شود- حداقل ۳۰۰ میلیون تومان رهن است.
یک مشاور املاک در تهران به اقتصاد آنلاین گفته که نرخ اجاره‌بها در مناطق گران‌تر ۱۰۰ درصد بیشتر شده است.
نرخ اجاره در مناطق جنوبی تهران هم افزایش چشمگیری داشته، نرخ اجاره برای یک واحد نوساز در میدان راه‌آهن تهران (واقع در جنوب) حداقل یک میلیون و ۱۰۰ هزار تومان برای یک متر مربع است.
همچنین در شمال منطقه جوانمرد قصاب، واحد ۵۰ متری ۱۲ سال ساخت ۱۰ میلیون تومان ودیعه و ۱ میلیون و ۲۰۰ هزار تومان اجاره ماهیانه قیمت‌گذاری شده است. رقمی که مشاوران املاک این منطقه آن را «بی سابقه» توصیف کرده‌اند.
این وضعیت سبب شده نائب رئیس اتحادیه مشاوران املاک در باره خروج مستاجران از تهران و افزایش تقاضا برای سکونت در شهرک‌های اقماری یا مناطق حاشیه‌نشین هشدار بدهد.
عقبایی گفته است که مهاجرت مستاجران به شهرک‌های اقماری مشکلات اجتماعی و معضل رفت و آمد را به دنبال دارد.
عقبایی پیشتر گفته بود که بیش از ۸۰ درصد مستاجران کارمند و یا کارگر و مزدبگیر هستند.
این گروه از مستاجران که حال باید بخش بیشتری از درآمد ماهیانه را برای اجاره بپردازند، در صورت خروج از تهران هر روز باید فاصله محل کار و سکونت را با وسایل نقلیه عمومی طی کنند.
علاوه بر این افزایش تقاضای مسکن در مناطق ارزان‌تر، تراکم جمعیت در این مناطق را افزایش و خدمات عمومی را کاهش می‌دهد. به گونه‌ای که شهردار منطقه ۲۲ تهران که یک منطقه نوساز در غرب تهران به سمت کرج است، کمبود سرانه آموزشی را یکی از بزرگ‌ترین مشکلات این منطقه عنوان کرده است.
بیش از یک سوم درآمد خانوار برای مسکن هزینه می‌شود
گزارش بانک مرکزی از درآمد و هزینه خانوار نشان می‌دهد که بیش از ۳۵ درصد درآمد خانوارها در سال گذشته برای مسکن هزینه شده است. با افزایش نرخ اجاره‌بها و قیمت انرژی سهم این گروه کالایی در سبد هزینه خانوار هم بیشتر از قبل خواهد شد.
در چنین شرایطی دولت مانع واقعی شدن دستمزدها است و توان کنترل نرخ تورم و افزایش قیمت کالاهای ضروری را ندارد. از این رو خانوارها برای جبران کسری بودجه ناشی از افزایش قیمت‌ها، هزینه کالاهای «غیرضروری» را کاهش می‌دهند. رویه‌ای که خانوارهای ساکن ایران از اواخر دهه ۸۰ خورشیدی در پیش گرفته‌اند و سهم آموزش و تفریح در سبد هزینه خانوار به کمتر از ۲ درصد رسیده است.
دولت حسن روحانی با اعلام توقف طرح مسکن مهر، طرح مسکن اجتماعی را جایگزین این طرح کرد اما تا به حال اقدامی عملی برای کاهش نرخ اجاره‌بها و یا توقف التهاب بازار مسکن انجام نداده است.
رادیو زمانه
