دیوان بین‌المللی دادگستری در شهر لاهه هلند (عکس: آرشیو)
دیوان بین‌المللی دادگستری لاهه شامگاه پنجشنبه ۲۶ ژوئیه/ ۵ مرداد با انتشار اطلاعیه‌ای تاریخ رسیدگی به شکایت ایران از آمریکا را مشخص کرد. حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی طرح شکایت در دادگاه لاهه را یک موفقیت دیپلماتیک برای جمهوری اسلامی جلوه داده است. در همان حال کمتر از ۱۰ روز به آغاز تحریم‌ها علیه ایران، ۱۰ سناتور جمهوری‌خواه به سه قدرت اروپایی هشدار دادند که اروپا از دور زدن تحریم‌های آمریکا علیه ایران خودداری کند.
دیوان دادگستری بین‌المللی شامگاه پنجشنبه با انتشار اطلاعیه‌ای در سایت دیوان اعلام کرد جلسات علنی رسیدگی به پرونده شکایت ایران از آمریکا به دلیل اعمال تحریم‌های یکجانبه از ۲۷ تا ۳۰ اوت (۵ تا ۸ شهریور ماه) در طی سه جلسه در کاخ صلح در شهر لاهه که مقر این دادگاه است برگزار خواهد شد.
شکایت ایران از آمریکا در تاریخ ۲۵ تیر ۹۷ در دیوان بین‌المللی دادگستری لاهه به ثبت رسیده است. جمهوری اسلامی در این شکایت‌نامه با استناد به معاهده دوجانبه دوستی و تجاری بین ایران و ایالات متحده در سال ۱۹۵۵ تحریم‌های اقتصادی علیه ایران را غیرقانونی خوانده است. به موجب این عهدنامه آمریکا متعهد شده بود مانع از مراودات پولی و بانکی نشود.
محسن محبی، رئیس مرکز حقوقی بین المللی ریاست جمهوری چهارشنبه ۳ مرداد به پایگاه اطلاع‌رسانی دولت گفته است:
«دولت جمهوری اسلامی ایران به علت فوریت امر و آثار سوء ناشی از برگرداندن تحریم‌های یکجانبه امریکا به ویژه در حوزه سلامت و درمان و دارو و خصوصاً امنیت هوایی، همزمان با طرح دعوی رسمی از دیوان خواسته بود که دیوان تا زمانی که در مرحله رسیدگی و صدور رای در دعوای اصلی قرار دارد، به عنوان یک امر فوری و طی دستور جداگانه‌ای برگرداندن تحریم‌ها را ممنوع سازد و از دولت امریکا بخواهد که این اقدامات را متوقف کند.»
دولت روحانی ادعا می‌کند رییس دیوان بین المللی دادگستری لاهه طی نامه‌ای رسمی از وزیر خارجه آمریکا خواسته است که سیاست‌های مربوط به ایران را طوری اتخاذ کند که تصمیمات آتی دیوان لاهه در مورد درخواست‌های ایران خدشه‌دار نشود. دیوان بین‌المللی دادگستری لاهه اما تاکنون صدور «قرار تأمین» برای ایران را تأیید نکرده است.
حسن روحانی، رئیس جمهوری اسلامی در سخنانی که روز گذشته (پنجشنبه ۴ مرداد) ایراد کرد، با تأکید بر صدور قرار تأمین برای ایران، طرح شکایت از آمریکا در دادگاه لاهه را یک موفقیت دیپلماتیک برای جمهوری اسلامی جلوه داد.
پیش از این وزارت خارجه آمریکا با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرده بود که شکایت ایران از ایالات متحده بر اساس معاهده فی‌مابین در سال ۱۹۵۵ را بی‌اساس می‌داند:
«دعوی ایران بی‌اساس است و ما قصد داریم مقابل دیوان بین‌المللی دادگستری، سرسختانه از ایالات متحده دفاع کنیم.»
در همان حال شامگاه گذشته ۱۰ سناتور جمهوری‌خواه که از مخالفان توافق هسته‌ای با ایران بودند، در نامه‌ای به سفیران سه قدرت اروپایی هشدار داده‌اند که چنانچه اتحادیه اروپا به ایران برای دور زدن تحریم‌های بانکی و نفتی کمک کند، کنگره آمریکا واکنش نشان می‌دهد. نخستین دور تحریم‌ها از ۱۳ مرداد آغاز می‌شود. ایالات متحده آمریکا اعلام کرده که چنانچه جمهوری اسلامی به شرط‌های ۱۲ گانه‌ای که مایک پمپئو – وزیر خارجه آمریکا – برای ایران مقرر کرده، عمل نکند، صادرات نفت خام ایران را به صفر می‌رساند. سناتورهای جمهوری‌خواه در این نامه نوشته‌اند که تحریم‌ها علیه ایران بر اساس قوانین آمریکا اعمال می‌شود. آنها در این نامه یادآوری کرده‌اند که هرگونه تلاش برای دور زدن یا نقض (تحریم‌ها علیه ایران) سبب اقدام کنگره در هماهنگی با دیگر نهادهای دولت آمریکا خواهد شد.
رادیو زمانه
رادیو زمانه
