آیا دوباره دست هم را خواهیم گرفت؟
شیوع ویروس کرونا روابط و تعاملات اجتماعی را به‌گونه‌ای تغییر داده است که شاید در دورنمای مراودات اجتماعی خودمان در پساکرونا به این فکر می‌کنیم که آیا بار دیگر با همدیگر دست خواهیم داد یا نه.
خبرگزاری مهر، گروه استان‌ها- بهنام عبداللهی، آناهیتا رحیمی: خوب یا بد؛ زندگی با روال ده‌ها سال پیشش، پیش می‌رفت. کرونا آمد و همه برنامه‌ها را به هم ریخت. این ویروس منحوس به برنامه‌ها اکتفا نکرد و عادت‌ها را هم داغان کرد.
شاید دو سال پیش تصور اینکه یکی از کارکنان وارد اداره شود و با همکاران خود دست ندهد، محال بود و فرضیاتی مثل بی ادبی، اجتماعی نبودن، قهر کردن و… مطرح می‌شد. حالا اما نه تنها طبیعی است، بلکه یک ارزش و رفتار انسان دوستانه به شمار می‌رود.
اگرچه در گذشته نیز شیوع ویروس‌های متعدد بر رفتار و آداب اجتماعی جوامع و انسان‌ها آثاری جدی به جای گذاشته بود؛ اما به نظر می‌رسد آثار اجتماعی کرونا عمیق‌تر است. البته همزمان شدن شیوع این ویروس با دوران ارتباطات و دنیای مجازی نیز در شیوه اثرگذاری آن بی تأثیر نبوده است.
دگرگون کردن روابط و تعاملات اجتماعی
«شیوع ویروس کرونا سبک زندگی مردم جهان، روابط و تعاملات اجتماعی را دگرگون کرده است»، این را یک جامعه‌شناس به خبرنگار مهر گفت و افزود: این دگرگونی تنها امروز را در برنمی‌گیرد بلکه این اندیشه که دیگر افراد نمی‌توانند به همدیگر نزدیک شده و در میهمانی‌ها حاضر شوند و بی‌مبالاتی را در جمع دوستان و یا در کوچه و خیابان داشته باشند به‌طورکلی تغییریافته است.
تغییر دیدگاه و آرزوهای مردم
امان اله قرایی مقدم ادامه داد: شیوع ویروس کرونا زندگی و سبک آن، آمال و آرزو، دیدگاه و چشم‌انداز مردم را تغییر داد و درواقع یک نوع آینده‌نگری بهتری را به جامعه ارزانی داشت. یعنی شیوع ویروس کرونا یک پیام را به مردم داد و آن این است که ما باید همواره در رفتار، کردار و تعاملات اجتماعی بدانیم که ممکن است یک ویروس از دیگران انتقال یابد.
شیوع ویروس کرونا زندگی و سبک آن، آمال و آرزو، دیدگاه و چشم انداز مردم را تغییر داد و در واقع یک نوع آینده‌نگری بهتری را به جامعه ارزانی داشت
قرایی مقدم افزود: امروزه دیدگاه نسل جوان و حتی کودکان به جای اینکه هر چیزی را لمس کرده و نسبت به آن بی تفاوت باشند تغییر یافته و به همین خاطر بیشتر نظافت را رعایت می‌کنند.
روابط کمرنگ شد
به عقیده این جامعه شناس روابط کمرنگ شده و دید و بازدیدها کاهش یافته است و از سویی در دیدگاه‌های مذهبی افراد نیز تأثیر گذاشته است.
او گفت: شیوع ویروس کرونا یک دوراندیشی عمیق‌تری را به افراد جامعه داده است.
این جامعه شناس معتقد است در رفتار افراد جامعه دیگر خبری از روبوسی و بغل کردن نخواهد بود و به تدریج کمرنگ‌تر خواهد شد.
افزایش سطح بهداشت فردی و جمعی
قرایی مقدم به خبرنگار مهر گفت: درک مردم از شیوع ویروس کرونا در افزایش سطح بهداشت فردی و جمعی مؤثر است و بدین گونه کاملاً مشخص است که دیگر تعاملات میان افراد مثل گذشته‌ها نخواهد بود.
این جامعه‌شناس گفت: شیوع این ویروس، رفتار، افکار و حتی اعتقادات را نیز تغییر داد و امروزه افراد جامعه با ضدعفونی کردن دست و حتی پوشیدن دستکش مورد تمسخر قرار نمی‌گیرند.
کرونا در حوزه تأثیرگذاری بر رفتار و آداب، پا را از حوزه جامعه فراتر گذاشت و به حیطه زندگی فردی اشخاص رفته و روابطی که بین انسان‌ها حاکم است، در دوران کرونا و عصر عادی تفاوت چشمگیری دارد.
تحت تأثیر قرار گرفتن آداب و رسوم
بسیاری از کارشناسان بر این باورند که کرونا یک ویروس ساخته دست بشر است که کاهش و سرد شدن روابط بین انسان‌ها را پی می‌گیرد.
«مهم‌ترین تغییری که در رفتار انسان‌ها به دلیل شیوع ویروس کرونا و توصیه‌های پزشکی نمایان شد، فاصله گرفتن از یکدیگر بوده و هست»؛ این را یک روانشناس به خبرنگار مهر گفت و ادامه داد: علی‌رغم اینکه حضور کووید ۱۹، آداب‌ورسوم انسان‌ها را در سراسر دنیا تحت تأثیر قرار داده ولی گمان بر این بود کمترین تماسی هم که تا قبل از دوران کرونا بین انسان‌ها وجود داشت، به خاطر پروتکل‌های بهداشتی از بین برود، اما گویا ما انسان‌ها بیش از قبل به اهمیت در کنار هم بودن پی برده‌ایم و نعمت مهربانی را بیش از گذشته گرامی می‌داریم.
ژاله محمودی جسور افزود: تقریباً هر فردی در شرایط حاکم، آرزوی به آغوش کشیدن عزیزانش را در سر می‌پروراند؛ آرزوی نوشیدن فنجانی چای، خوردن غذا دور یک میز با بستگان عزیز خواهش هر انسانی شده و این شاید یکی از مهم‌ترین اتفاقات عصر یخ‌زده ما باشد.
بازگشت به نیازهای انسانی مهم‌ترین اتفاق بعد کرونا است
او معتقد است که بازگشت به نیازهای انسانی مهم‌ترین اتفاق بعد از کرونا است چراکه شیوع ویروس کرونا و شرایط ایزولاسیون باعث شد خانواده‌ها اوقات بسیار بیشتری را در کنار هم بگذرانند.
این مدرس دانشگاه بیان کرد: در این میان تحکیم بنیان خانواده اتفاقی بود که جلوه‌گر شد؛ به‌این‌ترتیب که اگر بنیان قوی بود، افراد خانواده در کنار یکدیگر آرامش را یافتند.
بازگشت به نیازهای انسانی مهم‌ترین اتفاق بعد از کروناست چرا که شیوع ویروس کرونا و شرایط ایزولاسیون باعث شد خانواده‌ها اوقات بسیار بیشتری را در کنار هم بگذرانند
او در ادامه افزود: اما اگر این بنیان مستحکم نبود، مشکلاتی که به تعبیری به زیر فرش جارو شده بود، سر درآورده و فضای متشنج را نمایان کرد.
رشد چشمگیر آمار خشونت‌های خانگی
محمودی با اشاره به رشد چشمگیر آمار خشونت‌های خانگی یادآور شد: البته ضعف در امور اقتصادی حاصل از شرایط کرونا، در کنار بقیه مسائل بر رشد خشونت‌های خانگی نیز دامن زد.
محمودی با اشاره به احتمال فرسودگی و افسردگی برخی افراد در دوران کرونا، یادآور شد: عشق و محبت خاصیت ضدافسردگی دارد چون عشق ورزی و ابراز محبت میزان سروتونین را افزایش می‌دهد که نقش آن ایجاد احساس نشاط و آرامش در انسان‌هاست؛ در آغوش گرفتن عزیزان عامل از بین رفتن استرس بوده و سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند.
او افزود: بنابراین به نظر می‌رسد ابراز احساسات مثبت مثل عشق و محبت در استحکام کانون خانواده‌ها تأثیر مثبتی داشته باشد؛ خانواده‌هایی که در ابراز محبت و نشان دادن عشق و علاقه خویش هیچ‌گونه محدودیتی برای خود قائل نمی‌شوند فضایی امن و پر اطمینان را برای فرزندان خود می‌سازند.
کرونا بااینکه تغییراتی اساسی در نحوه تعامل انسان‌ها پدید آورده است، از طرفی هم می‌تواند به‌عنوان یک فرصت تلقی شود.
با توجه به اینکه در عصر حاضر ارتباطات مجازی به شکل ویژه‌ای گسترش‌یافته است، انسان‌ها می‌توانند با تکیه‌بر این ظرفیت، دوران سرد روابط کرونایی را پشت سر بگذارند. البته برخی کارشناسان بعید می‌دانند در دوران پساکرونا، عادت‌هایی مثل دست دادن و در آغوش گرفتن به‌سرعت مجدد رواج یابد.
