بدهی دولت ۵ برابر درآمد نفت سال ۱۳۹۵
اما این آمارها برای همیشه پنهان نخواهد ماند
و به صورت غیر برنامهریزی شده از دهان
برخی مدیران دولت به گوش مردم
میرسد یا در نوشتههای
کارشناسان به چشم میآید. این اعداد،
شاید به صورت جداگانه آنقدر
ترسناک به نظر نیایند، اما وقتی به صورت مجموعه در
کنار هم قرار میگیرند، ابعاد
هراسناکی پیدا میکنند.
تازهترین عدد بسیار دهشتناک،
اندازه بدهی دولت
است که مجید انصاری آن را از سوی وزیر اقتصاد
اعلام عمومی کرده است. او میگوید
بدهیهای دولت ۵۰۰ هزار میلیارد
تومان شده و با توجه به اینکه هزینههای جاری دولت
۱۶۰ هزار میلیارد
تومان است، یک محاسبه ساده نشان میدهد
بدهی دولت ۳ برابر هزینههای جاری
شده است.
از سوی دیگر، وزیر نفت میگوید
قیمت هر بشکه نفت در بودجه سال
۱۳۹۵ ،۳۵ دلار تعیین شده است.
آمارهای منتشرشده نشان میدهد
ایران در بهترین حالت میتواند
در سال ۱۳۹۵ روزانه ۲میلیون بشکه نفت
بفروشد که در کل سال ۱۳۹۵ حدود
۷۳۰ میلیون بشکه میشود
و درآمد آن نزدیک
به ۲۵ میلیارد
دلار خواهد شد.
در صورتی که قیمت هر دلار در
سال آینده به طور میانگین ۴ هزار تومان باشد و دولت
همه ۲۵ میلیارد
دلار را به ریال تبدیل کند،
درآمد ریالی دولت
۱۰۰ هزار میلیارد
تومان میشود که کفایت بودجه
جاریاش را نمیدهد چه برسد
به اینکه بدهیهایش را پرداخت
کند.
ورود سالانه دست کم یک
میلیون نیروی کار تحصیلکرده به بازار کار و ایجاد
شغل پایدار برای این شمار نیروی کار جوان در
حالتی که برای هر شغل ۵۰ میلیون تومان نیاز باشد،
یعنی اینکه در سال نیاز به۵۰ هزار میلیارد تومان سرمایه است. در
شرایط رکودی کنونی که این میزان پول از داخل
تامین نمیشود چه باید کرد؟
دخل و خرج دولت در
سال آینده با محاسبات ساده و در
شرایط ادامه وضع موجود است که
مشاور ارشد رئیس جمهور را به این نتیجه رسانده
که باید اقتصاد حرف اول کشور
باشد. در چنین وضعی است که
معاون پارلمانی رئیس جمهور با اشاره به کاهش شدید
قیمت نفت و بدهیهای هنگفت دولت،
می گوید حجم مشکلات امروز در
۳۷ سال گذشته بینظیر است.
مجید انصاری معتقد است مطالبات
سنگین چند صد هزار میلیاردی
بر دوش دولت سنگینی میکند.
ناتوانی
در پرداخت بدهیها
بانک مرکزی به تازگی با انتشار آمار مربوط به متغیرهای پولی و اعتباری سه ماهه
نخست امسال اعلام کرد؛ میزان بدهیهای
دولت به این بانک تا پایان خرداد
ماه به حدود ۲۵ هزار میلیارد
تومان رسید. مطابق این گزارش دولت
تا پایان فصل بهار حدود ۱۰۰ هزار میلیارد
تومان نیز به دیگر بانکهای کشور بدهکار
بوده و این ارقام شامل دیگر بدهیهای
دولت، از جمله به پیمانکاران بخش خصوصی نمیشود.
به گزارش «ساعت ۲۴»، عباس آخوندی،
وزیر راه و شهرسازی دهم شهریور امسال مجموع بدهیهای
دولت را ۳۰۰ هزار میلیارد تومان اعلام کرد
و انصاری از قول وزیر اقتصاد میگوید
این رقم به ۵۰۰ هزار میلیارد
تومان میرسد. بهای هر بشکه نفت خام اکنون به کمتر از ۳۲ دلار
رسیده و این امر بودجه را با
کسری هنگفتی روبهرو میکند که به معنای افزایش بدهیهای
دولت خواهد بود.
کسری
بیسابقه بودجه
محمدباقر نوبخت، سخنگوی دولت
اول دیماه از تاثیر شدید
سقوط قیمت نفت بر کاهش درآمدهای
دولت خبر داد
و گفت: «پیشبینی ما این است که ۲۰۲ هزار میلیارد تومان تحقق منابع در
بودجه ۹۴ داشته باشیم»؛ در سال
جاری منابع عمومی بودجه ۲۳۵ هزار میلیارد تومان پیشبینی شده
که با توجه به برآوردهای سخنگوی دولت
دستکم ۳۲ هزار میلیارد تومان کسری خواهد
داشت. محمدعلی نجفی، مشاور
رئیس جمهور و دبیر ستاد
هماهنگی اقتصادی دولت، شهریور
ماه امسال که بهای نفت در محدوده
بشکهای ۴۰ دلار
قرار داشت، پیشبینی کرده بود
که درآمدهای دولت
تا پایان سال ۱۸۰ هزار میلیارد
تومان بیشتر نباشد.
با این حساب، کسری بودجه میتواند
به ۵۵ هزار میلیارد
تومان برسد. نجفی احتمال میدهد
که میزان کسری بودجه سال ۹۴ در تاریخ جمهوری اسلامی بیسابقه باشد.
وی میگوید تبدیل رشد
منفی نزدیک به هفت درصد
به مثبت یک درصد در
دولت یازدهم «گامی بلند
اما ناکافی» محسوب میشود.
تردید
در دستیابی به رشد اقتصادی ۵ درصدی
با این حساب، به نظر می رسد پیشبینیها از دستیابی
به رشد ۵ درصدی در
سال آینده دور از دسترس
باشد. هر چند رئیسجمهور چندی
پیش در شهرری اظهار امیدواری
کرده است که در سال آینده
دارای رشد اقتصادی
قابل ملاحظه خواهیم بود و سال ۹۵ امید رشد ۵ درصدی
در اقتصاد ایران را داریم،
اما حجم بالای بدهیهای دولت،
کاهش شدید درآمدها
وکسری بودجه تحقق این مهم را با شک و تردید
همراه میکند، مگر اینکه آنگونه که دولتمردان
انتظار دارند هجوم سرمایهگذاران
داخلی و خارجی کمی از فشار شدید
اقتصادی بکاهد؛ امری که با
شرایط کنونی فضای کسب وکار کشور چندان همخوانی ندارد.