رابطه آشفته بین اسرائیل و یونسکو با اتمام سال ۲۰۱۸ پایان یافت. ایالات متحده هم که با طرح اتهام “تبعیض علیه اسرائیل” آغازگر این آشفتگی بود، سازمان آموزشی، علمی و فرهنگی سازمان ملل متحد (یونسکو) را ترک کرد.
یک مقام وزارت امور خارجه اسرائیل یکشنبه گفت: «متأسفانه، یونسکو تبعیض سیستماتیک علیه اسرائیل را اتخاذ کرده است. این سازمان برای بازنویسی تاریخ توسط افرادی که از یهودیان و دولت اسرائیل متنفر هستند، استفاده می‌کند!”
ایالات متحده و رژیم صهیونیستی تصمیمات خودشان را سال ۲۰۱۷ اعلام کردند اما طبق اساسنامه یونسکو، خروج در پایان سال بعد اجرایی می‌شود که در این مورد ۳۱ دسامبر ۲۰۱۸ اجرایی شد.
اسرائیل در ۱۹۴۹ به یونسکو ملحق شده بود. این آژانس بیشتر برای برنامه میراث جهانی شناخته شده است که سایت‌های فرهنگی را شناسایی می‌کند و هدف آن حفظ سنت‌ها است. اما همچنین برای دفاع از آزادی مطبوعات، ترویج آموزش برای زنان و مبارزه با افراط گرایی و ضد یهودیت کار می کند. خروج اسرائیل از یونسکو از سایت‌های موجود درون سرزمین‌های اشغالی تاثیری نخواهد گذاشت.
برخی از محافظه‌کاران اسرائیلی این سوال را مطرح می‌کنند که آیا خروج از یونسکو اقدام صحیحی بوده است یا خیر؟
در پاسخ به این سوال جیورا سولار، از معمارانی که در سال‌های اخیر برنامه‌های متعدد برای سایت‌های میراث جهانی آماده کرده، می‌گوید: فکر نکنم این تصمیمی هوشمندانه باشد. این اقدامی سیاسی است. قطعا با خیلی از تصمیمات یونسکو موافق نیستم اما این سیاسی‌کاری است. با خروج از آن کسی جز خودمان را تنبیه نمی‌کنیم. این یونسکو نیست که علیه اسرائیل است؛ این کشورها هستند که علیه آن رای می‌دهند.
زمانی که یونسکو اولین نهاد سازمان ملل متحد شد که فلسطین را به عنوان یک عضو کامل در سال ۲۰۱۱ پذیرفت، دولت اوباما به سرعت پرداخت مبالغ سالانه خود را که مبلغی حدود ۲۲ درصد کل بودجه این سازمان می‌شد، متوقف کرد. براساس یک قانون ملی، ایالات متحده قادر است اعتبارات آژانس‌های سازمان ملل متحد را که فلسطین را به عنوان عضو کامل به رسمیت می‌شناسند قطع کند.
اسرائیل هم پرداخت‌های خود را متوقف کرد.
سال ۲۰۱۶ روابط دیپلماتیک بیش از پیش تیره شد؛ چرا که یونسکو قطعنامه‌هایی را به تصویب رساند که به گفته مقام‌های اسرائیلی روابط یهودیت با اماکن مقدس در قدس را نادیده می‌گرفت که شامل اشاره به حرم شریف تنها با نام‌های عربی و انگلیسی و حذف عبری آن می‌شد. بنیامین نتانیاهو، نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی در واکنش به آن گفت: “یونسکو اندک مشروعیت باقیمانده خودش را هم از دست داد.”
یونسکو همچنین به اسرائیل به عنوان قدرت اشغالگر اشاره می‌کند و اقدامات این کشور در اراضی فلسطینی را زیر سوال می‌برد.
سال ۲۰۱۷ یونسکو قطعنامه دیگری را تصویب کرد که موجب نگرانی مقام‌های رژیم صهیونیستی شد؛ یونسکو، بخش قدیمی شهر الخلیل در کرانه باختری را به عنوان یک میراث جهانی ارزشمند و در معرض خطر فلسطینی اعلام کرد.
ایالات متحده اعلام کرد از این سازمان بیرون می‌آید و به مدعی “برخورد جانبدارانه علیه اسرائیل” شد و رژیم صهیونیستی هم به دنبال آن دست به اقدام مشابهی زد.
ایالات متحده پیشتر هم در دوران ریاست جمهوری رونالد ریگان در سال ۱۹۸۴ یونسکو را ترک کرده بود و در دولت جورج بوش در سال ۲۰۰۳ مجددا با “تاکید بر پیام همکاری بین‌المللی” و همزمان با شروع جنگ آمریکا در عراق، به آن ملحق شد.
در دوران دبیرکلی ادره آزوله در یونسکو که نوامبر ۲۰۱۷ منصوب شد، این مناقشات دیپلماتیک در ۲۰۱۸ آرام‌تر شد و تلاش‌های میانجیگرانه هم صورت گرفت تا مقام‌های اسرائیلی به ماندن در این سازمان متقاعد شوند. قطعنامه دوسالانه کاهش یافت. سفیر وقت رژیم صهیونیستی در یونسکو درباره “روح جدیدی” سخن گفت و بعید ندانست که خروج احتمالی به تعویق بیفتد.
گرچه پیشرفت‌هایی حاصل شد اما ظاهرا برای نتانیاهو کافی نبوده است. نخست‌وزیر رژیم صهیونیستی ماه سپتامبر دعوت برای شرکت در یک کنفرانس با موضوع یهودی‌ستیزی را که یونسکو در حاشیه مجمع عمومی برگزار کرد، نپذیرفت.
او گفت: اگر یونسکو در آینده به جانبداری علیه اسرائیل پایان دهد، دیگر تاریخ را انکار نکند و حقیقت را قبول کند، اسرائیل با افتخار دوباره عضو آن خواهد شد.
ایسنا / دویچه وله فارسی
