روزشمار دولت بختيار
چهارشنبه بیست و هفتم دی ماه ۱۳۵۷
پیام تاریخی بختیار به ملت ایران: آنچه را که باید به عرضتان برسانم آن است که ملت ایران در یک پرتگاه بود و نبود قرار گرفته و نتیجه ٢٥ سال اختناق و فساد، خشم شما هم میهنان عزیز را برانگیخته است. در این ساعات سرنوشت ساز باید با منطق و خونسردی به آینده کشور، که آینده خودتان است، توجه کنید و کینه توزی و خودخواهی را کنار بگذارید. وقت آن است که ملت ایران ثابت کند که استحقاق آزادی و دموکراسی را دارد. وقت آن است که ما به جهانیان بفهمانیم که کشور ما می تواند یک کشور آزاد، مستقل و دموکرات باشد. ما نباید به حقوق مردمی که با ما اختلاف عقیده و اختلاف سلیقه دارند تجاوز نماییم. ما نباید کاری انجام دهیم که افراد این آب و خاک در مقابل یکدیگر قرار گیرند. ما نباید کاری بکنیم که خدای نخواسته زمزمه های شومی از بعضی از نقاط کشور به گوش برسد.
روزشمار يك انقلاب، كارى است كه چهار سال پيش [۲۰۰۹] به صورت مشترك با ابراهيم نبوى انجام دادم. روال كار اين بود كه دوره هايى از اين مجموعه را ابراهيم نبوى انجام مى داد و دوره هايى را نيز من. يكى از دوره هايى را كه من نوشتم، از ١٦ دى تا ٢٢ بهمن و مقارن با دوران نخست وزيرى شاپور بختيار است. در اينجا مى توانيد اين روزشمار را بخوانيد.
چكيده
شاپور بختيار در پيامى تاريخى به مردم ايران گفت: ايران در خطر است. نخست وزير گفت: تمام حقوق و سنت های برباد رفته مشروطیت را زنده کردم و در مدت ده روز زمامداری با وجود شرایط بسیار دشوار، آنچه را که مترقی ترین احزاب سیاسی می توانند ارائه دهند من توانستم به ملت ایران تقدیم نمایم.
وى افزود: در بحرانی ترین دقایق حیات کشور قبول مسئولیت اداره آن را نمودم و بر عکس دولت های پیشین محور فعالیت خود را بر اساس حکومتی دموکراتیک که در آن کلیه افراد کشور آزادانه بتوانند ابراز عقیده نموده و در امور مربوط به خود و هم میهنشان فعالیت داشته باشند استوار نمودم.
بختيار خطاب به مردم ايران گفت: ملت ایران در یک پرتگاه بود و نبود قرار گرفته است. در این ساعات سرنوشت ساز باید با منطق و خونسردی به آینده کشور، که آینده خودتان است، توجه کنید و کینه توزی و خودخواهی را کنار بگذارید. وقت آن است که ملت ایران ثابت کند که استحقاق آزادی و دموکراسی را دارد. وقت آن است که ما به جهانیان بفهمانیم که کشور ما می تواند یک کشور آزاد، مستقل و دموکرات باشد. به فکر آینده خود و فرزندان خود باشید…
روزنامه هاى امروز نوشتند: آیت الله خمینی رفتن شاه را به مردم تبریک گفت. اين روزنامه ها جشن و شادى مردم ايران در روز رفتن شاه را پوشش دادند.
عليرضا نورى زاده نيز در شعرى، ضمن پيروز و سربلند ناميدن مجاهدين و سرشار و پر غرور ناميدن فداييان و دفاع تمام قد از رهبرى انقلاب، شادمانى خود را از رفتن شاه بيان داشت.
در اين روز، روزنامه ها اعلاميه آيت الله شريعتمدارى را به چاپ رساندند كه در آن آمده بود، «بدون اجازه حکام شرع و مراجع تقلید، هیچکس نمی تواند در مجازات مردم اقدام کند. وی در این اطلاعیه صحبتی از نقش دادگستری کشور در امور قضا نکرده است». اين اطلاعيه بخاطر قتل های زیادی که انقلابیون از افراد منتسب به ساواک یا نیروهای مسلح و خانواده های آنها کردند، صادر شد.
امروز بختيار به فرماندهان نظامى ايران دستور داد كه جز برای دفاع از خود تیراندازی نکنند.
اما خبر اصلى امروز، پيام تاريخى دكتر شاپور بختيار به مردم ايران بود.
پیام تاریخی بختیار به ملت ایران: ایران در خطر است
شاپور بختیار نخست وزیر پس از عزیمت شاه به خارج و ورود به نخست وزیری طی پیامی خطاب به «هم میهنان عزیز» گفت: » همانطوریکه در برنامه دولت به طور مشروح بیان داشتم اینجانب در بحرانی ترین دقایق حیات کشور قبول مسئولیت اداره آن را نمودم و بر عکس دولت های پیشین محور فعالیت خود را بر اساس حکومتی دموکراتیک که در آن کلیه افراد کشور آزادانه بتوانند ابراز عقیده نموده و در امور مربوط به خود و هم میهنشان فعالیت داشته باشند استوار نمودم. تمام حقوق و سنت های برباد رفته مشروطیت را زنده کردم و در مدت ده روز زمامداری با وجود شرایط بسیار دشوار، آنچه را که مترقی ترین احزاب سیاسی می توانند ارائه دهند من توانستم به ملت ایران تقدیم نمایم.
آنچه را که باید به عرضتان برسانم آن است که ملت ایران در یک پرتگاه بود و نبود قرار گرفته و نتیجه ٢٥ سال اختناق و فساد، خشم شما هم میهنان عزیز را برانگیخته است. در این ساعات سرنوشت ساز باید با منطق و خونسردی به آینده کشور، که آینده خودتان است، توجه کنید و کینه توزی و خودخواهی را کنار بگذارید. وقت آن است که ملت ایران ثابت کند که استحقاق آزادی و دموکراسی را دارد. وقت آن است که ما به جهانیان بفهمانیم که کشور ما می تواند یک کشور آزاد، مستقل و دموکرات باشد. ما نباید به حقوق مردمی که با ما اختلاف عقیده و اختلاف سلیقه دارند تجاوز نماییم. ما نباید کاری انجام دهیم که افراد این آب و خاک در مقابل یکدیگر قرار گیرند. ما نباید کاری بکنیم که خدای نخواسته زمزمه های شومی از بعضی از نقاط کشور به گوش برسد.
من به اتکای قانون و به عنوان یک نخست وزیر مسئول از تمام اختیارات و امکانات خود برای جلوگیری از هرج و مرج و تجاوز به حقوق مردم عمل خواهم کرد. در عین حال که به شما اطمینان می دهم که در اسرع وقت متجاوزین به حقوق ملت مجازات خواهند شد، از شما می خواهم که همانطور که آیات عظام انتقام شخصی و تخریب را محکوم نموده اند، شما نیز به عنوان ایرانیانی پاک نهاد و روشن دل گوش به تحریکات عناصر مشکوک و غیر مسئول فرا ندهید و همواره به فکر آینده خود و فرزندان خود باشید. بسیار طبیعی به نظر می رسد که تحویل یک جامعه با نظام استبدادی به یک جامعه مترقی و دموکرات، بدون برخورد میسر نخواهد بود ولی ما به اندازه کافی قربانی داده ایم…»
وی در پایان پیام خود با تاکید این که ایران را در خطر می بیند، گفت:
» من در انجام وظایف نخست وزیری که ثبات و موجودیت کشور را تضمین می نماید لحظه ای به خود تردید راه نخواهم داد. من به عنوان یک ایرانی مبارز که وطن خود را در خطر یافته قبول مسئولیت نمودم. باشد که دعای خیر شما و گذشت زمان مرا از بوته امتحان روسفید و سربلند بیرون آورد.»
بختیاربه ارتش: جز برای دفاع از خود تیراندازی نکنید
در حالیکه تیمسار قره باغی و دیگر فرماندهان نظامی در شورای امنیت ملی ضمن ابراز نگرانی از اوضاع خواستار برخورد جدی تری با انقلابیون بودند، شاپور بختیار به نیروهای مسلح کشور دستور داد، به روی هیچکس تیراندازی نکنید مگر در دو مورد: اول اینکه » اگر به سوی شما یا مواضع حساس مانند کلانتری، ژاندارمری، پادگان و غیره… تیراندازی شود.» و دوم این که » پرچمی جز پرچم ایران در محلی به اهتزاز در آید.»
آیت الله شریعتمداری: نمی توان بدون اجازه مراجع تقلید افراد را مجازات کرد
آیت الله شریعتمداری با صدور اطلاعیه ای به تاریخ ٢٥ دی که در نشریات ٢٧ دی به چاپ رسید، اعلام کرد که بدون اجازه حکام شرع و مراجع تقلید، هیچکس نمی تواند در مجازات مردم اقدام کند. وی در این اطلاعیه صحبتی از نقش دادگستری کشور در امور قضا نکرده است. در این اعلامیه آمده است:
» در این موقع حساس که موج خروشان آزادیخواهی و استقلال و رهایی از نظام طاغوتی و استبداد به اوج خود رسیده و جامعه مسلمان ایران یکپارچه به سوی برقراری حکومت عدل و نظام عادلانه اسلام پیش می رود یاد آوری نکاتی چند به عموم مسلمانان ضروری می نماید.
شنیده می شود که دستهایی مرموز در صدد بر آمده اند که جوانان غیور مسلمان ما را به انتقامجویی از افرادی وادارند که به آنان اسم سازمانی و یا اعوان و انصار ظلمه داده اند و از این طرق مردم را تحریک به آتش زدن منازل و حتا کشتن چنین اشخاصی و چه بسا زنان و کودکان بی گناهی می نمایند. عموم مردم مسلمان باید بدانند که در مسیر نهضت اسلامی تمام اعمال و کردار انقلابی باید مطابق موازین شرع و قانون حق بوده و هیچکس نمی تواند بدون اجازه حکام شرع و مراجع تقلید مستقیمن در تنبیه و مجازات افراد اقدام نماید.
البته حساب کسانی که سالیان دراز بر مردم مظلوم و دربند کشیده ما تعدی و ظلم روا داشته از دیگران جداست و مسلمن باید به مراجع تقلید معرفی شوند تا ترتیب مجازات و عقوبتشان داده شود. اینکه تاکید می کنیم که باید حاکم شرع دستور مجازات خاطیان و جنایتکاران را بدهد بدین علت است که خدای ناکرده در اثر عدم تشخیص گناه و میزان عقوبت، کمترین بی عدالتی و ظلم حتا در مورد دشمنان ما نیز صورت نگیرد.»
در هفته گذشته به علت قتل های زیادی که انقلابیون از افراد منتسب به ساواک یا نیروهای مسلح و خانواده های آنها کردند، آیات عظام خمینی، مرعشی، گلپایگانی، روحانی، طالقانی و دیگران با صدور اطلاعیه هایی مردم را به آرامش و خودداری از انتقامجویی دعوت کردند.
آیت الله خمینی رفتن شاه را به مردم تبریک گفت
آیت الله خمینی به محض پخش خبر خروج شاه از ایران طی یک مصاحبه مطبوعاتی، از رفتن شاه به عنوان یک پیروزی مقدماتی نام برد و آن را به » ملت قهرمان ایران» تبریک گفت. آیت الله ضمن صدور اطلاعیه ای که امروز منتشر شد، سلطنت پهلوی را با خروج شاه » پایان یافته» اعلام کرد و از نظامیان خواست از حمایت «شاه مخلوع» دست بردارند. آیت الله خمینی در اطلاعیه خود بر موارد زیر تاکید کرد:
» ١- از قرار اطلاع مامورین دولت شاه شبها گندم انبارها و سیلوها را با کامیونها می برند و می خواهند قحطی مصنوعی بوجود آورند. وظیفه حتمی مردم تهران و شهرستانها است که از این عمل شدیدا جلوگیری کنند و عده ای از معتمدین را به نظارت بگمارند که این عمل غیرانسانی دولت را خنثی کند. غفلت از این امر مسوولیت شرعی دارد.
٢- از قرار مسموع دولت آمریکا در صدد است که اسلحه و مهماتی را که در ایران است و در مقابل نفت به مردم ایران تحمیل کرده است یا به سرقت ببرد اگر تا کنون نبرده باشد، چنانچه بعضی خبرنگاران پافشاری کرده اند، و یا منفجر کنند. بر افسران و درجه داران ارتش و سایر نیروهای سه گانه است که از آن جلوگیری کنند و بر ملت است که با ارتش در این امر همکاری کنند و نگذارند بیش از این مال ملت را نابود و یا چپاول کنند. افسران محترم بدانند که مسامحه در این امر جنایت به کشور و اسلام است.
٣- کشاورزان محترم همت کنند و از اقدام برای کشت خصوصا دیمی غفلت نکنند، ممکن است مفسدین قحطی مصنوعی ایجاد کرده و کشور را در مضیقه قرار دهند.
٤- بانکهای اسلامی به کشاورزان بمنظور ادامه کشاورزی قرض الحسنه بدهند و مسلمانان در این امر حیاتی با این بانکها تشریک مساعی نمایند تا جلوی توطئه شیطانی گرفته شود.
٥- به جمیع بانکهای خارج از کشور اعلام می شود که سپرده های شاه و بستگان او و سایر دزدان اموال ملت محروم که صورت بعضی از آنان تهیه شده است، از آن ملت است که اینان اختلاس نموده از کشور خارج کرده اند. بانکها این وجوه سپرده شده را نباید به آنان تحویل دهند که بزودی مقامات صالحه علیه آنان اقامه دعوی خواهند کرد.
٦- به وکلای غیرقانونی مجلسین اخطار می شود که از رفتن به مجلسین احتراز کنند و در صورت تخلف مورد مواخذه ملت شریف قرار خواهند گرفت.
٧- از دانشگاهیان محترم انتظار دارم اکنون که دانشگاهها این دژهای مبارزات دانشجویان فداکار را باز کرده و به شعارهای ضد رژیم فاسد و تظاهرات علیه دولت غاصب شاه و علیه شورای غیرقانونی سلطنتی ادامه دهند و استادانی را که با دستگاه ظلم و اختناق رابطه دارند یا طرفدار رژیم فاسد هستند نیز نپذیرند و آنان را به جرم ضربه به حیثیت دانشگاه و دانشجو به دانشگاهها راه ندهند.
٨- به کسانی که در شورای سلطنتی غیرقانونی به عنوان عضویت داخل شده اند اخطار می کنم که این عمل غیرقانونی و دخالت آنان در مقدرات کشور جرم است و بی درنگ از این شورا کناره گیری کنند. در صورت تخلف مسوول پیشامدها هستند.
٩- اعضای شورای انقلاب اسلامی در داخل کشور هستند و به زودی معرفی خواهند شد.
دیشب که شهر ها همه گل بود…
امروز روزنامه اطلاعات ٢٧ دی ماه ١٣٥٧ شعری از علیرضا نوری زاده، نویسنده و روزنامه نگار معتبر ایرانی را منتشر کرد. در این شعر که به مناسبت رفتن شاه منتشر شده است، شاعر احساس های خود را به کلمه آورده است:
دیشب
وقتی چراغ ها همه روشن شد
من چشم های سبز کبودت را
از پشت خواب خونی شهرم
دیدم
وقتی تو بی دریغ
از شهر ما گذشتی و رفتی
ما بردگان ننگ و جنون بودیم
حتی برای تو
ما اشک های خود را پنهان کردیم
دیشب ولی
در کوچه ها تمام صداها
سرشار از سرود تو می شد
– گلهای سرخ پرپرمان را ای واژه های شاعر تاریخ
از نو کفن کنید –
آنها میان باد نشستند
آنها به دست باد شکستند
دیشب
وقتی که شهر
شیرین شد
و کوچه ها، تمامی آن کوچه های خون
گل داد
نور داد
بر بام شهر
تو ایستاده بودی
و با صدای عاشق و سرشارت
افسانه های گمشده را می خواندی
دیگر کسی تصویر مهربانت را در پشت ترس و بهتش
پنهان نمی کند
مردم شکوهمند ترنم
از رستن و رهایی و فریادند
و درنگاه شهر
آن چشم های سبز گذر دارد –
اینک تمام مردم شهرت
پیروز و سربلند و » مجاهد»
اینک تمام مردم شهرت
سرشار و پرغرور و » فدایی»
در دست هایمان
در حرفهایمان
در شعر هایمان
حتی در روزنامه هامان
چیزی شکفته است
چیزی چنان تو زیبا
خونین ولی معطر
چیزی شکفته است
و در میان اینکه آواز
می بینم
» دامون» و «عاطفه»
چشم انتظار آمدنت
بر جاده های شرق اساطیری
ایستاده اند
دیشب
وقتی چراغها همه روشن شد
من چشم های سبز کبودت را
دیدم
تهران سه شنبه شب، ٢٦ دیماه
شعر علیرضا نوری زاده در روزنامه اطلاعات در صفحه ای با تصاویر مجسمه درحال سقوط شاه، تظاهرات مردم، تصویری از جوانی که عکس آیت الله خمینی را به دست گرفته است منتشر شد. علیرضا نوری زاده پس از انقلاب مدتی به کار روزنامه نگاری پرداخت و آنگاه به دلیل بحران سیاسی دهه شصت از کشور خارج شد و به لندن رفت و در حال حاضر حدود سی سال است در آنجا زندگی می کند و به روزنامه نگاری ادامه می دهد.
منبع: سرزمین من
یادداشت های دکتر سعید بشیرتاش
