به بهانه سالروز درگذشت استاد مینوی
پژوهشگری ماندگار در ادب فارسی
هفتم بهمن ماه، سالروز درگذشت یكی از بزرگترین پژوهشگران و ادیبان ایرانی'مجتبی مینوی' است. او كه پس از سالها تحقیق در عرصه علم و ادب، ارزنده ترین آثار را در این حوزه بر جای گذاشت و نام خویش را در زمره ماندگارترین محقق برجسته ایرانی در تاریخ این مرز و بوم ثبت كرد.
'مجتبی مینوی' در نوزدهم بهمن سال 1282 هجری خورشیدی در تهران دیده به جهان گشود. وی در سن سه سالگی به همراه پدرش، كه برای تحصیل علوم دینی به محضر 'شیخ محمدتقی شیرازی' مرجع تقلید بزرگ آن زمان می رفت، راهی سامره و نجف شد و تا سن هشت سالگی با حفظ كل قرآن كریم و تحصیل در مكاتب آن دیار زمینه های پیشرفت فكری و علمی خود را فراهم آورد.
مجتبی مینوی در سن هشت سالگی به همراه خانواده به ایران بازگشت و تحصیلات ابتدایی را در تهران ادامه داد و دوره متوسطه را در دارالفنون و دوره عالی را در دارالمعلمین به پایان رساند و در همان جا با شخصیت های ادبی چون صادق هدایت و محمدعلی فروغی آشنا شد.
وی در سن شانزده سالگی به دلیل سمت جدید پدر به عنوان رییس عدلیه( دادگستری) رشت به همراه خانواده عازم آن شهر شد و بعدها به سمت محرری(منشی گری)عدلیه منصوب شد.
پس از گذشت چند سال، مجتبی مینوی به همراه خانواده به دلیل انتقال پدر به مجلس شورای اسلامی و پذیرش سمت ریاست اداره تند نویسی به تهران بازگشت. وی همچنان در كنار پدر برای فراگیری علوم و فنون بسیار، دوران جوانی خویش را پشت سر گذاشت و در این اثنی یك لحظه از خواندن و یادگیری علوم جدید آن روزگار و زبان های مختلفی چون زبان های فرانسه، انگلیسی و پهلوی غافل نبود و پیوسته روزگار خویش را با تحقیق در تاریخ و فرهنگ ایران سپری كرد.
پس از گذشت چند سال، او به عنوان معاون دفتر سرپرستی محصلین در سفارت ایران در فرانسه به آن كشور اعزام شد و بعد از چند ماه به ایران بازگشت و به عنوان رییس كتابخانه معارف(كتابخانه ملی) منصوب شد.
در این ایام، مجتبی مینوی با 'محمد قزوینی' آشنا شد و از او روش نقد تحقیقی متون را فراگرفت و به تكمیل علوم خویش پرداخت و در تهیه و چاپ شاهنامه با 'محمدعلی فروغی' همكاری كرد.
اندكی بعد در سال 1308 وی برای اشتغال در دفتر سرپرستی محصلین در سفارت ایران در لندن به انگلیس رفت و در طی دوره اقامت خویش در اروپا با تعدادی از خاورشناسان بنام اروپایی آشنا شد و دوباره به ایران بازگشت.
در سال 1313 مجددا به انگلیس عزیمت كرد و بیش از پانزده سال از عمر خود را در این كشور سپری نمود و پس از آشنا شدن با خاورشناسان بسیاری چون 'ولادیمیر مینورسكی'، 'دنیسن راس'، 'هارولد بیلی' و 'والتر هنینگ' با آنان به بحث و مجادله علمی پرداخت.
وی در سال 1328 با دعوتنامه ای از سوی دانشگاه تهران، به ایران بازگشت و به تدریس در دانشكده ادبیات پرداخت و از سال 1331 مدتی ریاست تعلیمات عالیه وزارت فرهنگ را بر عهده گرفت.
مجتبی مینوی در سال 1329 با توجه به ماموریت هایی كه از طرف دانشگاه تهران به او واگذار شد به تركیه سفر كرد و توانست منابعی غنی از كتب خطی فارسی، عربی و تركی را به صورت میكروفیلم تهیه و شرح این سفرها را در گزارشی با عنوان 'از خزائن تركیه' در سال 1335 منتشر كند.
وی در سال 1336 به عنوان رایزن فرهنگی ایران در تركیه منصوب شد و در همین دوران به عضویت شورای عالی دانشگاه ها و شورای عالی سازمان اسناد ملی و عضویت پیوسته فرهنگستان ادب و هنر درآمد.
مجتبی مینوی پس از سال ها فعالیت علمی و ادبی در سال 1348 از دانشگاه تهران بازنشسته شد و در همان سال سرپرستی علمی بنیاد شاهنامه فردوسی را به عهده گرفت و تا پایان عمر به این كار ادامه داد و در این مدت آثار بسیاری را ترجمه و تصحیح نمود، از جمله این آثار می توان به ترجمه اثری چون 'وضع ملت، دولت و دربار ایران در دوره ساسانی' نوشته 'آرتور كریستینسن دانماركی' اشاره كرد.
سرانجام، 'مجتبی مینوی'ادیب، مورخ و نویسنده نامدار ایرانی پس از سالها تلاش بی وقفه در زمینه علم تاریخ و ادبیات ایران در هفتم بمهن ماه، 1355 در تهران دیده از جهان فرو بست و دنیای شعر و ادب پارسی را برای همیشه رها ساخت هرچند آثار برجسته او برای همیشه چون نامش ماندگار است.
