به پیش اهل جهان محترم بود آنکس // که داشت از دل و جان احترام آزادی



جمعه، مرداد ۲۷، ۱۳۹۶

يادي از بانوي غزل در سالروز درگذشتش

 نشستي براي سيمين بهبهاني 

مرداد سه سال پيش بود كه خبر درگذشت سيمين بهبهاني به سرعت پيچيد تا روز ٢٨ مرداد ديگر فقط يادآور خاطراتي سياسي نباشد و براي دوستداران شعر و غزل، رنگي از خاطره شاعري بگيرد كه همواره كوشيد تا با معيارهاي خودش زندگي كند.
و اكنون كه سه سال از كوچ بي‌فرجام بانوي غزل مي‌گذرد، مراسمي به ياد او برگذار خواهد شد. اين مراسم روز ٢٨ مرداد با نام «سيمين بهبهاني از سه‌تار شكسته تا زمان ما» برگذار مي‌شود.
اين نشست، سومين نشست از سلسله نشست‌هاي «صد سال ادبيات ايران» است كه به كوشش گروه هنر و ادبيات انجمن انديشه و قلم و با همكاري پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي برگزار مي‌شود.  قرار است در اين جلسه فاطمه راكعي- شاعر و منتقد-، عليرضا طبايي شاعر و پژوهشگر ادبي- و عليرضا رييس‌دانا - ناشر آثار سيمين بهبهاني - حضور داشته باشند و درباره بانوي غزلسرا سخن بگويند. سيمين‌خليلي معروف به سيمين بهبهاني‌زاده ۲۸ تيرماه سال ۱۳۰۶تهران، فرزند عباس خليلي (شاعر، نويسنده و مدير روزنامه‌ اقدام) بود.
پدرش به زبان فارسي و عربي شعر مي‌گفت و مادرش فخر عظمي ارغون با شعر و شاعري آشنايي داشت همچنانكه از زنان پيشرو دوران خود بود. نخستين غزلش زماني كه او بسيار كم سال بود، منتشر شد و بعد از نخستين ازدواجش با حسن بهبهاني، به اين فاميلي شناخته شد و اشعار خود را با همين نام منتشر كرد. هرچند اين ازدواج به جدايي انجاميد، اما همچنان نام هنري او سيمين بهبهاني باقي ماند. سيمين بهبهاني كه قالب غزل را براي اشعار خود برگزيده بود، حدود ٦٠٠ غزل سرود كه در چندين كتاب منتشر و بارها تجديد چاپ شد. بانوي شاعر اما هرگز نسبت به اتفاق‌هاي جامعه بي‌اعتنا نبود و دغدغه‌هايش درباره ميهن، فقط، حقوق زنان، آزادي بيان و... را در قامت اشعارش نمايان مي‌ساخت.

هرچند كه دغدغه مام ميهن، او را از زنانگي و اشعار عاشقانه دور نساخت كه نتيجه‌اش سرودن تعداد پرشماري از غزليات عاشقانه است و تعدادي از خوانندگان نامدار كشور مانند شهرام ناظري، همايون شجريان و... با اجراي شعرهاي او خلوت دوستدارانش را آهنگين كردند همچنانكه شعر «دوباره مي‌سازمت وطن»اش، در خاطره جمعي ملت ما ماندگار است.سيمين بهبهاني جزو هنرمنداني بود كه در دوره زندگي‌اش بارها و بارها در خارج از كشور مورد تمجيد قرار گرفت و جوايز بسياري را از آن خود ساخت. او در فعاليت‌هاي صنفي و مدني هم پيشگام بود و سال ٤٨ با همراهي جمعي از شاعران ديگر، كانون شعر و موسيقي را راه‌اندازي كردند و سال ٥٧ نيز عضو كانون نويسندگان ايران شد. تا جايي كه مي‌توانست به شيوه خود در مجامع ظاهر مي‌شد و به سبب همين استقلال، نيز از گزندهاي گاه و بيگاه مخالفان در امان نبود. تا جايي كه زماني براي خروج از كشور، با ممانعت روبه‌رو شد. 
او كه به خاطر سرودن غزل فارسي در وزن‌هاي تازه به «نيماي غزل» معروف شده بود، واپسين روزهاي زندگي خود را در حالت كما به سر برد و بامداد روز ۲۸ مردادماه ۱۳۹۳ در سن ۸۷ سالگي بر اثر ايست قلبي و تنفسي درگذشت.

بانوي غزلسرا كه به جز شاعري، مدتي را هم به پيشه دبيري در آموزش و پرورش اشتغال داشت، حدود بيست كتاب را از خود به يادگار گذاشت تا بعد از درگذشتش آثاري همچون «سه‌تار شكسته»، «جاي پا»، «چلچراغ»، «مرمر»، «رستاخيز»، «خطي ز سرعت و از آتش»، «دشت ارژن»، « گزينه اشعار»، «آن مرد، مرد همراهم»، «كاغذين‌جامه»، «كولي و نامه و عشق»، «عاشق‌تر از هميشه بخوان»، « شاعران امروز فرانسه»، «با قلب خود چه خريدم؟»، «يك دريچه آزادي»، «مجموعه اشعار» و «يكي مثلا اين‌كه» در ويترين كتابفروشي‌ها، رخ‌نمايي كنند. در سومين سالگرد درگذشت او، نشست «سيمين بهبهاني از سه‌تار شكسته تا زمان ما» روز شنبه ۲۸ مردادماه ساعت ١٧:٣٠ در محل پژوهشگاه فرهنگ، هنر و ارتباطات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي به نشاني خيابان وليعصر، نرسيده به ميدان وليعصر، خيابان دمشق، پلاك ۹ برگزار خواهد شد.


ندا آل‌طيب / اعتماد