رهبر روسیه خود را به تزار قرن ۱۸ تشبیه میکند
پوتین خود را وارث پتر کبیر میداند
سارا رینزفورد
خبرنگار اروپای شرقی
تحسین و تمجید ولادیمیر پوتین از پتر کبیر مشهور است، اما گويا خودش هم خيال «کبیر» بودن دارد.
او آشکارا خود را با این تزار روسیه مقایسه کرده است و تهاجم فعلی روسیه به اوکراین را با جنگهای کشورگشایانه پتر یکم در حدود سه قرن پیش یکی دانسته و تا کنون اين بزرگترین اذعان اوست به اینکه جنگی که خودش در پیش گرفته تصرف اراضی است.
جاهطلبیهای آشکار آقای پوتین برای ساختن امپراتوری، نشانه بدی است برای اوکراین و دیگر همسایگان از جمله استونی را خشمگین کرده است که اظهارات او را «کاملا غیرقابل قبول» خوانده است.
رئیسجمهوری روسیه در هنگام بیان این سخنان در حال ملاقات با محققان و کارآفرینان جوان بود. قبل از صحبت در مورد توسعه کامپیوتر و فناوری اطلاعات، او درباره سیاست و قدرت صحبت کرد: نبرد جدیدی که به چشم او برای تسلط ژئوپلیتیکی است. در آن دیدار، او به مخاطبان دستچينشدهاش گفت که پتر کبیر یک الگو است.
آقای پوتین با اشاره به جنگهای شمالی که پتر در اواخر قرن هجدهم به راه انداخت و امپراتوری جدید روسیه را ساخت، گفت: «شاید فکر کنید که او با سوئد میجنگید و زمینهای آنها را تصرف میکرد.»
او با این استدلال که اسلاوها قرنها در این منطقه زندگی میکردند گفت: «اما او چیزی را تصرف نکرد، فقط آن را بازپس گرفت.»
او گفت که حکومت پتر دلیلی بر این است که گسترش روسیه آن کشور را تقویت کرده است.
آقای پوتین اخیراً زیاد به گذشته روسیه استناد میکند و این استناد به گذشته همیشه به دقت در جهت اهداف امروزیاش تنظیم شده است. چند ماه قبل از حمله به اوکراین، او مقالهای مفصل ارایه کرد که در آن اساساً حق وجود تاریخی این کشور را زیر سؤال برد.
هنگامی که روسیه در ۲۴ فوریه به همسایه خود حمله کرد، پوتین به دروغ ادعا کرد که این یک «عملیات ویژه» محدود به منطقه شرقی دونباس برای «نازیزدایی» اوکراین و کاهش تهدید فرضی برای روسیه است.
اما حتی همان وقتی که او این کلمات را به زبان میآورد، نیروهایش به سوی کییف در حال حرکت بودند و سرزمینی حتی دورتر از آنجا را در غرب بمباران میکردند. بیش از ۱۰۰ روز بعد، یک پنجم خاک اوکراین تحت تسلط ارتش روسیه است، با دولتهایی دست نشانده که از همهپرسی برای پیوستن به روسیه صحبت میکنند.
و اکنون پوتین آنقدر احساس شهامت میکند که اذعان کند «عملیات» او در واقع یک اشغال است.
به نظر میرسد او همچنین معتقد است که غرب در نهایت به چیزی که او میکوشد روی زمین محقق و عملی کند تن خواهند داد.
آقای پوتین گفت که در آن زمان، «هیچ کشور اروپایی» ادعای تملک روسیه بر زمینی را که پتر سنت پترزبورگ را به عنوان پایتخت جدید روسیه در آنجا ایجاد کرد، به رسمیت نشناختند. اکنون همه آنها پذیرفتهاند.
اظهارات او کشورهای حوزه بالتیک را نیز نگران کرده است. در حالیکه روسیه در حال «بازپس گیری و تقویت» قلمرو خود است، وزارت خارجه استونی سفیر روسیه را احضار کرد تا اشاره پوتین به حمله پتر کبیر به شهر نارْوا را، که اکنون در استونی است، محکوم کند.
پتر کبیر، اگرچه یک حاکم خودکامه و بیرحم بود، اما از تحسینکنندگان بزرگ ایدهها، علم و فرهنگ غربی بود، معروف است که سنت پترزبورگ را بهعنوان «پنجرهای به روی اروپا» ساخت و به دلیل عطش دانش به آن قاره سفر کرد تا به کشاندن روسیه به سمت مدرنیته کمک کند..
پتر کبیر به زیر کشیده می شود
چرا کشورها پایتختشان را عوض میکنند؟
حکومت سرکوبگر پوتین به آرامی این پنجره را به روی غرب بست. جنگ در اوکراین آن پنجره را در هم کوبید. ایده سفر رهبر روسیه به هلند یا گرینیچ در جستجوی ایده ها و الهامات، همانطور که تزار زمانی انجام میداد، اکنون غیرممکن به نظر میرسد.
هنگامی که پوتین برای کارآفرینان جوان درباره یک تزار قرن هجدهمی سخنرانی میکرد، مجموعهای از کلمات پشت سر آنها به چشم میخورد: «آینده»، «مطمئن»، «پیروزی».
روسیه مصمم است در مواجهه با محکومیتها و تحریمهای غرب، سینه سپر کند و بیشک خود پوتین بیشتر آرام به نظر میرسید تا زیر حمله.
اما شاید این درس دیگری از کتابهای تاریخ باشد.
پتر کبیر سرانجام سرزمینیهایی از بالتیک تا دریای سیاه را فتح کرد. اما روسیه ۲۱ سال در جنگ بزرگ شمالی خود میجنگید.
بی بی سی فارسی