هفته گذشته خشونت در سرتاسر جهان به اوج خودش رسید.
از فرانسه و آلمان تا ترکیه و هند، همگی به‌نوعی کشتار و خون‌ریزی را تجربه کردند. در این میان اما دو خبر بیش از بقیه ناراحت‌کننده بود. در سوریه نوجوانی زیر سن قانونی به دلیل دفاع از دولت بشار اسد سر بریده شد
و در مصر نوجوانی دیگر به دلیل شرکت در یک تظاهرات اعتراض‌آمیز به دادگاه فراخوانده شد. این خشونت کور که بالغ و نابالغ و کودک و بزرگسال و نظامی و غیرنظامی را از هم تشخیص نمی‌دهد، چرا و چگونه ایجاد شده است؟
و در مصر نوجوانی دیگر به دلیل شرکت در یک تظاهرات اعتراض‌آمیز به دادگاه فراخوانده شد. این خشونت کور که بالغ و نابالغ و کودک و بزرگسال و نظامی و غیرنظامی را از هم تشخیص نمی‌دهد، چرا و چگونه ایجاد شده است؟
چرخه بی‌پایان
بشر زمانی توانست پایه‌های تمدن را پی‌ریزی کند که از خشونت دوری جست. چراکه خشونت خانمان‌سوز و خانمان‌برانداز است. جایی که خشونت هست، تمدن امکان رشد و شکوفایی پیدا نمی‌کند.
از همین رو بشر قرن‌ها تلاش کرد تا بتواند خشونت را کنترل کند. اگرچه این خشونت هرگز هم به‌طور کامل از بین نرفت اما با سازوکارهایی که در قرن بیستم اندیشیده شد، امید می‌رفت دولت‌ها و ملت‌ها بیش‌ازپیش در کنترل خشونت درون مرزهای ملی و خارج از آنها موفق باشند.
اما امروز تمام این دستاوردها بر باد رفته است و من معتقدم خشونت فراگیری که امروز در تمام کشورهای جهان می‌بینیم، ناشی از ندانم‌کاری دولت‌هاست.
چنانچه این ندانم‌کاری با ریشه سیاسی ادامه پیدا کند تمام تلاش‌های متمدنانه بشر را نابود خواهد کرد. تلاش‌هایی مثل تصویب قوانین جنگی که آسیب‌رساندن به غیرنظامیان را ممنوع می‌داند. وقتی دستاوردهای بشری نظیر این از بین برود، قبح خشونت از بین خواهد رفت. از این رو بشر در چرخه‌ای از خشونت گرفتار می‌شود که تولید و بازتولید می‌شود.
در این چرخه شما دیگر با خشونت مواجه نیستید بلکه از خشونت به جنایت می‌رسید.
درواقع زمانی که شما سازوکارهای قانونی و مدنی را زیر پا می‌گذارید، پل‌های پشت سر را خراب کرده‌اید و برای رسیدن به خواسته خود باید خشونت بیشتری به خرج دهید. اما این تنها عامل مؤثر در افزایش خشونت‌ها در دهه اخیر نیست.
زمانی که خشونتی شکل می‌گیرد، چنانچه با بی‌تفاوتی مواجه شود، ادامه پیدا خواهد کرد. اگر به تاریخچه خشونت در خاورمیانه دقت کنید، خواهید دید سکوت جوامع بین‌المللی در قبال آن در برخی کشورهای خاورمیانه، خشونت‌ورزی در دیگر کشورها را تسهیل کرده است.
درواقع زمانی که هزینه اِعمال خشونت و جنایت در جامعه بین‌الملل نه‌تنها پایین باشد بلکه اَعمال خشونت‌آمیز با حمایت برخی کشورها و سکوت دیگران مواجه شود، این آدم‌کشی ادامه پیدا خواهد کرد.
بنابراین در شرایط فعلی جهان، تنها چیزی که می‌تواند جلوی این جریان برگشت‌ناپذیر خشونت را بگیرد، یک اجماع بین‌المللی است. اجماعی که مجازات‌های شدیدی برای اِعمال خشونت در نظر گیرد.
غلامعباس توسلی
