به لوت بروید و زیبایی‌ها را ببینید
قلب کویر ناشناخته لوت
برای بیان زیبایی نیازی به ساختن اسطوره‌ها و قصه‌های دروغین نیست؛ کویر لوت ایران آن‌قدر قصه و افسانه و اسطوره دارد که فقط کافی است یک بار ره‌توشه بردارید و شبی را تا صبح در دل آن سپری کنید تا عمق زیبایی‌هایش را به وسعت جان دریابید. هر مسافری در مواجهه با کویر، درمی‌یابد آنچه روبه‌رویش قرار گرفته، با بیابان فرق دارد. بیابان دست‌پرورده ماست که در استفاده از مراتع و جنگل‌ها، سری ناسازگار با طبیعت داریم اما کویر، پدیده‌ای طبیعی است، به‌ویژه وقتی که حرف کویر لوت ایران در میان باشد؛ یکی از قدیمی‌ترین کویرهای دنیا که براساس روایتی، عمری پنج هزارساله و هم‌اندازه عمر زمین دارد. تعجب دیگر ما در مواجهه با کویر لوت ایران، گونه‌گونی موجودات و گیاهان آن است. یاد حرف دکتر بهره‌مند گیاه‌شناس می‌افتم که می‌گفت تنوع گیاهی کویر لوت ایران حتی از طبیعت شمال ایران هم بیشتر است. اگر به کویر لوت نرفته باشید، درک این موضوع کمی برایتان سخت است، اما واقعیت این است که در این کویر، رقابت بر سر آب است و آب، مطاعی کمیاب و گران‌بهاست، لاجرم گیاهان همه سعی‌شان را در ریشه‌ها می‌کنند تا به اندک آبی برسند و به همین دلیل است که گونه‌گونه می‌شوند و تنوع می‌یابند.در سفر به کویر لوت، باید مراقب حیات‌وحش آن هم بود بعید نیست انواع پستانداران و گربه‌سانان را ببینید. بعید نیست گونه‌های متنوعی از خزنده‌ها را در لابه‌لای شن‌های روان کویری پیدا کنید که سایه‌ای هر چند کوچک و مختصر پیدا کرده و در خنکای آن، برای لحظه‌ای از گرمای کویر رهیده‌اند. بااین‌همه، قرار نیست همچنان کویر لوت ایران گرم‌ترین نقطه جهان باقی بماند. این یکی از همان قصه‌های غیرواقعی است که درباره این نقطه از اقلیم ایران گفته‌‌اند و صحت ندارد. داغ‌ترین نقطه زمین همواره در گردش است به این معنا که اگر زمانی در دل این کویر، گرم‌ترین نقطه جهان قرار داشته، حالا جایی در کویر نمک و شاید هم آریزونای آمریکا باشد.
یکی دیگر از دروغ‌هایی که به لوت نسبت داده‌‌اند، همان حرف معروف است که می‌گوید در کویر لوت، «میکروب وجود ندارد». این موضوع واقعی نیست؛ در کویر لوت هم میکروب پیدا می‌شود اما مسئله این است که میکروب برای بروز بیماری نیاز به محیطی مرطوب دارد و به‌همین‌دلیل در کویر سرایت میکروب تقریبا غیرممکن است. کویر لوت که ١٠ درصد مساحت ایران را احاطه کرده، و از نظر جهانی، بیست و سومین کویر وسیع دنیاست، تبلور فرهنگ ایرانی در ادبیات فارسی، روش‌های بهره‌برداری از آب و تنوع فرهنگی است. اگر قرار شد حتی به بهانه ثبت این کویر در فهرست میراث طبیعی یونسکو، سری به آن بزنید، خودتان را برای قصه‌ها و افسانه‌های باستانی آماده کنید، به واهه‌ها سری بزنید، از قنات‌های تاریخی آن، آب بنوشید و شاهد یکی از قدیمی‌ترین تمدن‌های دنیا در دل کویر باشید؛ جایی که سنگ قبرهای فرسوده خبر از طولانی‌بودن عمر این کویر دارد. دل به قصه‌های کهن این منطقه بسپرید که محل تولد زال و رستم است و چشم به کلوت‌هایش داشته باشید. گاه در بازی نور و سایه‌ای که این پایه‌های نمکی ٨٠متری به وجود می‌آورند، زیبایی‌ای خواهید دید که من با عمری که از خدا گرفته‌ام، در هیچ جای دیگر دنیا ندیده‌ام. کلوت‌ها همان مجسمه‌هایی هستند که به دست هنرمند باد ساخته شده‌‌اند و فقط در کویر لوت ایران و صحرای آریزونا یافت می‌شوند.
اسماعیل کهرم
